Stasiland: Linoleumpalast

• Duits
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

5H

Kapitel:

Der Linoleumpalast

Einführung

Je gaat vandaag het eerste uittreksel uit het boek Stasiland lezen. Het Kapitel ‘Der Linoleumpalast’ geeft vertelt over machtige mannen in de DDR, hoe doordacht het systeem was en de laatste dagen van de DDR.

Deze LessonUp les heeft het doel je te helpen het hoofdstuk beter te begrijpen en te kunnen plaatsen.

Lees nu eerst drie korte beschrijvingen van 3 belangrijke personen in de geschiedenis van de DRR in het Nederlands en doorloop dan alle stappen van deze les. Uiteindelijk lees je in de reader het Kapitel (vanaf blz. 23).

Michail Gorbatsjov

Michail Gorbatsjov  (1931 –2022) was van 1985 tot 1991 secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie (CPSU) en van 1990 tot 1991 president van de Sovjet-Unie (USSR). Zijn poging om de communistische partij te hervormen leidde uiteindelijk niet alleen tot het einde van de Koude Oorlog (waarvoor hij  1990 de Nobelprijs voor de Vrede ontving), maar onbedoeld ook tot het einde van de politieke almacht van de partij en daarmee tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.

Erich Mielke

(Berlijn, 28 december 1907 –  21 mei 2000) was een DDR-politicus en vooral bekend als minister van de Stasi.

Als minister van Staatssicherheit (Stasi) en Stasigeneraal was hij medeverantwoordelijk voor de repressie in de DDR, alsmede voor het repressieve klimaat. Nadat hij lid werd van de Nationale Verdedigingsraad (1960) en het politbureau (1976), nam zijn invloed op het beleid verder toe. Mielke stond bekend als een keiharde communist.

Erich Honecker

Erich Ernst Paul Honecker  Staatsraadvoorzitter van de Duitse Democratische Republiek (DDR).  Hij was de organisator van de bouw van de Berlijnse Muur. Hij was verantwoordelijk voor het Schießbefehl aan de grenzen van de DDR, tot dit in april 1989 door hemzelf werd opgeheven.   

Erich Honecker

In de jaren twintig werd hij lid van de communistische jeugdbeweging en in 1930 van de Kommunistische Partei Deutschlands (KPD). Vanaf 1933 kon de KPD in Duitsland alleen nog ondergronds werken. 1935 vluchtte Honecker naar Frankrijk. Later dat jaar reisde hij onder een valse naam naar Berlijn, met een drukpers in zijn bagage. In de illegaliteit werkte hij nauw samen met de KPD.  In december 1935 werd hij aangehouden. In 1937 werd hij veroordeeld tot 10 jaar tuchthuis en werd opgesloten in het Zuchthaus (tuchthuis). 

Over zijn verblijf aan het eind van de oorlog zijn meerdere versies in omloop. Honecker beweert dat hij tot eind april 1945 in het tuchthuis vast zat en door Sovjettroepen is bevrijd. Andere bronnen melden dat Honecker begin maart 1945 vluchtte en tot het eind van de oorlog ondergedoken bleef.

Wat vond Honecker van de Nazis?

1. Hij heeft al van jongs af aan als communist tegen de Nazis 'gevochten'
2. Hij was eerst tegen de Nazis en later heeft hij toch vóór de Nazis gewerkt.
3. Hij was kritisch, maar heeft niets tegen de Nazis ondernomen.
4. Hij was zo tegen de Nazis dat hij al in de jaren 30 van de vorige eeuw door de Nazis gevangen werd gezet.

selbst lesen

Lees nu het uittreksel in het boek. Maak de opdrachten op LessonUp en in de reader tijdens of na het lezen.

Gebruik het woordenboek en schrijf de vertaalde woorden in de kantlijn.

We zullen het uittreksel samen in de les nabespreken.

Instructie

Lees nu eerst de linker kolom van het uittreksel op blz 23.

Nog een korte uitleg:

Een satellietstaat (regel 6) is een land dat formeel onafhankelijk is, maar in feite gedomineerd wordt door een ander land.

De uitdrukking wordt het meest gebruikt om het vroegere Oostblok te omschrijven, de landen van het Warschaupact die van 1945 tot 1989 binnen de invloedssfeer van de Sovjet-Unie lagen.

Nu volgen een paar vragen over tekst blz. 23 (linke kolom)

Hoe keken Honecker en Mielke tegen het West- Deutschland aan?

