Pruiken & revoluties > les 2

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 4,5

Welkom in de les

- Open op je iPad de lessonup app 

- Log in met de code.

Kerndoel 52

De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.

Kerndoel 51

De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

Kerndoel 53

De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.

Tijdbalk

Tijd van pruiken en revoluties 1700 - 1800

Je leert vandaag:

• Welke problemen boeren hebben 
• Wat het gewone volk eet en drinkt
• Hoe een school er in de 18e eeuw uitziet 

Louise

Hoi, ik ben Louise! 

Mooie naam he?

Het is een Franse naam. 

Mijn ouders zijn dol op alles wat uit Frankrijk komt! 

Dit is ons buitenhuis! 

Op het platteland

De meeste mensen in de Republiek leiden niet zo'n mooi leven als de rijken.

De boeren hebben het vooral erg zwaar.

Overstromingen

In de 18e eeuw zijn verschillende overstromingen.

De oogsten mislukken daardoor.

In deze gebieden zijn vaak overstromingen

Muizenplaag

Muizenplagen zijn een ander groot probleem.

De muizen eten het hooi en graan op van de boeren. 

Zijn de mensen op dit schilderij arm of rijk.
Hoe zie je dat?

Veepest

De boeren hebben ook veel last van de veepest.

Door deze besmettelijke ziekte verliezen ze duizenden koeien.

Door de veepest kunnen de boeren minder vlees, kaas en boter verkopen. 

Bij de tweede veepest sterven de meeste koeien.

1. waar
2. niet waar

De derde veepest duurt het langst.

1. waar
2. niet waar

Bij elke veepest sterven meer dan 200.000 koeien

1. waar
2. niet waar

Keukenmeid

Dit is Betsie, onze keukenmeid. 

Zij woont bij ons op zolder.

Ze heeft één keer in de twee weken een vrije middag. Dan mag ze naar huis.

Betsie heeft van mijn moeder op haar kop gekregen.

Ze had aardappels voor ons gekookt. 

'Ben jij gek geworden!' riep mijn moeder. 'Weg met dat varkensvoer!'

Voor straf mag Betsie op haar vrije middag niet naar huis. 

Net goed! 

Aardappelen?

In onze tijd zijn aardappels heel gewoon, gebakken, gekookt of als friet. 

In het begin van de 18e eeuw vertrouwen veel mensen de aardappels niet. 

Ze vinden al die bulten en vlekken lelijk. 

Ze zijn bang dat ze er ziek van worden. 

Lekker

De boeren ontdekken als eerste dat de aardappelen gezond, lekker en goedkoop zijn.

Zij eten ze vaak wel drie keer per dag.

Met warme melk of boter.

Daarna gaan steeds meer mensen ze eten, ook de rijken! 

Louise vindt het goed dat Betsie zo'n zware straf heeft gekregen. Wat vind jij?

Alleen de rijke mensen eten in het begin van de 18e eeuw aardappels.

1. waar
2. niet waar

In de 18e eeuw denken veel mensen dat je ziek wordt van aardappels.

1. waar
2. niet waar

Bier

In de 18e eeuw kun je maar beter geen water drinken.

Het is erg vervuild en daarom kun je er ziek van worden.

De meeste mensen drinken daarom bier.

Koffie

Veel mensen drinken ook koffie. 

Het is goedkoop en in elke stad is wel een koffiehuis te vinden.

Arme en rijke mensen drinken koffie.

Een koffiehuis wordt ook wel een café genoemd omdat het Franse woord voor koffie, café is. 

In de 18e eeuw drinken arme en rijke mensen koffie in een koffiehuis

1. waar
2. niet waar

Het water is in de 18e eeuw lekker en gezond.

1. waar
2. niet waar

Het woord 'café' komt uit het Engels.

1. waar
2. niet waar

Naar school

Kinderen van gewone mensen gaan in hun stad of dorp naar school.

Kinderen van alle leeftijden zitten bij elkaar.

Ze leren schrijven, rekenen en lezen.

Soms zitten er wel vijftig of zestig kinderen bij elkaar. 

Ze hebben wel allemaal hun eigen opdrachten.

Het is vaak een herrie van jewelste omdat iedereen hardop leert. 

Kinderen zitten aan tafel als ze moeten schrijven.

Je zit op een houten bankje als je iets moet lezen. 

Je schoolspullen bewaar je in een houten kistje. Dit kistje kun je aan de muur hangen. 

Je moet twee keer per dag bij de meester komen. Heb je je les goed geleerd? 

Ben je stout geweest of heb je een fout gemaakt? Dan krijg je een tik op je hand met de plak. 

Vergelijk de school in de 18e eeuw met een school in onze tijd.
Wat is hetzelfde?

Vergelijk de school in de 18e eeuw met een school in onze tijd.
Wat is anders?

Evaluatie

Wat drinken de mensen in de 18e eeuw?

Waarom eten rijke mensen geen aardappelen in de 18e eeuw?

Bedankt voor je inzet in de les.

Als de bel gaat: 

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op en neem ze mee
  
• Verlaat het lokaal rustig