Nederlands Film Festival: Buiten de lijntjes

• Identiteit
• Filmeducatie
• +1
• Basisschool
• Groep 4-6

Introduction

Deze filmles is speciaal voor leerlingen uit groep 4, 5 en 6 van de basisschool, ter voorbereiding op het filmblok "Buiten de lijntjes” van het Nederlands Film Festival. In deze les maken de leerlingen kennis met alle manieren waarop films verhalen vertellen, en komen zij hiermee goed voorbereid naar het festival. De korte films in dit blok hebben één belangrijk ding gemeen: 
alle personages zijn helemaal zichzelf! We ontmoeten eigenwijze snuiters, geniale koppen en rebelse karakters. In dit filmblok laten de personages zien wie je bent en kunt zijn tussen alle anderen. Ze laten zien wat jou uniek en bijzonder maakt en hoe je je dromen kunt najagen. De films die centraal staan in dit filmblok zijn: 'Bucket', Koning Worst', 'Kleine baas' en "De Maan van Anouar'. In deze les bekijken de leerlingen fragmenten uit de films en maken zij de bijbehorende opdrachten. Dit helpt de leerlingen om zich goed te verbinden met wat ze gaan ervaren tijdens het kijken van dit filmblok.

Instructions

Deze les bestaat uit 3 verschillende werkvormen die je los van elkaar kunt uitvoeren. Op deze manier kun je de les opdelen en eenvoudig op verschillende momenten opdrachten maken, bijvoorbeeld verspreid over een aantal dagen. 

- Wil je de leerlingen introduceren met het thema van het filmblok door middel van een actieve opdracht, en ingaan op de film “Kleine baas”– doe dan werkvorm 1

- Wil je dat leerlingen zelf aan de slag gaan met de film “Bucket”, en een actieve gaan maken - doe dan werkvorm 2

 - Wil je met de leerlingen dieper in het thema duiken en dat de leerlingen zelf aan de slag gaan met de film “Koning Worst”, en een actieve gaan maken - doe dan werkvorm 3

Opbouw van de les:

De les bestaat uit docenten notities, hierin staan alle vragen, opdrachten en aanvullende informatie, deze vind je in de gele notities bij de slides. Daarnaast vind je in de bijlage een PDF waarin de docentennotities gebundeld zijn. Je kan de PDF erbij houden wanneer je de les geeft. 

In de slides staan knoppen, achter deze knoppen staan vragen en extra informatie voor de leerlingen, deze kan je open klikken. 

Buiten de lijntjes

Lesinhoud

Tijdens het Nederlands Film Festival gaan jullie kijken naar het korte filmblok ‘Buiten de lijntjes’. Dit filmblok bestaat uit vier korte films met de overkoepelende thema’s: ‘identiteit’, ‘jezelf kunnen zijn’ en ‘vriendschap’.

Middels korte fragmenten maken jullie kennis met de eigenwijze, unieke en rebelse personages uit de films. Met behulp van de vragen en opdrachten leren jullie meer over film en over de onderwerpen hieruit.

Vraag of opdracht

Extra informatie

Tip

Legenda

In de les staan knoppen die je open kunt klikken. Hierin staan vragen of extra informatie voor de leerlingen. Lees dit aan hen voor.

In de gele notities vind je uitgebreide uitleg over de werkvormen en extra docenteninformatie.

Buiten de lijntjes

De films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan kijken gaan over “Buiten de lijntjes”, maar wat betekent ‘Buiten de lijntjes’ voor jou? 

Jezelf kunnen zijn

• Wat betekent het als je jezelf durft te zijn?

• Is het belangrijk om altijd ergens bij te horen?

• Moet iedereen hetzelfde zijn om vriendjes te kunnen worden?

• Waarom is het belangrijk om jezelf te zijn?

• Mogen alle mensen anders zijn? Waarom wel of waarom niet?
  