1. Heel neutraal, ze konden daar hun geld verdienen.
2. Ze waren van mening dat West- Deutschland en opvolger was van Nazi - Deutschland.
3. Ze waren enthousiaste Communisten en zagen niet in de levensstijl van he t kapitalistische Duitsland.
4. Eigenlijk waren ze stiekem jaloers op West-Duitsland omdat de mensen het daar beter hadden.

Nu volgen een paar vragen over tekst blz 23 (linke kolom)

Hoezo was de politiek van Michail Gorbatschow zo belangrijk voor die Wende in de DDR?

1. De Sovjetunie had andere zorgen en had geen tijd om het regime in de DDR overeind te houden.
2. Gorbatschow introduceerde vrije verkiezingen in alle socialistische landen.
3. Zonder de harde socialistische koers van Gorbatschow was het regime op zichzelf niet in staat om overeind te blijven.
4. De Sovjetunie had geen geld meer om de DDR financieel te ondersteunen en daarom lieten ze het gewoon gebeuren.

Nu volgen een paar vragen over tekst blz. 23 (linke kolom)

Wat gebeurde met de oppositie in de DDR?

1. De Stasi liet een klein beetje oppositie toe omdat ze die mensen dan voor veel geld aan West- Duitsland konden verkopen.
2. Belangrijke mensen van de oppositie met invloed werden de DDR 'gewoon' uitgezet.
3. In verhouding met andere socialistische landen hadden de mensen het in de DDR goed, ze zagen geen noodzaal om tegen de oppositie te zijn.
4. De Stasi was erg grondig en kon alles en iedereen in de gaten houden zodat niemand durfde om in opstand te komen.

Nu volgen een paar vragen over tekst blz 23 (rechte kolom)

WAAR of NIET WAAR:
De regering van de DDR stond op voor politieke veranderingen.

1. WAAR
2. NIET WAAR
3. .

Reader blz 23 rechte kolom; 2e alinea 

DDR-burgers die kritisch waren op het regime van de DDR en het potentieel hadden om een breed publiek te bereiken, werden vaak naar West-Duitsland uitgezet (een straf voor burgers die eigenlijk graag in hun eigen land wilden blijven wonen).

Omdat er in de loop der jaren steeds meer mensen kritisch werden op het regime en dit ook durfden te uiten, bedacht de regering een andere aanpak. De regering was namelijk bang dat ze deze critici met een uitwijzing juist de vrijheid in het Westen gaven waar zij naar verlangden.

De komende alinea (dus ook op de volgende bladzijde, tot en met "... Schuhe, Zähne und Unterwäsche haben") gaat over deze plannen.

Lees de alinea nu door en beantwoord daarna de volgende vragen.

Nu volgen een paar vragen over tekst (rechte kolom en volgende bladzijde)

Hoeveel mensen stonden op de lijst om opgepakt te worden?

1. 211
2. 840
3. 85939
4. 1989

Nu volgen een paar vragen over tekst (rechte kolom en volgende bladzijde)

WAAR of NIET WAAR:
De mensen op de lijsten stonden er willekeurig op.

1. WAAR
2. NIET WAAR
3. .

Nu volgen een paar vragen over tekst (rechte kolom en volgende bladzijde)

Waar zouden al die mensen worden gevangengezet?

1. gevangenissen
2. voormalige concentratiekampen
3. vakantieparken.
4. gymzalen

Nu volgen een paar vragen over tekst (rechte kolom en volgende bladzijde)

WAAR of NIET WAAR:
Er was over nagedacht welke bagage de mensen moesten inpakken

1. WAAR
2. NIET WAAR
3. .

Nu volgen een paar vragen over tekst blz. 24 (rechte kolom 2e alinea)

Vanuit welke stad verspreidden zich de vreedzame demonstraties?

1. Berlin
2. Halle
3. Erfurt.
4. Leipzig

Zet de gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde.

August 1989

Herbst 1989 

Zwischen August und Oktober 1989

Honecker stemde toe dat de Oost- Duitsers, "Republikflüchtlinge" in ambassades naar West- Duitsland mochten uitreizen. Deze mensen verscheurden hun DDR pasporten.

Oost- Duitsers zoeketen bescherming in de West- Duitse ambassades in Prag en Warschau.

Vreedzame demonstraties in verschillende Oost-Duitse steden.

Hongarije opent de grens met Oostenrijk. Hongarije was een 'socialistische broederstaat', Oost-Duitsers konden vrij makkelijk er naar toe reizen.

Wat heb je van deze les onthouden?