3. Mensbeelden PG - Frege en taal

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Mensbeelden 3: Frege

Vorige les...

Wie weet nog welke drie zielen Aristoteles onderscheidt?

Deze les 

• Pavlov-reactie: signaal en symbool 
  
• Hebben dieren een taal? Filmpje + kijkopdracht 
  
• Frege: mijn taal maakt mij mens 
• Opdracht: Cleverbots
  
• Afsluiting

Pavlov-reactie

• Ivan Pavlov (fysioloog)
• Belletje is een talig teken
• Het verwijst naar eten net zoals het woord 'eten' dat doet
  
• Geen symbool maar een signaal

Signaal (dierlijk teken)

Verwijst wel, maar alleen naar concrete dingen in de buurt

bijv. belletje verwijst naar eten

Symbool (talig teken)

Kan verwijzen naar abstracte dingen

bijv. denk aan een 'kat'

 

Hebben dieren taal?

Kijk naar het filmpje en luister goed. Er worden een aantal voorbeelden genoemd van communicatie bij dieren.

Vind jij dat deze voorbeelden uitwijzen dat dieren een taal hebben?

Hebben dieren taal?

Zijn de voorbeelden in het filmpje overtuigend?

Of zijn er (te) grote verschillen tussen menselijke en dierlijke communicatie?

Gottlob Frege

• 1848 - 1925
  
• Duitse filosoof
• Hield zich vooral bezig met wiskunde, logica en taal
• Über Sinn und Bedeutung (1892)

Sinn

Sense

Zin/betekenis

Mentale concept

'Stoel'

Bedeutung
Reference

Referent/verwijzing

Waar naar verwezen wordt

het object

Stoel

Drie bomen

'boom'

Reference

Verwijzing

Sense

Betekenis

Voorbeelden

• Zelfde reference, andere sense

'Mijn docent filosofie' en 'mevrouw de Klein'

'Batman' en 'Bruce Wayne'

'Bruce Wayne'

Wel verwijzing, geen betekenis

Wat maakt onze menselijke taal nou uniek?

Wat zijn kenmerken van de menselijke taal?

Kijkopdracht: kijk naar het filmpje.

Welke kenmerken van menselijke taal herken je?

Schrijf deze op.

Opdracht: Cleverbots

Maak de volgende opdracht in groepjes van 2 of 3. Schrijf jullie antwoorden op.

1. Welke kenmerken van menselijke taal hebben jullie herkend (de kijkopdracht)? 
   
2. Wat zijn verschillen tussen dit gesprek en een menselijk gesprek?
3. Spreken de Cleverbots een menselijke taal? Waarom wel/niet?

Volgende les: Taal en bewustzijn

Huiswerk: Lezen tekst Frans de Waal