Samengestelde zinnen en voegwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

• Weet je wat een samengestelde zin is
• Weet je hoe je de persoonsvorm en het onderwerp in een samengestelde zin kunt vinden
• Weet je wat een voegwoord is

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin?

Wat is in de volgende zin de persoonsvorm?

Sam sport graag samen met zijn vrienden.

Persoonsvorm

Sam sport graag samen met zijn vrienden

Persoonsvorm 

Tijdproef:  Sam sportte graag samen met zijn vrienden

Persoonsvorm: sport 

Wat is een samengestelde zin?

Enkelvoudige zin

• Zin met één persoonsvorm

Samengestelde zin

• Zin met twee of meer persoonsvormen

Samengestelde zin

Wanneer je van twee korte zinnen één zin maakt, krijg je een samengestelde zin. 

Voorbeeld

Ik sport graag.   Ik voel me dan fitter. 

Ik sport graag want ik voel me dan fitter.

Samengestelde zin

Iedere zin heeft een persoonsvorm

Zinnen met twee persoonsvormen noem je een samengestelde zin

Bij een persoonsvorm hoort een onderwerp

Bij een samengestelde zin heb je dus ook twee onderwerpen

Voorbeeld enkelvoudige zinnen

• Het wordt slecht weer vandaag.
• Ik ga vandaag naar de Action.
• Hij kijkt veel naar Star Wars.

Voorbeeld samengestelde zinnen

• toen de zomervakantie dichterbij kwam, werden de leerlingen minder gemotiveerd.
•  Hij kijkt veel naar Star Wars en schrijft daar over op zijn website.

Drie studerende kinderen kunnen een flinke kostenpost worden voor ouders.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Ik zou vandaag best in bed willen blijven.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Als je nu naar huis gaat, regen je flink nat.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Wil je liever zuurkool of spruitjes?

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Wil je liever naar Duitsland of wil je liever naar Oostenrijk?

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Mijn moeder vraagt of je vanavond wilt blijven eten.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Hoe maak je een samengestelde zin?

Je gebruikt een voegwoord

Voorbeelden: en, want, omdat, maar

Ik ga niet meer wandelen. Het regent. 

Ik ga niet meer wandelen, want het regent. 

Voegwoorden

• Voegwoorden zijn een soort cement.
• Je kunt met voegwoorden, zinnen aan elkaar plakken. 

Voegwoorden

• want, maar, of, tenzij, dus, als, hoewel, en, aangezien, omdat, voordat, zodra, …
• Veel voegwoorden ken je al van het onderdeel lezen, maar dan heten ze vaak signaalwoorden.

Persoonsvormen in een samengestelde zin

Lisa voetbalt, omdat zij van sporten houdt. 

Persoonsvorm - tijdproef

Lisa voetbalde, omdat zij van sporten hield. 

Dus persoonsvorm = Voetbalt en houdt

Benoem de persoonsvormen in de zin:

Isa heeft strafwerk, omdat ze praat tijdens de les.

Benoem de persoonsvormen in deze zin:

Ayla vertelt dat zij een prijs heeft gewonnen.

Benoem de persoonsvormen in deze zin:

De kok werkt in de keuken en de ober bedient de gasten.

Wat is een samengestelde zin?

Benoem de persoonsvormen in deze zin:

Joris hoopte dat zijn vriend hem hielp.

Hoe vind je de persoonsvorm in een samengestelde zin?

Hoe vind je het onderwerp in een samengestelde zin?

Wat vond je van de les?
Wat vond je fijn en wat kan er beter?