Les 6: Wat is normaal?

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

WERK & MEDIA

Les X: Titel les

Maatschappijleer

HB3B

Les 6: Wat is normaal? (H3.4) 

Maatschappijkunde Kader 3

2024-2025

CULTUUR EN IDENTITEIT

Wat weet je nog
van de vorige les?

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat rolpatronen zijn en hierbij voorbeelden geven (R)
2. Je kunt het verschil uitleggen tussen rolbevestigend en roldoorbrekend gedrag
3. Je kunt de begrippen gendernormen, genderneutraal en seksuele moraal uitleggen (R)

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/09/09/factcheck-ai-foto-imane-khelif/

Wie is de bokser op de foto. Waarom was er controversie rondom haar deelname aan de OS24? 

Rolpatronen

In elke samenleving bestaan ideeen over hoe je je zou moeten gedragen. Denk maar aan de kleding die je draagt of het werk dat je doet. Dat heeft te maken met rolpatronen. Een rolpatroon is hoe iemand zich volgens anderen moet gedragen. Een serveerster moet vriendelijk zijn tegen klanten, ook al heeft zij een rotbui. En een huisarts mag jou heel persoonlijke vragen stellen. Rolpatronen zie je vaak in reclames. Daarin gaat de man aan de slag met een nieuwe boormachine en de vrouw ruikt blij aan schoon wasgoed. We noemen dit rolbevestigend gedrag. 

Rolpatronen veranderen. Vroeger zorgde de vrouw voor de man en de kinderen, zij kookte en deed het huishouden. Tegenwoordig hebben de meeste vrouwen een betaalde baan. Mannen doen ook vaker dan vroeger het huishouden en zorgen ook voor de kinderen. 

https://nos.nl/artikel/2251962-nieuw-zeelandse-premier-neemt-baby-mee-naar-vn-vergadering

Houdt de premier van Nieuw Zeeland zich aan de bestaande rolpatronen? Leg uit waarom wel / niet

Gendernormen

De normen die 'horen' bij het man-zijn of vrouw-zijn, noemen we gendernormen. Gendernormen en rolpatronen zijn handig, omdat je daardoor weet wat je van een ander kunt verwachten. 

Maar ze hebben ook nadelen. Sommigen voelen zich niet prettig in zo'n rol. Sommige meisjes gaan liever skateboarden dan met barbies spelen. En sommige jongens willen liever op ballet dan op voetbal. Dit is roldoorbrekend gedrag, gedrag dat niet direct bij de verwachtingen van iemands rol past. 

Waarom wordt er tegenwoordig roze LEGO voor meisjes gemaakt?

1. Omdat het bedrijf meer geld wil verdienen
2. Omdat meisjes niet met normale LEGO wilden spelen
3. Omdat het moest van de overheid

Wat gebeurde er in het experiment?

1. Jongens en meisjes werden hetzelfde behandeld
2. Volwassenen kozen verschillend speelgoed voor jongens en meisjes
3. Jongens en meisjes wilden met hetzelfde speelgoed spelen
4. Jongens en meisjes kregen genderneutraal speelgoed

Klassikale vragen: wat is het verschil tussen de twee shampoos? Welke is voor mannen/vrouwen? Hoe zie je dat? Waarom zijn er verschillende shampoos, denk je?   

JeongMee Yoon 

Wat hebben deze foto's te maken met gendernormen?

Vroeger werd roze geassocieerd met jongens (een lichtere versie van de stoere, mannelijke kleur rood), en blauw met meisjes (mogelijk vanwege de afbeelding van Maria in het blauw). Na de tweede wereldoorlog is het omgedraaid

Normen veranderen

Gendernormen zijn aan het veranderen. Het verschil tussen 'typische' jongens- en meisjesdingen wordt steeds kleiner. Iets is genderneutraal als er helemaal geen onderscheid meer wordt gemaakt tussen vrouwen en mannen. Bijvoorbeeld wanneer speelgoedwinkels geen speciale jongens- en meisjesafdelingen hebben. Er zijn mensen die dit een goede ontwikkeling vinden, maar andere mensen zijn het hier niet mee eens. 

Ook normen over seks veranderen. Vroeger was de seksuele moraal, de manier waarop er over seks wordt gedacht, anders dan nu. Seks voor het huwelijk werd afgekeurd en ongetrouwd samenwonen was een schande. Voor veel mensen is dat nu geen probleem meer. Maar ook tegenwoordig zijn er subculturen met een strenge seksuele moraal. Dit hangt vaak samen met een geloofsovertuiging. 

Welke eigenschappen verwacht de maatschappij bij wie?

Jongens

Meisjes

Dominant

Sportief

Stoer

Zorgzaam

Gevoelig

Elegant

Opdrachten H3.4 (blz. 79-80)

H3.4: opdracht 1 t/m 10

Huiswerk voor volgende keer

Invullen samenvatting H3.4 (blz. 81)

Begrippen

Rolpatroon = hoe iemand zich volgens anderen moet gedragen

Gendernormen = de normen (gedragsregels) die 'horen' bij het man-zijn of vrouw-zijn

Genderneutraal = wanneer er geen onderscheid wordt gemaakt tussen vrouwen en mannen

Seksuele moraal = de manier waarop er over seks wordt gedacht