4.1 Een verdeeld Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De Koude Oorlog

hoofdstuk 4

Amerikaanse buitenlandse politiek na 1945

• Beschermen van vrijheid en democratie (Trumanleer)
  

• Voorkomen dat meer landen communistisch worden (Containmentpolitiek)

• Actief helpen bij de wederopbouw van Europa (Marshallplan)

• Vergeet dit ook niet: met het Marshallplan wilden de Amerikanen ook voorkomen dat Europa voor het communisme zou kiezen.
  

• Wirtschaftswunder

Koude Oorlog

Een verdeeld Europa

paragraaf 4.1

Leerdoelen

Aan het einde van deze paragraaf:

- weet je de oorzaken van de Koude Oorlog

- kan je uitleggen hoe Duitsland zich ontwikkelde vanaf 1945

- kan je uitleggen hoe de NAVO en het Warschaupact ontstonden

Na de Tweede Wereldoorlog

Nadat Duitsland zich had overgegeven moest er besloten worden wat er ging gebeuren in Europa, en dan vooral in Duitsland. 

--> Engeland, Sovjet-Unie en VS 

Afspraken:

• Duitsland verdelen in vier bezettingszones
• Goede samenwerking i.p.v. conflict
• Vrije verkiezingen in elk land

IJzeren Gordijn

Verdeling Duitsland

Twee nieuwe supermachten

VS	Sovjet-Unie
Kapitalisme	Communisme
vrijheid	gelijkheid
vrije markt	planeconomie
verkiezingen	dictatuur
democratie	eenpartijstelsel
vrijheid van pers	censuur

Het westblok

Steun van de VS:

• Trumanleer: elk land steunen dat bedreigd wordt door communisme
• Marshallplan: financiële hulp voor West-Europa voor wederopbouw (= minder vatbaar voor communisme)

Gevolg: wirtschaftswunder in Duitsland

Spotprent

1. Is de prent voor of tegen Marshallhulp?
   
2. Uit welk land zou de prent kunnen komen?
   
3. Welk punt wil de cartoonist maken?
   

Een verdeeld Europa

paragraaf 4.1

Leerdoelen

Aan het einde van de week

- weet je de oorzaken van de Koude Oorlog

- kan je uitleggen hoe Duitsland zich ontwikkelde vanaf 1945

- kan je uitleggen wat de NAVO is

Noem minimaal twee afspraken die gemaakt werden in 1945

Het westblok

Steun van de VS:

• Trumanleer: elk land steunen dat bedreigd wordt door communisme
• Marshallplan: financiële hulp voor West-Europa voor wederopbouw (= minder vatbaar voor communisme)

Gevolg: wirtschaftswunder in Duitsland

Toenemende spanning

Blokkade van Berlijn: afsluiten van West-Berlijn door Stalin

Toenemende spanning

Blokkade van Berlijn: afsluiten van West-Berlijn door Stalin

Gevolgen: 

1. 1949: NAVO

Leden NAVO 1949

VS

Canada

Verenigd Koninkrijk

Noorwegen

Denemarken

IJsland

België

Nederland

Luxemburg

Frankrijk

Italië

Portugal 

Toenemende spanning

Blokkade van Berlijn: afsluiten van West-Berlijn door Stalin

Gevolgen: 

1. 1949: NAVO
2. 1949: Verdeling Duitsland 

Verdeling Duitsland

Toenemende spanning

Blokkade van Berlijn: afsluiten van West-Berlijn door Stalin

Gevolgen: 

1. 1949: NAVO
2. 1949: Verdeling Duitsland
3. 1955: Warschaupact 

Warschaupact, 1955

• Militair bondgenootschap van de Sovjet-Unie
  

• Tegenhanger van de NAVO
  

• Opgericht als reactie op toetreding van West-Duitsland tot de NAVO.
  

• Heeft bestaan tot 1991!

Leden Warschaupact 1955

Sovjet-Unie

DDR

Hongarije

Polen

Tsjecho-Slowakije

Roemenië

Albanië

Bulgarije

Toenemende spanning

Blokkade van Berlijn: afsluiten van West-Berlijn door Stalin

Gevolgen: 

1. 1949: NAVO
2. 1949: Verdeling Duitsland
3. 1955: Warschaupact
4. 1956: Hongaarse Opstand
5. 1961: Bouw Berlijnse muur 

Berlijn, 13 augustus 1961

Waarom een muur?

•  Veel inwoners van Oost-Duitsland willen weg.
  

• De grens (IJzeren Gordijn) tussen Oost- en West-Duitsland is dicht
  

• De grens tussen Oost- en West-Berlijn is wél open
  

• West-Berlijn is volgens de Sovjet-Unie 'de etalage van het kapitalisme'.

Berlijnse muur

Kenmerken van de Koude Oorlog (1)

• Koude/kille relatie tussen beide landen

• Geen echte oorlog tussen beide landen

• Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten

• Grote spanningen en angst in de wereld

Kenmerken van de Koude Oorlog (2)

• Beide landen hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden

Huiswerk 15 januari

Je maakt van 4.2 opdracht 4, 5, 6, 7, 9, 11. 

Vraag 9 perfect formuleren!