Uitleg grammatica ZWW, HWW en KWW

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Nederlands

Een werkwoord is iets wat je kan doen. Maak van elk werkwoord hieronder een schetsje (op papier of in je hoofd).

lopen

lezen

eten

kunnen

Een hulpwerkwoord heeft een minder duidelijke betekenis dan een zelfstandig werkwoord.

lopen

lezen

eten

kunnen

Er bestaan twee soorten zinnen:

1. Het onderwerp doet iets of deed iets;

2. Het onderwerp is iets.

In zin 1 zit een werkwoordelijk gezegde

In zin 2 zit een naamwoordelijk gezegde. 

Actief of 'staat van zijn'

Het is of/of, niet en/en

Je kunt aangeven of een werkwoord een koppel- of hulpwerkwoord of een zelfstandig werkwoord is. 

Werkwoord - Werkwoorden zijn woorden die aangeven welke handeling of toestand of welk proces in de zin centraal staat. Werkwoorden geven aan in welke tijd de zin staat: de verleden, tegenwoordige of toekomende tijd. Het werkwoord past zich altijd aan aan het onderwerp van de zin

Wat voor soort werkwoord?

Je kunt aangeven of een werkwoord een koppel- of hulpwerkwoord of een zelfstandig werkwoord is. 

Zelfstandig werkwoord (ZWW)- geeft aan wat het onderwerp doet (gooien, lopen, vangen, schrijven, denken) - kan alleen in de zin staan.  Hoort in werkwoordelijk gezegde

Hulpwerkwoord(HWW) - kan niet alleen in de zin staan, helpen ZWW of KWW altijd.  Hoort in alle gezegdes

Koppelwerkwoord  (KWW)- koppelt het onderwerp aan hetgeen wat erover gezegd wordt - Hoort in naamwoordelijk gezegde

Wat voor soort werkwoord?

Koppelwerkwoord  (KWW)- koppelt het onderwerp aan hetgeen wat erover gezegd wordt - Hoort in naamwoordelijk gezegde

Zijn, worden, blijken, lijken, schijnen, blijven. 

De bal is rond.                     

De jongen wordt dokter.

Wat voor soort werkwoord?

Zelfstandig werkwoord (ZWW)- geeft aan wat het onderwerp doet (gooien, lopen, vangen, schrijven, denken) - kan alleen in de zin staan. Hoort in werkwoordelijk gezegde

De jongens zouden naar school fietsen

Maar ze zijn van hun fiets gevallen

Ze hebben daardoor verder moeten lopen 

Wat voor soort werkwoord?

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

De jongens zouden naar school fietsen

Maar ze zijn van hun fiets gevallen

Ze hebben daardoor verder moeten lopen 

Welke regel kun je uit deze voorbeelden leren?

Wat voor soort werkwoord?

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

De jongens zouden naar school fietsen

Maar ze zijn van hun fiets gevallen

Ze hebben daardoor verder moeten lopen 

Welke regel kun je uit deze voorbeelden leren?

Wat voor soort werkwoord?

Zelfstandig werkwoord is laatste ww in de zin!

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

• Heeft meestal een duidelijke betekenis.
• In elke zin zit altijd één ZWW.
• Bij meerdere werkwoorden in een zin, staat het ZWW vaak achteraan.
• Belangrijkste ww in de zin
  

Hulpwerkwoord (HWW)

• Heeft een minder duidelijke betekenis.
• Niet elke zin bevat een HWW.
• Er kunnen meer HWW in
  een zin voorkomen.
  

Maar let op: deze regels gelden voor zinnen met een werkwoordelijk gezegde. Een zin met een naamwoordelijk gezegde (volgende les) heeft geen hulpwerkwoord, maar een koppelwerkwoord.

Koppelwerkwoord

- Koppelt een deel van de zin aan het onderwerp, bijvoorbeeld:

Nina is een uitstekende leerling.

'is' koppelt de toestand 'een uitstekende leerling' aan 'Nina' (onderwerp).

- Is het belangrijkste werkwoord in de zin (met een naamwoordelijk gezegde).

Koppelwerkwoord

zijn

worden

blijven

blijken

lijken

schijnen

heten

dunken

voorkomen

Deze moet je uit je hoofd kennen!

Noteer ze in je schrift.

Wat zijn de werkwoorden?
Aan de deur komen vaak mensen collecteren

Aan de deur komen vaak mensen collecteren

1. ng
2. wg

Aan de deur komen vaak mensen collecteren
Collecteren is hier:

1. ZWW
2. KWW
3. HWW

Aan de deur komen vaak mensen collecteren
komen is hier:

1. ZWW
2. KWW
3. HWW

Wat zijn de werkwoorden?
Zijn jullie dan op Vlieland?

Zijn jullie dan op Vlieland?

1. ng
2. wg

Zijn jullie dan op Vlieland?
zijn is hier:

1. ZWW
2. KWW
3. HWW