LB-WW Basis Deel 3 - H5 - Hindoeïsme en boeddhisme - Les 3 en 4

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

[Aandachtsrichter]

Wijs Worden Deel 3 

H5 Hindoeïsme en boeddhisme

Les 3 en 4

Gemaakte weektaak 

Leerwerk: lezen p.90-94

Maakwerk: opdr. 1 t/m 7

LVB: Maak LVB-Opdracht 4.1 òf 4.2

Vorige les zijn opdr. 1 t/m 4 besproken. Als die nog niet nagekeken zijn ga dan naar de uitgedeelde les van vorige week. 

Opdracht 5a, p. 93  

Het karakter van meneer Jansen keert duidelijk niet terug zoals uit de tekening valt af te leiden. Het vlammetje staat voor atman.

Links: meneer Jansen leeft, met een atman.

Midden: de atman van meneer Jansen verlaat het lichaam. Meneer Jansen is niet meer. Wel zijn atman.

Rechts: de atman keert terug in een nieuw lichaam.  

Opdracht 5b, p. 93  

De clou zit hem in het woordje 'ik'. Wij duiden dan iemands persoon aan, iemands individuele zijn, bewustzijn, karakter, persoon-zijn. Maar juist die persoon wordt niet opnieuw geboren. Atman is niet gelijk aan een persoon, het is een onsterfelijk beginsel. Ook kun je zeggen dat het opgebouwde karma terugkeert. Daarover zo dadelijk meer. Let op dat aan het einde van bron i ook het woordje 'hij' tussen aanhalingstekens staat.

Opdracht 6a, p. 94 

De situatie van de arme boerenfamilie is het gevolg van het slechte karma dat men in een vorig leven op zich heeft geladen.

Opdracht 6b, p. 94 

Als men probeert op een andere manier in het eigen levensonderhoud te voorzien, is men misschien binnen dit leven goed af. Maar men moet zich houden aan de plichten die bij de positie als boer horen (men moet zijn dharma respecteren, zal een hindoe zeggen) men moet zich neerleggen bij de situatie want anders verwerft men opnieuw veel negatief karma en zal het hun in een volgend leven nog slechter vergaan.

Met het bovenstaande hebben we de zogenaamde karma-weg beschreven: door gehoor te geven aan je dharma en daarmee goed karma op te bouwen, kun je verlost worden. 

Opdracht 7, p. 94 

Zie WOORDWEB volgende SLIDES: 

De opvatting
dharma/karma maakt
wèl gelukkig, want: ..

De opvatting
dharma/karma maakt
niet gelukkig, want: ..

Opdracht 7, p. 94 

De opvatting dharma/karma maakt wèl gelukkig, want: .. 

- de bestaande situatie accepteren / rust erin vinden

- vooruitzicht op betere omstandigheden in volgend leven door dharma  

De opvatting dharma/karma maakt niet gelukkig, want: .. 

- geen prikkel om te veranderen (fatalisme) 

- maatschappelijke veranderingen blijven uit 

- onrechtvaardige verhouden worden in stand gehouden (bijv. de positie van arbeiders / rijk vs. arm, mannen vs. vrouwen, etc) 

LVB voortgang

LVB: Maak LVB-Opdracht 4.1 òf 4.2

Bron 3: De Bhagavad-Gita, p.95

Bron 4: Drie wegen naar verlossing, p.96

1. Karma (handelen, leven volgens je dharma)

2. Bhakti  (leven in overgave)

3. Jnana (leven in inzicht; kennis over het diepste wezen van het zijn)

Bron 5: Brahman of de eeuwige werkelijkheid, p.97

• Atman = Brahman
• Vonk = Vuur
• Druppel = Oceaan 
• Ziel = God
• Ziel = Ziel
• Ziel van jou = Ziel van mij
• We are one.. 

Bron 6: Brahma, Shiva en Vishnoe, p.98

Trimurti: drie-eenheid 

Brahma = schepper

Shiva = vernietiger 

Vishnoe = beschermer

Deze les werken we aan:

Leerwerk: lezen p.94-102

Maakwerk: opdr. 8 t/m 11 

Klaar? 

LVB: Maak LVB-Opdracht 4.1 òf 4.2 of werk verder aan de weektaak. 

Opdr.8a, p. 95

Het wezenlijke, de atman, kun je niet doden. De atman wordt steeds opnieuw geboren (vergelijk bron 1) In het citaat uit de Bhagavad-Gita wordt atman met 'ziel' vertaald. 

Opdr.8b, p. 95

Krishna zegt: 'Doe liever je plicht en aarzel niet, want niets is beter voor een strijder dan de strijd. Wanneer je niet zou strijden, dán voer je de plichten van je stand niet uit en dat is een zonde.' 

Opdr.9, p. 95

Het hindoeïsme wijst deze oplossing af. Het dharma van de boer is om het land te bewerken, het dharma van de soldaat om te vechten. Beiden moeten hun eigen plicht doen; hun eigen plicht is de plicht die bij hun stand hoort. Zelfs als je die plicht niet volmaakt volbrengt is dat altijd nog beter dan het volbrengen van de plicht van een ander, zegt Krishna letterlijk.  

Opdr.10, p. 95

De hindoe is ervan overtuigd dat hij in een volgend leven beter terecht komt als hij zich houdt aan de plichten van zijn stand, beroep of leeftijd. Hij verwerft dan goed karma. We hebben dit gezien in het verhaal van de Bhagavad-Gita Daar was het Krishna die Arjoena op zijn plicht wees.

De meest directe weg naar verlossing is de jnana-weg. Daarbij gaat het er om in te zien dat onze werkelijkheid schijn is. Een hindoe spreekt hier van maya.

Wie de schijnwerkelijkheid heeft verlaten is verlicht. Hindoes noemen deze staat van Verlichting moksha, boeddhisten spreken dan van nirwana.

Er is nog een weg die naar verlossing leidt. Daarbij geef je jezelf over aan een godheid. Dit wordt de bhakti-weg genoemd. Overgave aan de godheid kan erin bestaan dat je in een klooster intreedt. 

Opdr.11, p. 95

Atman is de goddelijke vonk in ieder levend wezen.

Brahman is de goddelijke bron waaruit al het leven is ontstaan.

Elk atman is een deeltje van brahman. 

Net als een vonk van een vuur ook vuur is, zo is atman ook brahman.

Atman is brahman.   

Weektaak: 

Leerwerk: lezen p.95-102

Maakwerk: opdr. 8 t/m 18

LVB: Maak LVB-Opdracht 4.1 òf 4.2