3.3 Klimaat en vegetatie rond de Middellandse Zee

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

3.3 Klimaat en vegetatie rond de Middellandse Zee

H3 Middellandse Zeegebied

Domein Aarde

Lesdoel

• Hoe beïnvloeden de geofactoren elkaar rond de Middellandse Zee?

Klimaat

Klimaat

Subtropische landschapszone

Vooral middellandse zeeklimaat/Mediterraan klimaat

Köppen? 

Welke lettercombinatie van Köppen hoort bij het Middellandse Zeeklimaat?

1. Cf
2. BS
3. BW
4. Cs

Klimaatgrafiek Catania (Sicilië)

Welk klimaat hoort hierbij?

Welk klimaat is dit?

Welk klimaat hoort bij de klimaatgrafiek van Catania?

1. Ds
2. Cs
3. BS
4. As

Welk klimaat hoort bij de klimaatgrafiek van zuidoost Spanje?

1. Ds
2. Cs
3. BS
4. As

Middellandse Zeegebied: klimaat

Cs-klimaat overheerst - dit is een extreem klimaat voor de vegetatie

• Droge, hete zomers
• Milde, natte winters (vaak grote hoeveelheid in korte tijd)
  
• Neerslag: hoge variabiliteit, hoge intensiteit
• Maar grote regionale verschillen:
  

Wat is de voornaamste reden voor de droogte in het Middellandse zeegebied in de zomer?

Verschillen verklaren

Zomer-winter

Zomer: 

subtropisch hogedrukgebied (30° NB) schuift naar het noorden (zie ook nog een keer bron 2 van par. 5.1)

Hogedrukgebied: dalende lucht, wolken verdampen

Verschillen verklaren

Zomer-winter

Winter: 

• subtropisch hogedrukgebied (30° NB) schuift omlaag
  
• lage drukgebieden (60° NB) schuiven naar het zuiden en bewegen in oostelijke richting over Middellandse Zeegebied.
  
• Lage drukgebieden zuigen lucht aan. Koud uit noorden, warm uit zuiden. 
  
• Deze botsen, stijgende lucht, Lage drukgebied.
  

Verschillen verklaren

1. Welke klimaatfactoren bepalen, naast de breedteligging, het klimaat?
   
2. En welke klimaatfactoren bepalen de verschillen binnen en tussen landen in het Middellandse Zeegebied?
   

Naast de breedteligging wordt het klimaat ook door andere factoren bepaald.
Welke factor heeft géén invloed?

1. Oriëntatie van gebergten
2. Ligging t.o.v. de zee
3. Exogene krachten
4. Hoogteligging

Dus..

Verschillen tussen landen

Grote verschillen door:

• hoogteligging
• ligging t.o.v. zee
• oriëntatie van gebergten

Vegetatie

Begroeiing

• Bos (loof- en naald-)
  
• Woestijn/Woestijnsteppe
  
• Lage struikachtige planten (maquis/macchia)
  

Vegetatie

• Aangepast aan extreme omstandigheden (droogte, brand, hoge temperaturen, reliëf, rotsachtige bodems)
  
• Kleine naald- en leerachtige bladeren; tegengaan verdamping
  
• Lange wortels; water uit diepere lagen

Mediterrane vegetatie

Hele jaar door groen

-> zomer is de moeilijke periode

Ook hier grote verschillen. Voornamelijk door verschillen in geofactoren.

Lees het stukje tekst: de geofactoren beïnvloeden elkaar

Welke beïnvloeding van geofactoren wordt niet uitgelegd?

1. Bodems --> vegetatie
2. Gesteente --> water
3. Neerslag --> vegetatie
4. Reliëf --> vegetatie

A. Bodems --> vegetatie: niet versteende bovenlaag op versteende onderlaag zorgt voor het moeilijk wortelen van vegetatie (BADLANDS).

B. Gesteente --> water: kalksteen kent kenmerkende spleten en grotten. Neerslag verdwijnt snel in de bodem. (KARSTVERSCHIJNSELEN)

D. Reliëf --> vegetatie: Veel reliëf zorgt voor het moeilijk kunnen wortelen van vegetatie (+ vruchtbare bovenlaag spoelt snel weg): voorbeeld Badlands

Badlands

   Combinatie van geofactoren:

1. Buien met grote intensiteit
2. Instabiele ondergrond (losliggend materiaal als zand en klei, vegetatie kan niet wortelen)
3. Reliëf

Karstverschijnselen

Karstverschijnselen Cappadocië

Karstverschijnselen

Rivieren

Zomer: droog

Winter: kolkende stromen met sedimentvervoer

Gevolg: opbouw delta

Wat heeft het gebrek aan eb en vloed in de Middellandse Zee te maken met opbouw van een delta?

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 3

§4

Opdr. 1 t/m 3 & 6