4.1 - Einde van de wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H4 - De wereld na 1945

4.1 Einde van de wereldrijken

H4 - De wereld na 1945

4.1 Einde van de wereldrijken (dekolonisatie)

4.2 De Koude Oorlog (Tussen VS en SU)

4.1 Einde van de wereldrijken

Leerdoelen

1. Je weet welke invloed de Tweede Wereldoorlog had op de dekolonisatie

2. Je weet hoe Britse en Franse kolonies in Azië onafhankelijk werden

3. Je weet hoe de Nederlandse kolonies zelfstandig en onafhankelijk werden

4. Je kunt beschrijven  hoe de staat Israël ontstond

5. Je weet hoe Afrikaanse kolonies onafhankelijk werden.

Onderwerp

Nationalistische bewegingen in de kolonies en het streven naar onafhankelijkheid

1. De invloed van WOII

Er kwam bij de bevolkingen van koloniën een verlangen naar vrijheid

-> dekolonisatie = onafhankelijk worden van kolonies

Oorzaak

- Tijdens WO2 en na de capitulatie van Japan bloeit het nationalisme op in Azië (Westerse landen zijn dus te verslaan!)

- Europese landen verzwakt door  WO2

VS en SU waren juist supermachten geworden en vóór dekolonisatie!

2. Britse en Franse dekolonisatie Azië

Engeland was na WOII voorstander van dekolonisatie van Brits-Indië (India, Hindoes +Pakistan, Moslims) en in 1947 dragen ze de soevereiniteit over. Tegenstellingen waren te groot voor 1 land

Frankrijk wilde niet vrijwillig vertrekken uit Indochina (Vietnam, Laos en Cambodja)

-> Vietnamoorlog tegen communistische Vietminh (= onafhankelijkheidsbeweging)

VS neemt het over --> Vietnamoorlog

3. Nederlandse dekolonisatie

1945: Soekarno roept de onafhankelijke Republiek Indonesië uit (Merdeka! = vrijheid!)

-> Nederland gaat hier niet mee akkoord en stuurt 100.000 soldaten en de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog breekt uit

1947: Het doel van NL was om de orde en de macht te herstellen (politionele acties). NL blijft het Nederlands-Indië noemen (!)

Een diplomatieke oplossing werkte niet, omdat beide landen niet wilden toegeven. De Indonesische Republiek reageerde met guerrilla en Nederland reageerde met terreur

Ze brandden dorpen plat en schoten dorpsbewoners en krijgsgevangen dood

3. Nederlandse dekolonisatie

1948: NL nemen Soekarno gevangen tijdens een tweede politionele actie

Maar VS en VN dwingen NL om hem vrij te laten en de onafhankelijkheid te accepteren (anders geen Marshallhulp meer!)

1949: koningin Juliana ondertekent de soevereiniteitsoverdracht aan de Indonesische regering

1954: Nederlandse Antillen en Suriname worden zelfstandige landen binnen het Nederlandse Koninkrijk met eigen regeringen

1975: Suriname wordt een onafhankelijke republiek

4. Palestina en Israël

Na '45: GB bestuurt Palestina en daar zijn spanningen tussen Arabische inwoners (Palestijnen) en joden

Zionisme (joods nationalisme) krijgt veel aanhangers en besloten dat hun staat in Palestina moest komen, omdat het jodendom daar was ontstaan.

-> Joden wilden een eigen Joodse staat ter bescherming tegen opkomend antisemitisme. Door opkomend antisemitisme in Europa emigreren steeds meer Joden naar Palestina

'36: Palestijnen komen in opstand tegen joodse immigratie en willen onafhankelijkheid.

Na '45 komen er veel overlevenden van de Holocaust naar Palestina. De VN heeft een plan (verdeling Palestina in een Joodse en Palestijnse staat), maar er is veel tegenstand van beide kanten. Engeland trekt zijn soldaten terug na joodse terreuraanslagen.

--> 14 mei 1948 riep de joodse leider Ben Goerion de staat Israël uit

--> Joodse milities veroverden heel Palestina, behalve Oost-Jeruzalem, de westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. 

Honderdduizenden Palestijnen sloegen op de vlucht naar buurlanden. 

5. Afrika

Ook hier komt het nationalisme op

- Frankrijk koloniën: Algerije, Marokko en Tunesië. Bloedige onafhankelijkheidsstrijd in Algerije (1954 - 1962)

- België doet vreedzaam afstand van Congo (1960)

- Engeland doet afstand van veel koloniën (richting de 20), zoals Ghana

- Portugal ging als laatste weg, zoals Angola en Mozambique (1975)

- Veel etnisch geweld na vertrek Europese machthebbers. Afrikaanse landen kunstmatig gemaakt in 19de eeuw. Afrikanen waren (anders dan in Azië) buiten het bestuur gehouden door Europeanen --> geen bestuurlijke elite

Oud-Koloniën worden lid van de VN

5. Afrika vervolg

Heel Afrika na 1975 onafhankelijk 

- In Zimbabwe en Zuid-Afrika nog wel een regime van de blanke minderheid aan de macht. 

Zij onderdrukken de zwarte bevolking

Zuid-Afrika (Apartheid tot 1990) / Nelson Mandela

0