5.3 Reformatie 2024

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom bij geschiedenis

Welkom Klas H4ges2

22-10-2024




Pak je GS spullen voor je en join in LessonUp

Hoe gaat het met je?

😒🙁😐🙂😃

Programma: 22-10-2024

Bespreken TV1 en 2 SE (maximaal 10 minuten)
Stukje uitleg 5.3 via LessonUp
Calvijn?
Aan het werk met: Opdrachten van 5.3
Examendossier, wordt een deel HW.

Bespreken TV1 en 2 SE 

Maximaal 10 minuten in een tweetal.

1. Wat is de vraag,
2. Wat heb jij, wat heb ik?
3. Wat is het verschil?

4. Wat had het moeten zijnw
5. Wat moet ik anders doen?

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Tijd van Ontdekkers en Hervormers
1500-1600

Wat weet je van de Katholieke kerk?

Lesdoelen 5.3

Aan het einde van de les kun je uitleggen:

1: Leer je welke kritiek er was op de katholieke kerk.

2: Hoe de kritiek leidde tot de splitsing in de kerk.

3: Hoe het protestantisme werd verspreid en welke strijd tussen katholieken en protestanten ontstond.

Kenmerkend Aspect: 

De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

Schrijf op!

Neem de lesdoelen over je schrift.

Video JORT 

Maak een aantekening zoals je dat hebt geleerd bij TV1 t/m TV4

Video

Histoclips: 'Luther en de Hervorming'

Met vragen :)

Mag je maken om te gebruiken als uitgangspunt voor een samenvatting

Katholieke kerk

• Christelijke kerk.

• Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel:
  Rooms-Katholieke Kerk).

• Hiërarchisch: er is een duidelijke leider en indeling van macht.

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn.

Katholieke kerk 

• Er staan beelden in de kerk.

• Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd.

• Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd.

• Er zijn magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam.

Reformatie

• Betekent hervorming.

• In dit geval hervorming van de katholieke kerk.

• Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 16e eeuw.

• Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk!

Reformatie

• Belangrijkste hervormers:
  Maarten Luther en Johannes Calvijn

• In 1517 komt Luther met 
  95 stellingen (vooral tegen aflaten)

• Hij hoopt dat de Paus mee wil denken en de Kerk zal hervormen

• Luther wordt echter door de Paus    in de ban gedaan.

Waarom verlieten mensen de katholieke kerk?

1. Er was geen plaats meer in de kerken.
2. Omdat de katholieke kerk te weinig bijbels had.
3. Omdat de katholieken god verkeerd vereerden
4. Omdat de katholieke kerk mensen wegstuurde.

Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

Maarten Luther (1483-1546)

Duitse monnik die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. 

Véél aanhangers in Duitsland!

Johannes Calvijn (1509-1564)

Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. 

Véél aanhangers in Nederland!

Johannes Calvijn

Fransman Johannes Calvijn was een andere hervormer die in Nederland veel aanhangers kreeg. Hij vond dat soberheid en vroomheid de kern van het geloof moesten worden.

Luther	Calvijn
Je moet de vorst gehoorzamen.	Je mag in opstand komen tegen de vorst.
Je komt in de hemel als je de Bijbel leest.	Predestinatie. God heeft al bepaald of je in de hemel komt.

Johannes Calvijn

Dit gaat later in het hoofdstuk terug komen!

Gevolgen van de reformatie

• Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van de protestantse kerken (ook wel: hervormde- of gereformeerde kerk) naast de katholieke Kerk

• Protestantse kerk spreekt veel (arme) mensen in West-Europa aan.

• Vervolging van protestanten (ketters)
  

Protestantse kerk

• Christelijke kerk.

• Er is géén duidelijke leider.

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal.

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding).

• Sobere handelingen.

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Sobere handelingen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van relieken

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk
3. Jodendom
4. Van lokaal 213

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen
van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.

Welke van de stellingen is juist?

1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.

2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn
ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Sleep de onderdelen naar de juiste plek

Protestant

Katholiek

Maarten Luther

De Paus

Aflaten

Bijbel in volkstaal

Latijnse taal

Sober

Beeldenverering

Reliekenverering

'Kale' kerk

Sobere handelingen

Leg uit dat de boodschap van dit schilderij past bij
de Reformatie. Verwijs in je antwoord naar de bron.

Noem 3 dingen op die je deze les hebt geleerd:

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen:

Hiermee kun je naar de vakflex ;)

HW voor de volgende les:

         Lees: nogmaals 5.3
         Maak: 7 + 12 t/m 15 van 5.3