Bouwstenen van stoffen atoommodel

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De bouw van het atoom

Alle stoffen zijn opgebouwd 

uit ontelbare minuscule 

kleine ondeelbare blokjes.

Kern: Positieve protonen

          Neutrale neutronen

Elektronenwolk: Negatieve elektronen in schillen

De bouw van een atoom
John Dalton

1808: "Een atoom is een massief bolletje".
Elke atoomsoort heeft zijn eigen afmeting.

1766-1844 - John Dalton

Kleuren atoommodellen

1803

Het atoom

Dalton

Een atoom is een massief balletje.

Ieder atoom heeft volgens Dalton een verschillende diameter en is daardoor uniek voor een bepaalde atoomsoort.

De bouw van een atoom
Joseph John Thomson

Ontdekte in 1897 dat er negatief geladen deeltjes zijn vrij te maken uit een atoom 

 => De rest van het atoom moet dan dus positief geladen zijn          .  

1856 - 1940

De bouw van een atoom
Ernest Rutherford

1911: 

"Een atoom bestaat uit een positief geladen kern en een negatief geladen elektronenwolk."

Atoomkern = protonen + neutronen Elektronenwolk = elektronen.

Elk atoom heeft een atoomnummer en atoommassa.

1871-1937 - Ernest Rutherford 

Experiment Rutherford

1911

Rutherford

Atoommodel Rutherford:

Atomen hebben een kleine positieve kern met een negatieve wolk waar elektronen zich in bevinden.

Rutherford (1911)

De bouw van een atoom\

Niels Bohr

1913: "De elektronen zitten in verschillende bolvormige banen rond de kern".

1885-1962 - Niels Bohr 

Atoomnummer

Het atoomnummer is gelijk aan het aantal protonen in de kern van het atoom. Alle atomen van dezelfde soort hebben hetzelfde atoomnummer.

• atoomnummer = aantal protonen

• aantal elektronen = aantal protonen (zonder lading)
  

• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

Atoombouw

Een atoom bestaat uit:

• elektronen     (..wolk) 
• protonen        (kern)
• neutronen     (kern)

Atoombouw

Een atoom is opgebouwd uit protonen, neutronen en elektronen.
De 1+ geladen protonen (p+) en de ongeladen neutronen (n) bevinden zich in de atoomkern.
De 1− geladen elektronen (e^-)bevinden zich in een wolk rond de atoomkern.

Isotopen

Meeste elementen hebben meerdere isotopen.
Isotopen zijn atomen met
                            hetzelfde aantal protonen in de kern,
                            maar een ander aantal neutronen.
Isotopen hebben dus
                            hetzelfde atoomnummer,
                            maar een andere massa.

Isotopen

Voorbeeld: chloor

Twee isotopen van chloor in de natuur: Cl-35 en Cl-37

massagetal, atoomnummer en isotopen

Gemiddelde atoommassa (relatieve atoommassa)

Hoeveel protonen, neutronen en elektronen per atoom?

Nu je weet WAAR de protonen, neutronen en elektronen zitten in een atoom, is het nog belangrijk dat je kunt bepalen HOEVEEL er van ieder deeltje aanwezig is.

We zien hier zuurstof (=O).

Het atoomnummer is 8 (omcirkeld)

Dat betekent dat er 8 PROTONEN zijn.

Er zijn in een atoom EVENVEEL PROTONEN en ELEKTRONEN

Hoeveel protonen, neutronen en elektronen per atoom?

We zien hier zuurstof (=O).

Het massagetal is 16 (omcirkeld)

Dat betekent dat er  16 PROTONEN + NEUTRONEN zijn.

Bij de vorige slide wisten we al dat er 8 protonen

zijn.

Dus dit atoom heeft (16-8=) 8 NEUTRONEN

Hoeveel protonen heeft een stikstof (=N) atoom?

1. 14
2. 21
3. 7
4. Geen idee

Hoeveel neutronen heeft een fluor (=F) atoom?

1. 19
2. 10
3. 9
4. Geen idee

Hoeveel elektronen heeft een koolstof (=C) atoom?

1. 12
2. 24
3. 6
4. Geen idee

Isotopen?

Isotopen zijn atomen die HETZELFDE AANTAL PROTONEN EN ELEKTRONEN hebben maar een VERSCHILLEND AANTAL NEUTRONEN en dus een verschillende massa.

Weergave van verschillende isotopen: 

Je kan isotopen ook zo opschrijven:             C-12          C-13           C-14

Relatieve atoommassa door isotopen

Protonen en neutronen hebben allebei een massa van 1 u.

Elektronen hebben geen massa (dus 0 u).

Omdat er isotopen (=andere neutronen dus andere massa) van atoomsoorten zijn, moet je de gemiddelde atoommassa kunnen uitrekenen.

Relatieve atoommassa door isotopen

Bijvoorbeeld de atoomsoort chloor (=Cl).

In de natuur komen deze twee isotopen voor:

- 75% in de vorm van Cl-35

- 25% in de vorm van Cl-37

De gemiddelde atoommassa is dan:

Gemiddelde atoommassa = 0,75 * 35 + 0,25 * 37 = 35,5

Wat is de relatieve atoommassa van Boor (=Br)?
19,9% als Br-10 en 80,1% als Br-11

1. 10,2
2. 10,5
3. 10,8
4. 1080

Wat is de relatieve atoommassa van magnesium (=Mg)?
79% als Mg-24, 10% als Mg-25 en 11% als Mg-26