par 7.2 Grootmacht Rusland - politiek en demografisch cos

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Paragraaf 7.2 Grootmacht Rusland

 

Vanuit welke dimensie hebben we in deel 1 van deze paragraaf vooral naar Rusland gekeken?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen:

 • Waarom Rusland een politieke en militaire macht is.
• Wat de huidige demografische situatie in Rusland is.
• Wat de gevolgen zijn van de demografische situatie voor Rusland.

Eerst een ultra korte terugblik....

Wat betekent het voor de economie van een land als de staat eigenaar is van de productiemiddelen natuur en kapitaal?

1. Dat er veel geld verdiend kan worden.
2. Dat er weinig geld kan worden verdiend.
3. Dat er veel concurrentie is.
4. Dat er geen concurrentie is.

Wat betekent het gebrek aan concurrentie voor de kwaliteit van de producten die worden geproduceerd?

1. Slecht
2. Goed

Wat was destijds nog een nadeel van de planeconomie in de Sovjetunie waardoor de inkomsten niet eerlijk over de bevolking werden verdeeld?

1. Er waren weinig banken.
2. corruptie.
3. Er was oorlog.
4. Vrouwen mochten niet werken.

Militaire wereldmacht?

op papier:

1. Het Russische defensiebudget is 4% van het bnp.

 2. Het Russische leger bestaat uit meer dan 1 miljoen soldaten.

 3 Rusland heeft de meeste nucleaire wapens en tanks ter wereld.

Militaire wereldmacht?

in de praktijk:

Let op: filmpje 1 maand na inval in Oekraïne (maart 2022), fragment uit augstus 2022

Oprichting VN 1945

• Oprichting van de Verenigde Naties (VN) door 51 landen waaronder Rusland

• Doel van de VN: nooit meer oorlog.

• Momenteel 193 lidstaten

Macht van de VN

De VN kan op 3 manieren ingrijpen:

1. De VN neemt een resolutie (besluit) aan waarmee daden van een regering worden afgekeurd.
2. De VN legt sancties (straffen) op.
3. De VN stuurt militairen naar het land, een vredesmissie (blauwhelmen).

Vetorecht

Rusland heeft veto-recht in de VN. Dit houdt in dat wanneer ieder ander land JA stemt en Rusland NEE, zal de uitkomst van de stemming dus toch NEE zijn.

B150 Natuurlijke bevolkingsgroei

• Geboortecijfer - sterftecijfer = de natuurlijke bevolkingsgroei
• Geboortecijfer = aantal levendgeborenen per 1000 inwoners/per jaar
• Sterftecijfer = aantal sterfgevallen per 1000 inwoners/per jaar

 Promillage =

Geboortecijfer

Sterftecijfer

Emigratie

Vestigingsoverschot

Immigratie

Sociale bevolkingsgroei

Migratie

vertrekoverschot

Geboorteoverschot

strefteoverschot

Natuurlijke bevolkingsgroei

Natuurlijke bevolkingsontwikkeling in Rusland

www.populationpyramid.net

Bevolkingsgroei

Uiteenvallen Sovjetunie

Bevolkingskrimp

Vergrijzing

Onzekerheid werk en inkomen

Slechte levensomstandigheden en alcoholproblemen

Van jonge bevolking naar vergrijsde bevolking

Geef een verklaring voor het geringe aantal kinderen tussen de 10 en 14 jaar in 1955?

Wat is een belangrijk verschil in levensverwachting tussen mannen en vrouwen in Rusland?

Demografisch transitiemodel

In Rusland is sprake van vergrijzing en bevolkingskrimp. Welke fase in het demografisch transitiemodel?

Demografische druk

Groene & 

Grijze druk

B151 Sociale bevolkingsgroei

• Migratiesaldo
• immigratie - emigratie = Sociale bevolkingsgroei
• inkomend - uitgaand = Sociale bevolkingsgroei

Rusland heeft een positief migratiesaldo

1. juist
2. onjuist

Wat is opvallend aan de herkomstgebieden van migranten?

1. Ze komen vooral uit Afrikaanse landen.
2. Ze komen vooral uit buurlanden.
3. Ze komen vooral uit voormalige Sovjetrepublieken.
4. Ze komen vooral uit Scandinavië.

Wat is geen verklaring voor het grote aantal migranten uit deze herkomstgebieden?

1. Het zijn veilige landen.
2. Het zijn welvarende landen.
3. De landen liggen ver van Rusland.
4. De landen liggen dichtbij Rusland.

Wat is geen gevolg van de krimpende bevolking voor Rusland?

1. Toename van de welvaart doordat er minder geld gaat naar kinderopvang.
2. Er zijn minder productieve inwoners, dus een kleinere economie.
3. Er zijn minder belastinginkomsten voor de overheid, dus minder (goede) voorzieningen. .
4. Er zijn minder dienstplichtige inwoners, dus afname van de militaire macht.

Samenvattend Rusland vanuit verschillende dimensies