Einde van de Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Plan vrijdag

• Opstand vanaf 1588
• Einde van de Opstand

Leerdoel

Je kunt vier ontwikkelingen noemen die kunnen verklaren dat de opstandelingen steeds sterker werden.

Je kunt uitleggen hoe de strijd tussen de Republiek en Spanje tot een einde kwam.

1588

1588

Bestuur (politiek) 

Elk gewest hield zijn eigen wetten en rechtspraak en werd bestuurd door de eigen Gewestelijke Staten. Beslissingen over oorlog en vrede en over buitenlandse zaken namen de gewesten samen in de Staten-Generaal. De gewesten wezen Maurits van Oranje aan als de nieuwe stadhouder: de legerleider.

Cultuur (religie)

Hoewel er in de gewesten nu geen verplichte godsdienst was, hadden calvinisten meer recht dan mensen met een ander geloof. Calvinisten mochten openbare kerkdiensten houden en een bestuursfunctie vervullen.

Katholieken moesten hun kerken afstaan, bisschoppen en priesters mochten hun werk niet meer doen. Katholieken gaan nu stiekem kerkdiensten houden in omgebouwde woonhuizen: schuilkerken

Twee soorten veranderingen

- politiek: de republiek bestuurt zichzelf

- cultureel: protestantisme (calvinisten) mogen openlijk naar de kerk, katholieken niet: schuilkerken

Gewestelijke staten: Het bestuur van een gewest. Hierin zaten hoge edelen en afgevaardigden van steden en het platteland. Ieder gewest bepaalde zijn eigen wetten en rechtspraak.

Staten-Generaal: De vergadering van afgevaardigden van de zeven gewesten van de Republiek. Samen beslisten deze afgevaardigden over buitenlandse politiek en de verdediging van het land

Stadhouder: aanvoerder van het leger en de vloot van de Republiek. Werkt voor de Gewestelijke staten: ieder gewest had een stadhouder, maar zij kozen vaak voor dezelfde persoon (Maurits van Oranje bijvoorbeeld)

Land zonder koning

Hoewel de Republiek zich onafhankelijk had geroepen was de oorlog nog niet voorbij, wel was de Republiek veel sterker na 1588. Dat had vier redenen

1. Door betere handel kon de Republiek vaker huurlegers inzetten en hoefden de burgers niet zelf meer te vechten

2. Spanje vocht in veel oorlogen tegelijkertijd

3. Republiek kreeg Engeland en Frankrijk als bondgenoot

4. Maurits was een goede legeraanvoerder: hij maakte het leger professioneler en zorgde voor discipline 

1588

Twaalfjarig Bestand

Na 1600 raakten de Republiek en Spanje oorlogsmoe. Tussen 1609 en 1621 werd er niet gevochten. In die periode namen handel en welvaart toe. Na deze rust gingen de gevechten weer door.

1648

Het einde van de Opstand

De Tachtigjarige Oorlog eindigt wanneer er in 1648 de Vrede van Münster wordt ondertekend. Daarin stond dat de Zuidelijke Nederlanden bij Spanje bleven en dat Spanje de Republiek erkende als onafhankelijke staat.

1609-1621

Betere handel en nijverheid in Holland en Zeeland

Spanje voerde meerdere oorlogen tegelijkertijd

Bondgenootschappen met Engeland en Frankrijk

Maurits was een goede legeraanvoerder

Vier oorzaken van een sterkere Republiek na 1588

De belangrijkste reden dat de Republiek onafhankelijk wordt van Spanje is:

Betere handel in Holland en Zeeland

Spanje voerde meerdere oorlogen tegelijkertijd

Bondgenootschappen met Engeland en Frankrijk

Maurits was een goede legeraanvoerder

1609

Begin Twaalfjarig Bestand

1621

Einde Twaalfjarig Bestand

1. Waarom sloten de Republiek en Spanje een wapenstilstand? Noem drie redenen
    
2. Welke taak kreeg de Staten-Generaal er bij in 1621?

Gebruik de tekst op bladzijde 39-40

1609

Begin Twaalfjarig Bestand

1621

Einde Twaalfjarig Bestand

A1: drie redenen voor een wapenstilstand

 1 Beide landen waren oorlogsmoe.

2 De kosten van de oorlog waren hoog.

3 Er werd weinig vooruitgang geboekt.

A2: nieuwe taak S-G
Het rechtstreeks besturen van delen van Brabant en Limburg

1609

Begin Twaalfjarig Bestand

1621

Einde Twaalfjarig Bestand

Welvaart en handel nemen toe

1648

Het einde van de Opstand

De Tachtigjarige Oorlog eindigt wanneer er in 1648 de Vrede van Münster wordt ondertekend. Daarin stond dat de Zuidelijke Nederlanden bij Spanje bleven en dat Spanje de Republiek erkende als onafhankelijke staat.