§3.2 les 2 Stalin

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 2

§3.2 De nieuwe kaart van Europa - Dictatuur in Rusland

Pak voor je: 

Informatieboek bladzijde 34/35

Werkboek bladzijde 46/47

Wat gaan we doen vandaag?

- Welkom! 

- Herhaling leerdoelen

- Dictatuur in Rusland

- Aan de slag!

- Afsluiting 

Leerdoel

Aan het eind van deze les kan je vertellen ...

•  wat de Vrede van Versailles inhield.
• hoe de communisten de macht grepen in Rusland. 
• hoe de Sovjet-Unie een totalitaire dictatuur werd. 

Rusland word een dictatuur!

Na een (burger)oorlog van vier jaar vormde Rusland in 1922 

met een aantal omringende landen een nieuwe grote staat:

de Sovjet-Unie.

De Sovjet-Unie 

onder Lenin

1917-1924

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?

• Eén partij heeft de macht: de Communistische Partij. 

• Geheime politie (NKVD) rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie

• Alle productie gaat naar de staat

• Geen privé-bezit

Dictatuur in Rusland

• Wat is een dictatuur? 
• Het communistische regime (ondemocratische regering) verbood alle andere partijen en onderdrukte de bevolking met terreur .
• Tegenstanders werden in concentratiekampen gevangen gezet of vermoord. 

Lenin moet niets van Stalin hebben: hij vindt hem te grof en ongeschikt als leider (op opvolger). Maar Lenin krijgt een aantal beroertes...

...en sterft in 1924 zonder een duidelijke 

opvolger aan te kunnen stellen.

Het lichaam van Lenin is sindsdien opgebaard

en te bekijken op het Rode Plein in Moskou

De Sovjet-Unie 

onder Stalin

1924-1953

De Sovjet-Unie wordt onder Stalin een totalitaire dictatuur. 

Dat houdt in dat Stalin alles bepaalt. 

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden, zoals censuur.

Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'

Foto's werden gemanipuleerd, zodat het leek als zijn tegenstanders nooit hadden bestaan...

...of dat ze zulke slechte dingen hadden gedaan, dat er nooit meer aan hen gedacht mocht worden

Persoonsverheerlijking

Om het volk te laten zien dat hij de beste leider 

voor het beste volk, in het beste land was, 

liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider:

een vader voor het volk.

De Grote Zuivering

Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die

een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden.

Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 

'tegenstanders' oppakken en veroordelen.

De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.

In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.

In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

Veel van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden

Exacte aantallen zijn onbekend, maar tussen 1936 en 1950 

zijn vermoedelijk 12 miljoen mensen om het leven gekomen

in de goelags.

Meestal als gevolg van de vreselijke omstandigheden,

een combinatie van: honger, kou en zware lichamelijke inspanning

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,

dit zijn de helden van het land!

Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...

Planeconomie

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.

Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

Hiermee wilde Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land 

was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

Zo waren er vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.

Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: de kwaliteit en de keuze was beperkt.

Totalitaire samenleving

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een totalitaire samenleving:

Een samenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. 

In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk.

Een ander voorbeeld van een totalitaire samenleving is: Nazi-Duitsland

Opdracht: Heldendom in de Sovjet-Unie 

Het verhaal van Pavlik gaat als volgt: Op 13 jarige leeftijd komt Pavlik Morozov thuis van school wanneer hij het ondenkbare ziet: zijn vader verstopt graan voor de staat. Als trotse Jonge Pionier (communistische jongerenorganisatie) van de Sovjet-Unie doet Pavlik het enige juiste: hij geeft zijn vader aan. Pavliks vader wordt gearresteerd, veroordeeld en vermoord. Pavlik wordt een half jaar later vermoord, vermoedelijk door een familielid. De Sovjet-regering verklaart Pavlik een held, een glorieuze martelaar, gedood door tegenstanders van de staat. Er werden standbeelden opgericht ter ere van Pavlik en er zijn scholen naar hem vernoemd.

in 1932 gaf Pavlik zijn vader aan en in 1933 werd Pavlik gedood. 

Vragen

1. Leg uit waarom de Sovjet-Unie Pavlik als een held ziet (en waarom er standbeelden van hem werden gemaakt). 

2. Leg nu uit wat je zelf van het verhaal van Pavlik vindt. 

3. Bedenk nu voor jezelf (en schrijft dit op) of jij hetzelfde zou doen als Pavlik en waarom wel of waarom niet. 

 

Aan de slag!

Huiswerk voor maandag 24 januari: 

- Maak van §3.2 vraag 5 

- Maak van §3.3 vraag 1 en 2