Hoofdgedachte/onderwerp en tekstsoorten/-doelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Volgende week lees en luistertoets

24 vragen

Welke begrippen moet je kennen?

hoofdgedachte

tekstdoelen

Feit, mening en argument

Onderwerpen en deelonderwerpen

betrouwbaarheid van een tekst

Hoofdgedachte/onderwerp

lesdoel

Ik kan het onderwerp en de hoofdgedachte herkennen in de tekst

Ik kan het onderwerp en de hoofdgedachte uit de tekst halen

onderwerp

Het onderwerp vertelt altijd waar de tekst over gaat

Je kan dit in max. 2 woorden opschrijven

Stel altijd jezelf de vraag: waar gaat deze tekst over?

Hoofdgedachte

Bij begrijpend lezen wordt vaak gevraagd wat de hoofdgedachte van de tekst is. Vraag je dan dit af: Wat is het belangrijkste wat de schrijver wil vertellen over het onderwerp van de tekst? --> hoofdgedachte

 Een hoofdgedachte bestaat uit één of twee zinnen.

Is de hoofdgedachte hetzelfde als het onderwerp?

Hoe vind je de hoofdgedachte?

Als je op zoek bent naar de hoofdgedachte van een tekst, zoek je naar de belangrijkste informatie die de schrijver over het onderwerp geeft.

Eigenlijk is de hoofdgedachte uit twee delen opgebouwd:

• het onderwerp

• het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp vertelt

Als je dat in één of twee zinnen navertelt, heb je de hoofdgedachte te pakken!

Waar vind je de hoofdgedachte?

effe oefenen

Haal het onderwerp en de hoofdgedachte uit de tekst

IJsberen lijken heel lief en schattig door hun dikke, wollige vacht. Toch moet je oppassen voor deze dieren. IJsberen zijn namelijk roofdieren. Ze eten vlees van andere dieren. Kijk dus maar uit als je er eentje tegenkomt!

In de nacht van maandag op dinsdag braken drie schapen uit hun wei aan de Polderweg. De schapen gingen op onderzoek uit en ontdekten de moestuin van de buren. Daar aten ze alle groenten tot aan de grond toe op. …

Je hebt nu gelezen wat de positieve kanten van gamen zijn: je leert erdoor samenwerken, je Engels gaat ermee vooruit en je reactiesnelheid wordt getraind. Gamen is dus eigenlijk heel goed voor je ontwikkeling!

Tekstdoelen en tekstsoorten

Een tekst wordt niet zomaar geschreven. Een schrijver heeft altijd een doel voor ogen. Maar welke tekstdoelen zijn er nu allemaal? 

1.  Informeren > Kennis delen met de lezer.

2. Instrueren> De lezer uitleggen hoe iets gedaan moet worden.

3. Overtuigen > De lezer overhalen om iets te doen.
4. Amuseren > De lezer vermaken / entertainen.

Tekstdoelen

Wat is het tekstdoel van...

een advertorial?

1. Informeren
2. Instrueren
3. Overtuigen
4. Amuseren

Wat is het tekstdoel van...

een handleiding?

1. Informeren
2. Instrueren
3. Overtuigen
4. Amuseren

Wat is het tekstdoel van...

een geboortekaartje?

1. Informeren
2. Instrueren
3. Overtuigen
4. Amuseren

Wat is het tekstdoel van...

een cabaretstuk?

1. Informeren
2. Instrueren
3. Overtuigen
4. Amuseren

! Bij de diverse tekstdoelen horen ook specifieke tekstsoorten. Let erop dat je deze onderwerpen tijdens de toets niet met elkaar verwisselt !

1. Informerende teksten > Nieuwsbericht, studieboek, uitnodiging,recensie

2. Instruerende teksten > Recept, stappenplan, bijsluiter
3. Overtuigende teksten > Betoog, ingezonden brief, column, toespraak, verkiezingsbijeenkomst

4. Amuserende teksten > Roman, stripverhaal, gedicht, toneelstuk, songteksten, cabaret

Tekstsoorten

Wat is de tekstsoort van de tekst op de vorige slide?

1. een betoog
2. een column
3. een ingezonden brief
4. een recensie

Wat is de tekstsoort van de tekst op de vorige slide?

1. een advertorial
2. een column
3. een handleiding
4. een recept

Wat is de tekstsoort van de tekst op de vorige slide?

1. aanmeldingsformulier
2. een advertorial
3. een instructie
4. een wervingstekst

Wat is de tekstsoort van de tekst op de vorige slide?

1. een adviesrubriek
2. een column
3. een handleiding
4. een nieuwsartikel