Werkvorm 1: Introductie op het filmblok

Deze vragen dienen ter introductie op de thema’s van de films uit het filmblok, voordat de leerlingen naar fragmenten uit de films gaan kijken.

Bespreek de volgende vragen met de leerlingen:

• De films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan kijken gaan over het thema ‘Buiten de lijntjes’. Wat betekent ‘Buiten de lijntjes’ voor jou?

Mogelijk antwoord: ‘Buiten de lijntjes’ betekent eigenlijk dat je iets net even anders doet dan van je wordt verwacht. De meeste mensen die buiten de lijntjes kleuren, durven erg zichzelf te zijn.

• Wat betekent het als je jezelf durft te zijn?
• Is het belangrijk om altijd ergens bij te horen?
• Moet iedereen hetzelfde zijn om vriendjes te kunnen worden?
• Waarom is het belangrijk om jezelf te zijn?
• Mogen alle mensen anders zijn? Waarom wel of waarom niet?

Kleur en typografie

Kleur en typografie zijn belangrijke elementen voor filmposters omdat ze kunnen helpen bij het overbrengen van de sfeer en het thema van de film. Kleur kan emoties oproepen en de aandacht trekken, terwijl typografie (teksten) kan helpen om de titel van de film op een opvallende en duidelijke manier weer te geven. 

Werkvorm 1: Introductie op het filmblok

Vergelijk de filmposters van twee van de films die je op het festival gaat bekijken: De maan van Anouar en Koning Worst.

Stap 1: Laat de leerlingen de posters aandachtig bekijken en stel hen de volgende vragen  om de posters met elkaar te vergelijken.

• Lijken de verschillende elementen op de posters op elkaar of juist niet?
• Waar denk je dat de films over gaan als je naar de posters kijkt?
• Als je naar de posters kijkt, waarom zouden deze films passen in het thema 'Buiten de lijntjes'?

Stap 2: Bekijk nogmaals de poster en gebruik de volgende vragen om hier dieper in te duiken. Laat leerlingen naar het bord komen om dingen aan te wijzen.

• Zijn de kleuren op de posters hetzelfde of juist anders?
• Wat valt je op aan het lettertype?
• Wat valt je op aan de personages op de posters?
• Hoeveel personages of dieren staan er op alle posters?
• Lijkt de achtergrond, ofwel de omgeving op elkaar?
• Naar welke film ben je het meest nieuwsgierig, op basis van de filmposters? En waarom?

Werkvorm 2: Kleine baas

Nu hebben jullie samen nagedacht over wat het betekent om jezelf te kunnen en durven zijn. Ook hebben jullie besproken wat ‘Buiten de lijntjes’ eigenlijk betekent. We gaan door naar de volgende opdracht.

In het korte fragment maken jullie kennis met Valentino, uit de film Kleine baas. 

Stap 1: Bekijk samen het fragment.

Stap 2: Beantwoord daarna de vragen op de volgende slide.

Kleine baas

• Waar denken jullie dat de film over gaat?

• Welke personages, oftewel welke personen hebben jullie net gezien?

• Wat weten jullie tot nu toe al over deze personen?

• Waarom denken jullie dat deze film past bij het thema “Buiten de lijntjes”?

Werkvorm 2: Kleine baas

Het fragment dat jullie net hebben gekeken komt uit een film uit het filmblok dat jullie in de bioscoop zullen gaan kijken.

Bespreek de volgende vragen klassikaal:

• Waar denken jullie dat de film over gaat?
• Welke personages of personen hebben jullie net gezien?
• Wat weten jullie tot nu toe al over deze personen?
• Waarom denken jullie dat deze film past bij het thema ‘Buiten de lijntjes’?

Werkvorm 3: Wie ben jij? 

Jezelf zijn is niet altijd makkelijk. In het volgende fragment ontmoeten jullie een meisje uit de film Bucket. Zij wil ontzettend graag zichzelf zijn, maar durft dit niet altijd even goed . Lukt het haar om haar angst te overwinnen?

