Paragraaf 1 1602-1799 VOC en WIC

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

De tijd van regenten en vorsten

Kenmerkend voor dit tijdvak: 

• Het streven van vorsten naar absolute macht; 
  
• De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek; 
  
• Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie; 
  

De wetenschappelijke revolutie. 

Tijdvak 1: tijd van de Jagers en Boeren

Tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Tijdvak 3: tijd van Monniken en Ridders

Tijdvak 4: tijd van Steden en Staten

Tijdvak 5: tijd van Ontdekkers en Hervormers

Tijdvak 6: tijd van Regenten en Vorsten

Handel

01:14

Peper

Kaneel

Noodmuskaat

Kruidnagel

Porselein

Zijde

02:18

WIC

VOC

02:57

Wat betekent overheid?

1. Scheepsvaart politie
2. regering of bestuur van een land
3. Groepsimmuniteit
4. Een delicatesse

03:41

Portugal

Spanje

Engeland

Duitsland

Nederland

Frankrijk

05:20

Jan Pieterzoon Koen vermoorde bijna alle inwoners van de Banda Eilanden. Hij heeft een standbeeld in Nederland. Wat vind jij hiervan?

😒🙁😐🙂😃

05:21

Waarom vind jij dit?

05:51

1

2

3

4

5

6

7

Suriname

West Afrika

Kaap de Goede Hoop

Sri Lanka

Curacao, Bonaire, Aruba, Sint Maarten, Sint Eustachius 

Batavia (Indonesië)

Japan

Waarom gingen de Nederlanders, lange en gevaarlijke zeereizen maken?

Veel kon misgaan tijdens zo'n reis, waarom namen ze toch zo'n groot risico?

Welke talenten heb je nodig om een goede zeeman te worden?

Waar komt de Nederlandse handelsgeest vandaan?

Oefentoets

• Twee personen 
• Eén persoon laptop Quayn - De andere Laptop voor opzoeken op internet
• Samendoen! 

Wat hebben de VOC/WIC te maken met de Gouden Eeuw

Staat Nederland nog steeds aan de top wat de internationale handel betreft?

Welke vorm van handel is nu het meest winstgevend?

Wat moet je weten?

VOC en WIC

Varen en vechten voor handel

Peper, suiker, thee en koffie waren populair en duur in de zeventiende eeuw. Nederlandse schepen zeilden de halve wereld over voor deze kostbaarheden. Om ze daarna ‘peperduur’ te verkopen. Er was zelfs handel in mensen. De reizen met de zeilschepen duurden maanden en waren gevaarlijk. Toch verdiende de Nederlandse Republiek hier bijna 200 jaar lang heel veel geld mee. 

Wat moet je weten?

Thee en koffie, peperduur

De mensen zijn er in de zeventiende eeuw dol op: koffie en thee, veel lekkerder dan water! Met specerijen als peper, nootmuskaat en kaneel konden mensen hun eten op smaak brengen. Kruiden en specerijen waren wel duur, ‘peperduur’! Deze producten kwamen helemaal uit Azië. Dat lag aan de andere kant van de wereld. 

Wat moet je weten?

Zeilschepen

Nederlanders waren goed in het maken van grote zeilschepen. Daarmee zeilden ze naar Azië. Het was een lange, gevaarlijke reis, waarbij veel zeelieden overleden. Sommige schepen kwamen nooit meer terug door storm op zee of aanvallen van piraten. Ook werden veel zeelieden ziek doordat ze aan boord lange tijd geen groente en fruit aten. De dodelijke ziekte die ze dan kregen heet scheurbuik. 

Wat moet je weten?

VOC

Hoe gevaarlijk ook, het lukte Nederlandse bedrijven om heel veel geld te verdienen aan de handel in Azië. Het succes duurde bijna 200 jaar. Vanaf 1602 trokken de Nederlandse bedrijven samen op als één bedrijf: de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). De VOC deed meer dan alleen handelen. Ze mocht voor Nederland ook oorlog voeren en gebieden veroveren. Die veroverde gebieden heetten kolonies. Nederlands-Indië (nu Indonesië) was zo’n kolonie.

Zo werd Nederland de baas op allerlei plekken in de wereld. Nederlanders bouwden forten op belangrijke plekken waar de schepen langs voeren. De bewoners moesten werken voor Nederland. Bijvoorbeeld in Zuid-Afrika, waar één van de talen, het Afrikaans, nog steeds veel lijkt op het Nederlands. 

Wat moet je weten?

WIC

Door het succes van de VOC ontstond het idee om nog een onderneming te beginnen. In 1621 begon Nederland met de West-Indische Compagnie (WIC). De schepen van de WIC voeren een andere route. De Nederlanders kochten goud, zilver en gom in West-Afrika. Maar ook mensen. Die moesten op een vreselijke bootreis meereizen naar Zuid-Amerika. Daar werden ze verkocht op de slavenmarkt. De schepen namen op de terugweg cacao, katoen en rietsuiker mee naar Nederland. 

Wat weet je nu over de VOC en WIC?

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