Röntgen B3A

• tandartsassistent
• MBO
• Studiejaar 1

Röntgenologie

Deze les

• Welkom
• Verwachtingen
• Leerdoelen
• Einddoel deze periode
• Korte herhaling theorie
• Oefenen bitewing, solo front en (pre)molaren 

Verwachtingen

• Professionele houding
• Kom op tijd
  
• Stuur even een berichtje via teams als je afwezig bent
  
• Bereid je voor op de les
  
• Neem je lesmateriaal mee (boeken, pen en papier, laptop, praktijkjasje)
  
• Praktijkjasje niet bij je? Dan mag je niet deelnemen aan de praktijkles
  

Leerdoelen vandaag

• Aan het eind van deze les kun je vertellen wat een bitewing, Solo, OPG, RSP en opbeetfoto is
• Aan het eind van deze les kun je de short- en longconetechniek uitleggen
  
• Aan het eind van deze les kun je de invloed van röntgenstraling op het lichaam beschrijven
  
• Aan het eind van deze les kun beschrijven welke beschermende maatregelen er worden genomen t.b.v. het werken met röntgenstraling
  
• Aan het eind van deze les kun beschrijven wat de Kernenergiewet inhoudt

Einddoel Bekwaamheidsverklaring

• Het ontstaan van röntgenstraling
• Soorten röntgenfoto
• Beeldvorming op een röntgenfoto
• Hulpmiddelen bij het maken van foto’s
• Invloed op het menselijk lichaam
• Röntgendiagnostiek
• Besluit stralingsbescherming kernenergiewet
• Fouten bij röntgenfoto’s
• Parallel- of longcone techniek
• Bissectrice- of shortcone techniek

Kennis testen

Een foto die buiten de mond wordt gemaakt noem je een

1. Intra-orale foto
2. Extra-orale foto
3. Bitewing
4. RSP

Een OPG is een intra-orale foto.

1. Juist
2. Onjuist

Orthopantomogram

Orthopantomogram (OPT)

Overzichtsfoto van de gehele onder- en bovenkaak. 

Wat is een RSP en voor wat wordt deze gebruikt?

Om de positie en groei van de kaken en aangezichtsschedel te kunnen meten.

Laterale schedelfoto of röntgen-schedel-profielfoto (RSP)

Vanaf de laterale schedelfoto worden de kaakrelatie en het groeipatroon van het kaakstelsel bepaald aan de hand van lengte- en hoekmetingen tussen anatomische structuren. 

M.n. gebruikt bij orthodontie

Bitewing

Gedetailleerd beeld approximale vlakken 

Verloop rand van het kaakbot van de (pre)molaren

Opsporen van:

• approximale cariës
• overhangende restauraties
• cariës onder vullingen
• beginnende recessie van het kaakbot
• tandsteen

Solo- of periapicale opname

Foto van ongeveer drie elementen met hun periapicale gebied. 

• Endodontie
• Na trauma
  
• M3’s
  
• Agenesie of hyperdontie
  
• Wortelrest
  
• Parodontologie
  
• Implantologie
  

Welke foto zie je hier?

Opsporen

- hypodontie

- hyperdontie

- speekselstenen

Opbeetfoto

Overzichtsfoto van het boven- of onderfront.

In beeld krijgen van overtollige of geimpacteerde frontelementen. In de onderkaak kunnen speekselstenen opgespoord worden.

Solo - parallel/long-cone techniek 

• Focus > objectafstand: min. 30 cm.
  
• Met conus (long-cone)
• Instelbeugel
  
• Evenwijdig aan element
  
• Straling door apex
  
• Geen vertekening

Solo - bissectrice/deellijn, short-cone techniek

• Patiënt fixeert
  
• Foto linguaal of palatinaal'
• Moeilijk te richten, daardoor vertekening
• Handig tegen kokhalzen of kleine mond 

Bewogen

Korte belichting

Cone-cutting

Overlapping

Lange belichting

Invloed röntgenstraling

Langdurige blootstelling aan kleine doses: biologisch effect

• Somatisch, effect van röntgenstraling op een lichaam (embryo, leukemie, huidkanker)
• Genetisch, dit betekent dat een volgende generatie andere eigenschappen in zich draagt dan op grond van de eigenschappen van de ouders verwacht mag worden

Eenvoudige weinig-ontwikkelde cellen zijn gevoeliger voor straling dan gespecialiseerd weefsel. Een groeiend embryo heeft veel niet-gespecialiseerd celmateriaal, met name in de eerste drie maanden. Een relatief kleine hoeveelheid straling kan dus schadelijk zijn en afwijkingen aan het embryo veroorzaken. 

De Kernenergiewet

• Het werken met ioniserende straling is in Nederland wettelijk aan regels gebonden
• KNMT-Richtlijn Tandheelkundige Radiologie: veilige toepassing van straling ter bescherming van iedereen in praktijk
  
• Voorbehouden handeling
  

Voorbehouden handeling

De tandartsassistent:

• handelt uitsluitend in en na opdracht van een BIG-geregistreerd tandarts;
  
• gaat na of hij/zij bekwaam is om de voorbehouden handeling naar behoren uit te voeren;
  
• gaat na of de mogelijkheid van toezicht en/of tussenkomst geborgd is;
  
• volgt gegeven aanwijzingen op;
  
• informeert de patiënt dat de voorbehouden handeling in opdracht van de tandarts wordt uitgevoerd, vraagt de patiënt in dat kader om toestemming en legt deze toestemming vast in het dossier.

KEW-dossier

= Kernenergiewet dossier

Verplicht!

Bevat o.a.:

• Documenten stralingsbescherming in praktijk
  
• Aantoning van deskundigheid team op gebied van röntgenapparatuur
  
• Controles apparatuur + uitkomsten
  
• (Stralings)risicoinventarisatie
  
• Registratie BIG-register
  
• Instructies (protocollen)
  
• Enz.
  

Veilig gebruik

• Rechtvaardiging
  
• ALARA (As Low As Reasonably Achievable) 
  
• Dosislimieten
  

We gaan naar het praktijklokaal