Stap 1: Bekijk samen het fragment uit Bucket.

Stap 2: Bespreek de volgende vragen met de leerlingen:

• Hoe zag je aan het meisje dat ze zichzelf durfde te zijn?
• Hoe werd daar op gereageerd door de jongens?
• Wat vond je van die reactie?
• Wat vinden jullie ervan dat het meisje ondanks de mening van anderen toch zichzelf durfde te zijn?

Doe-opdracht: Wie ben jij?

1. Vertel iets unieks over jezelf. Wat weten de meeste mensen nog niet van je?

2. Is er iemand die jij bewondert? Wie is het en wat maakt diegene zo speciaal?

3. Is het goed om anders te zijn dan andere kinderen? Waarom wel of waarom niet?

4. Laat zien wat jouw speciale talent is.

5. Vertel over een moment waarop je jezelf hebt durven zijn.

6. Geef een compliment aan iemand anders in de kring over een moment waarop diegene echt zichzelf was.

Werkvorm 3: Wie ben jij?

Benodigdheden:

•  Een dobbelsteen 

In Bucket hebben jullie gezien hoe het personage zichzelf durfde te zijn, ongeacht de mening van anderen.

In deze opdracht gaan jullie in gesprek over onderwerpen uit de film. Jullie praten bijvoorbeeld over ‘jezelf durven zijn’ en ‘eigen talenten’.

Voor de opdracht gebruiken we een dobbelsteen. Hier gaan de leerlingen om beurten mee gooien: ieder aantal ogen op de dobbelsteen staat voor een opdracht.

Stap 1: Elke leerling werpt om de beurt de dobbelsteen . Het aantal ogen dat de leerling gooit, bepaalt welke opdracht hij of zij gaat uitvoeren. Voor elk oog op de dobbelsteen staat een opdracht of vraag met de uitdaging om de leerlingen iets over zichzelf te laten delen.

Hier zijn enkele opties voor het aantal ogen op de dobbelsteen:

1. Vertel iets unieks over jezelf. Wat weten de meeste mensen nog niet van je?

2. Is er iemand die jij bewondert? Wie is het en wat maakt diegene zo speciaal?

3. Is het goed om anders te zijn dan andere kinderen? Waarom wel of waarom niet?

4. Laat zien wat jouw speciale talent is.

5. Vertel over een moment waarop je jezelf hebt durven zijn.

6. Geef een compliment aan iemand anders in de kring over een moment waarop diegene echt zichzelf was.

Stap 2: Dit herhaal je totdat iedereen aan de beurt is geweest.

Werkvorm 4: Jaloezie

Jaloezie komt ook weleens om de hoek kijken, wanneer iemand bijvoorbeeld zo dapper is om zichzelf te durven zijn. Of als iemand ergens heel erg goed in is. 

In het fragment uit de film Koning Worst, maken jullie kennis met Meneer Tuitjes, die stiekem ontzettend jaloers is op zijn ijzersterke concurrent Meneer Smakkereli. 

Meneer Tuitjes en Smakkereli gaan in deze film tegen elkaar strijden tijdens de jaarlijkse 'Worstenwedstrijd' in hun dorp.

Hoe ver durft Meneer Tuitjes te gaan om zijn concurrent af te schudden?

Stap 1: Bekijk samen met de leerlingen het fragment uit Koning Worst.

Stap 2: In het fragment zagen jullie dat Meneer Tuitjes wel heel ver gaat om de worstenwedstrijd te winnen.

• Wat vinden jullie daarvan?
• Waaraan zagen jullie dat Meneer Tuitjes ver gaat om te kunnen winnen?
• Stel je voor dat jij Meneer Tuitjes zou zijn. Zou je dit dan ook hebben gedaan?

Stap 3: Ga naar de volgende slide om verder te gaan met de opdracht.

Doe-opdracht: Eens / Oneens spel

Hoe ver zouden jullie gaan om iets te winnen?

