H4.1 Leven op het platteland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.1 Leven op het platteland 

Lesdoelen 

• Je kan een definitie geven van een agrarische samenleving
• Je kan uitleggen hoe de agrarische samenleving ontstond
• Je kan omscrhijven wat een domein is
• Je kan benoemen uit welke 3 delen een domein bestond 

Middeleeuwen

• Middeleeuwen 500 - 1500 
• Vroege middeleeuwen 500 - 1000
• Late middeleeuwen 1000 - 1500

Agrarische economie

• Rond 500, na val West-Romeinse Rijk, verdwenen de steden
• Ontstaan agrarische samenleving =  samenleving waarin bijna    iedereen als boer leeft
• Geen eenheid + vaak oorlog = slecht voor handel
• Vraag naar gespecialiseerde producten stopte (geen nijverheid)
  

Domein

• Hierdoor weinig handel en muntgeld niet meer gebruikt

• Stedelingen trokken naar platteland --> daar voedsel  verbouwen 
• Oorlog & plunderingen door volksverhuizing en verdwijnen Romeinen.  
• Men moest bescherming zoeken bij een machtige boer
• Machtige boer: versterkte boerderij + gewapende knechten 
• In ruil voor bescherming moesten kleine boeren land afstaan

Domein

• De machtige boeren kregen steeds meer grond
• Ze werden heer van een domein: 
• Gebied waar een heer de baas was en waarvan hij de inkomsten kreeg. Het bestond vroonland (met de hoeve van de heer), hoeveland (waar de horigen woonden) en woeste gronden.

Domein

3 delen:

1. Woeste grond --> bossen, rivieren --> leverde hout en vis
2. Vroonland: Land gebruikt door heer --> Boerderij + opbrengsten       voor de heer 
3. Hoeveland: Woon en werkplaats horigen: Boer die geen eigen grond had

Lesdoelen

• Je kan een definitie geven van d volgende begrippen: horigen, herendiensten, hofstelsel 
• Je kan 2 voorbeelden noemen van herendiensten
• Je kan het verschil tussen een horige en een vrije boer uitleggen 

Horigheid

• Domein --> verschil heer en boeren
• Heer --> militaire verdediging
• Boer --> landbouw

• Tussen boeren onderlin ook onderscheid:
• Horigen & vrije boeren
• Wat zou het verschil kunnen zijn? 

Horigen

• Grond afgestaan aan heer
• In ruil voor bescherming en gebruik hoeveland -->deel opbrengst afstaan (denk aan eieren, graan, boter). 
• Ook allerlei klusjes doen --> herendiensten:
• VB: vroonland bewerken, hoeve onderhouden 

• Je mocht domein niet verlaten zonder toestemming heer

Vrije boeren 

• Eigen stukje land
• In tijd van oorlog meevechten met domeinheer 

• Kostte tijd en geld --> eigen wapenuitrusting betalen 

• Vrije boer zijn had dus niet alleen voordelen...

Hofstelsel 

= 

Economisch systeem waarbij een heer de horigen in zijn gebied beschermde, in ruil voor herendiensten en een deel van de opbrengst van het land.

0

0

De middeleeuwen loopt van

1. 400 - 1500
2. 600 - 1500
3. 500 - 1500
4. 600 - 1600

De vroege middeleeuwen loopt van

1. 500 - 1500
2. 1000 - 1500
3. 500 - 1000

Agrarische samenleving is een samenleving waarin...

1. Alle mensen wonen in de stad en zijn ambachtslieden
2. Mensen zowel in de stad als op het platteland wonen
3. Bijna alle mensen boeren zijn en op het platteland wonen

De agrarische samenging ontstond door

1. de val van het West-Romeinse Rijk
2. de val van het Oost-Romeinse Rijk

Een domein bestaat uit...

1. 2 delen
2. 3 delen
3. 4 delen
4. 5 delen

De baas van een domein wordt de domeinheer genoemd

1. Juist
2. Onjuist

Welk onderdeel van een domein is alleen voor de heer

1. Woeste grond
2. Vroonland
3. Hoeveland

Woeste gronden bestonden uit

1. Rivieren
2. Bossen
3. Moerassen
4. A,B en C zijn juist

Opdrachten maken 

• 4.1 Leven op het platteland
• Opdracht 1 t/m  11

• Eerder klaar?
• Leer de begrippen
• Maak een samenvatting
• Bekijk de ontdekkingsplaat (online omgeving)