Persoonlijkheidsstoornissen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3,4

Inleiding op psychopathologie

Wat is psychopathologie?

Psychopathologie is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met ziekten in het psychisch functioneren. Binnen dit specialisme werkt men aan het herkennen, onderzoeken en behandelen van psychiatrische ziektebeelden.

In tegenstelling tot andere medisch specialismen draait het binnen de psychopathologie niet per se om ziekten van het lichaam, maar om ziekten van de “geest”, oftewel psychische stoornissen.

diagnose stellen / DSM 5

De DSM is een handboek waarmee een psychiater zijn diagnose stelt. In de DSM zijn psychiatrische ziektebeelden beschreven. Klinkt simpel, is het niet. Er is nl nog veel onbekend omtrent psychiatrische stoornissen, bijvoorbeeld over oorzaken. De DSM is dus een hulpmiddel voor de psychiater.

De belangrijkste grote groepen psychiatrische stoornissen

Ontwikkelingsstoornissen, waarbij het gaat om stoornissen in de ontwikkeling van de hersenen. Deze kunnen meestal al tijdens de kindertijd opgemerkt worden en blijven vaak aanwezig tijdens het volwassen leven. Voorbeelden van een ontwikkelingsstoornis zijn stoornissen op het autismespectrum.

Psychotische stoornissen, waarbij wanen en hallucinaties op de voorgrond staan.

vervolg stoornissen

Stemmingsstoornissen, waarvan verschillende vormen bestaan. Voorbeelden van stemmingsstoornissen zijn depressieve stoornissen en bipolaire stoornissen. Depressieve stoornissen kenmerken zich door een langdurig sombere stemming. Bipolaire stoornissen zijn stemmingsstoornissen waarbij manische (gevaarlijk euforische) en depressieve (gevaarlijk sombere) episodes voorkomen.

vervolg

Angststoornissen omvatten alle aandoeningen die te maken hebben met angst. Dat kan algemene angst zijn, zoals de paniekstoornis of de gegeneraliseerde angststoornis. Ook dwangstoornissen zijn gerelateerd aan angst.

Persoonlijkheidsstoornissen worden gekenmerkt door langdurige patronen in iemands leven en interpersoonlijke wereld. Voorbeelden hiervan zijn de borderline persoonlijkheidsstoornis, paranoïde persoonlijkheidsstoornis of narcistische persoonlijkheidsstoornis.

T

        Persoonlijkheidsstoornissen

Wat is persoonlijkheid?

Welke persoonlijkheidsstoornissen kennen jullie?

Stoornis

Temperament

Karakter

Persoonlijkheid

DSM 5

Persoonlijkheids-
stoornissen

Afwijking in lichaam, geest of in het functioneren hiervan

Aangeboren

Handboek voor psychische stoornissen

Aangeleerd

Cluster A, B en C

Aangeboren en aangeleerd

Cluster A, B en C 

Er bestaan volgens het psychiatrisch handboek DSM-IV elf soorten persoonlijkheidsstoornissen. Deze zijn onderverdeeld in 3 clusters.

DSM

Het Diagnostisch en Statistisch handboek van Psychiatrische aandoeningen

Zelf aan de slag

In expertcollege 'introductie in de psychopathologie' kun je bij het studiemateriaal informatie vinden over de indeling in clusters.

Functies in gedrag en motivatie: persoonlijkheid

Cluster A – zonderling, teruggetrokken

Cluster B – dramatisch, emotioneel

Cluster C – angstig

Lees eens goed door / maak de vragen hierbij.

Is schizofrenie te genezen?

1. NEE
2. JA

Behandelingen

Vormen van behandeling zijn psychotherapie, schemagerichte therapie en diverse trainingen met als doel het accepteren en leren omgaan met de stoornis.

Cluster A

Cluster B

Cluster C

Moeite met emoties

Vreemd, Apart vaak aan de rand van de maatschappij

Extreem angstig. Bang om relaties aan te gaan of ze te verliezen

Cluster A

Cluster B

Cluster C

Paranoïde persoonlijkheidsstoornis

Antisociale persoonlijkheidsstoornis

Borderline persoonlijkheidsstoornis

Schizoïde persoonlijkheidsstoornis

Schizotypische persoonlijkheidsstoornis

Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis

Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis

Obsessieve-compulsieve persoonlijkheidsstoornis

Narcistische persoonlijkheids-stoornis

Wat neem ik mee uit deze les?