• Om te winnen zou ik valsspelen.

• Iets doen wat ten kosten gaat van iemand anders.

• Ik wil altijd winnen omdat ik denk dat dat moet van mijn omgeving.

• Ik kan slecht tegen mijn verlies

• Ik vind het leuk om aan wedstrijden mee te doen.

• Het maakt mij niet uit of ik win of niet, ik ben ook blij voor mijn tegenstander.

Werkvorm 4: Jaloezie

‘Eens of oneens’-spel

Zijn jullie het eens of oneens? Bespreek de volgende stellingen met de leerlingen en laat hen kiezen of ze het ermee eens of oneens zijn. Bij ‘eens’ ga je staan, bij ‘oneens’ blijf je zitten.

Presenteer de stelling één voor één en laat de leerlingen kiezen wat zij ervan vinden. Bespreek na iedere stelling waarom leerlingen het ermee ‘eens’ of ‘oneens’ zijn.

Stap 1: Bespreek de volgende stellingen

(Zet ze via de knop “doe-opdracht” open op het Digibord)

Hoe ver zouden jullie gaan om iets te winnen?

• Om te winnen zou ik valsspelen.
• Iets doen wat ten koste gaat van iemand anders.
• Ik wil altijd winnen omdat ik denk dat ik dat moet van mijn omgeving.
• Ik kan slecht tegen mijn verlies.
• Ik vind het leuk om aan wedstrijden mee te doen.
• Het maakt mij niet uit of ik win of niet, ik ben ook blij voor mijn tegenstander.

Afsluiting: Houd een korte nabespreking met de leerlingen en vraag wat hen is opgevallen aan de keuzes die iedereen heeft gemaakt tijdens dit spel.

Doe-opdracht: Maak het verhaal af

Jullie gaan een vervolg bedenken op wat Meneer Tuitjes gaat doen in de winkel, met het oog op de worstenwedstrijd die plaats zal gaan vinden. 

Om beurten bedenk je een zin over het vervolg van het verhaal.

De zinnen moeten op elkaar aansluiten. 

Werkvorm 4: Jaloezie

In het fragment dat de leerlingen net hebben bekeken was te zien hoe Meneer Tuitjes de winkel van Smakkereli binnensloop. Hoe zou dat aflopen?

Stap 1: Jullie gaan een vervolg bedenken op wat Meneer Tuitjes gaat doen in de winkel, met het oog op de worstenwedstrijd die plaats zal gaan vinden. Om beurten bedenk je een zin over het vervolg van het verhaal. De zinnen moeten op elkaar aansluiten.

Tip! Vertel aan de leerlingen dat ze ook zinnen mogen bedenken met een open invulling waar de volgende leerling op in moet haken, dus bijvoorbeeld:

- En toen zag hij.....

- En toen gebeurde er iets ontzettend spannends.....

- Gek genoeg....

- Daarom kon het gebeuren dat ….

Stap 2: Je begint met de laatste scène die jullie hebben gezien. Jullie mogen samen het verhaal afmaken. Kies een leerling uit die mag beginnen. Of begin zelf en ga daarna de kring rond.

Tip! Je kan de leerlingen op weg helpen door de eerste paar zinnen alvast te bedenken.

Stap 3. Dit herhaal je totdat iedereen aan de beurt is geweest.

Leer meer met het NFF

Door het bekijken van de fragmenten en het uitvoeren van de opdrachten, hebben jullie alvast kennisgemaakt met de films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan bekijken.  

Wil je nog meer doen met filmeducatie in de klas?

Neem dan eens een kijkje in het lesmateriaal van het NFF, voor meer filmlessen in de klas. 

Of schrijf je in voor de onderwijsnieuwsbrief, om op de hoogte gehouden te worden over ons educatieprogramma en voor tips en tricks voor filmeducatie in je klas!

Veel plezier op het Nederlands Film Festival!