Een rijke leeromgeving

• Mentorles
• HBO
• Studiejaar 1

PF1PHA Pedagogisch Handelen 1 

Onderdeel: Rijke Leeromgeving

Docent: Naoual El Massoudi 

[e-mail]

Voorbereiding 

Meer dan onderwijs (Alkema e.a., 2015):

- Hoofdstuk 5.6.2 Management van leerprocessen

- Hoofdstuk 10.7 De Reformpedagogiek

- Hoofdstuk 10.8.3 Adaptief en Passend Onderwijs

- Denk na over wat we tegenkomen in jouw ideale rijke leeromgeving?

Wat komen we tegen in jouw ideale rijke leeromgeving?

Een krachtige leeromgeving vanuit het Constructivisme

(= werkelijkheid construeren door interactie met medemens)

Kenmerken:

1. Rekening houden met behoeften en mogelijkheden van de individuele leerling
2. Mogelijkheden tot verschillende leerervaringen en leeractiviteiten
3. Realistische activiteiten opzetten
4. Voorbeeldfunctie van de leraar is belangrijk 
5. Bewaken en formuleren van doelen door de leraar
6. Verschillende manieren van begeleiden door leraar
7. Leerling kan zelf sturing geven aan leerproces
8. Besef van bekwaamheid bij leerling wordt ontwikkeld

Wat is een pedagogisch klimaat?

- Relatie tussen 'pedagogisch klimaat' en 'rijke leeromgeving'

Het totaal aan bewust gecreëerde en aanwezige omgevingsfactoren die inspelen op het welbevinden van het kind waardoor het zich in meer of mindere mate kan ontwikkelen

Factoren: invloed op pedagogisch klimaat

- Persoonlijkheid van de leerkracht

- Wijze waarop de leerkracht omgaat met de lln, de lln stimuleert en ingaat op signalen van de lln (veiligheid)

- Het schoolgebouw, de inrichting en aankleding

- Visie van de school

- Team

- Aantal leerlingen op school en in de klas

- Activiteiten

- Etc. 

Basisbehoeften (Ryan & Deci)

Een stimulerend pedagogisch klimaat waarin kinderen zich vrij kunnen ontwikkelen, houdt rekening met de drie basisbehoeften van leerlingen:

1. Verbondenheid: ik voel mij thuis

2. Competentie: ik kan het

3. Autonomie: ik wil het zelf

Verbondenheid: gevoel hebben erbij te horen en goede sfeer neerzetten

- Luisteren, vertrouwen bieden

- Ondersteunen

- Optreden als het nodig is

- Uitnodigende omstandigheden creëren

- Het goede voorbeeld zijn

Competentie: willen laten zien wat je kan en jezelf als effectief ervaren

- Afstemming op mogelijkheden kind

- Hoge maar realistische verwachtingen

- Beschikbaar zijn voor hulp

Hoe zien we 'competentie' terug in jouw rijke leeromgeving? (Wees specifiek!)

Autonomie: gevoel van onafhankelijk zijn, zelf dingen doen en kunnen beslissen

- Eigenheid respecteren

- Veiligheid bieden

- Ruimte geven, maar ook begeleiden

- Waarborgen verbondenheid met de ander

Basisbehoeften (Ryan & Deci)

Als je inspeelt op deze drie basisbehoeften, dan creëer je een leeromgeving waarin kinderen actief en betrokken zijn bij hun leerproces en intrinsiek gemotiveerd raken.

Verschil intrinsieke en extrinsieke motivatie  

Intrinsieke motivatie 

Extrinsieke motivatie 

Een leerling wil goed opletten tijdens de rekeninstructie. Hij wil een hoog rapport, zodat zijn ouders trots zijn 

Je doet goed je best om het werk af te hebben, zodat je geen strafwerk krijgt. 

Een leerling kiest er voor om mee te doen aan de verlengde instructie, zodat hij extra kan oefenen met gedichten schrijven, omdat hij zijn moeder wil verrassen met een mooi Sinterklaasgedicht. 

Je doet extra goed je best bij Engels omdat je over enige tijd een reis naar Amerika gaat maken en je de taal dan goed wilt beheersen. 

Hoe worden de drie basisbehoeften autonomie, competentie en verbondenheid zichtbaar in de video, en hoe dragen deze bij aan de motivatie en het welzijn van de kinderen?

De Cirkel van Veiligheid van Powell et al

Als we het model toepassen in het onderwijs, gaan we uit van drie pijlers:

1. De leerkracht biedt het kind een veilige basis om te starten en naar terug te keren

2. De leerkracht biedt een rijke exploratieruimte om te ontdekken en uit te proberen

3. De leerkracht ondersteunt het kind bij de exploratie

Reformpedagogiek

Schoolprincipe van de 19e eeuw

- Onderwijs efficiënt inrichten

- Tegelijk dezelfde leerstof

- Verwerken in dezelfde tijd
In 20e eeuw reactie daarop: 

- Eigen inbreng hebben

- Op eigen wijze door de leerstof

- Naast verbale inbreng, leren door doen

Meer dan Onderwijs paragraaf 10.7

Welke traditionele vernieuwingsscholen ken je?
(Ontstaan vanuit 5 Reformpedagogen)

Traditionele vernieuwingsscholen

- Dalton (Helen Parkhust)

- Montessori (Maria Montessori)

-Jenaplan (Peter Petersen) 

- Vrije school (Rudolf Steiner) 

- Freinet (Célestin Freinet)  

Moderne vernieuwingsscholen

- Unitonderwijs

- OGO

- Democratisch onderwijs

- IPAD-scholen 

Etc. 

 

Aan de slag 

Maak een begin aan jouw rijke leeromgeving. 

Let op:

-  Het moet voldoen aan de drie onderwerpen die we vandaag hebben besproken

- Loskoppelen van je stageplek en werkplek 

- Laat je inspireren door verschillende factoren 

 

Schrijf je in
1. Basisbehoeften van Stevens
2. Opvoedingsstijlen
3. Moderne vernieuwingsscholen
4. Traditionele vernieuwingsscholen

Pitch 

Wie wil zijn rijke leeromgeving in 2 minuten pitchen? 

Welke vragen leven er nog?