Industriele revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

INDUSTRIELE REVOLUTIE

Tijd van burgers en stoommachines

De industriele revolutie

Wat hoort niet bij industrialisatie

1. industrie
2. landbouw
3. treinen
4. stoommachine

Welk beroep is nijverheid

1. Ambtenaar
2. Timmerman
3. Boer
4. Priester

van kleinschalige handmatige productie...

... naar grootschalige machinale productie

De industriële samenleving

hoe veranderde het leven
met de opkomst van de fabriek?

werk in de eerste fabrieken

Wat valt op:

- eentonig

- protesteren heeft geen zin

- veel ongelukken

- lawaai en stank

wonen bij de fabriek

Twee werelden

Politiek

1848 Liberaal Thorbecke schrijft grondwet

Koning niet meer hoogste macht

Parlement = volksvertegenwoordiging

maar alleen rijke kiezers

Feminisme

Vrouwen die opkomen voor 

de (gelijke) rechten van de vrouw

Eerste feministische golf

• In de wereld: vanaf 1848 (suffragettes)

• In Nederland: 1870-1920

• Doel 1: Kiesrecht voor vrouwen
• Doel II: Toelating tot universiteiten

Vereeniging voor 

Vrouwenkiesrecht (VVVK)

Wilhelmina Drucker
Aletta Jacobs

Tegenstanders

• 'Onfatsoenlijk'
  

• 'De rol van de vrouw is binnenshuis'

• 'De vrouw is een moeder'

• 'Politiek is geen plek voor vrouwen'

Succes rond 1917

• Rol vrouw in de Eerste Wereldoorlog

• Rol van de vrouwen door het recht op onderwijs was verbeterd

Kiesrecht!

• 1917: passief kiesrecht

• 1919: actief kiesrecht

Bijzonder onderwijs

politieke kwesties eind 19e eeuw

Sociale Kwestie: socialisten en sociaaldemocraten

Schoolstrijd: Katholieken en Protestanten

Feminisme: vrouwen gelijke rechten

Wat is de Sociale Kwestie? (1)

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• Eind 19e eeuw.

• Vooral in de steden.
  

Wat is de Sociale Kwestie? (2)

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Liberalen

• Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

• Economie helemaal vrij laten

• Sociale wetten kosten teveel geld

• Rechts in de politiek

Socialisten

• Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

• Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

• Links in de politiek

Langzaam verbetering

• Eerste sociale wetten vanaf 1874: Kinderwetje van Van Houten
  

• Leerplichtwet (1900), Woningwet (1901)

• 1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen

• 1919: Algemeen kiesrecht voor vrouwen

De schoolstrijd: confessionelen tegen liberalen: om geld!

subsidie

Bijzonder onderwijs heeft ook recht op geld van de overheid

net als openbaar onderwijs

Antirevolutionairen (protestants)

en katholieken wilden dit allebei!!!