Naamwoordelijk en werkwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Grammatica

Koppelwerkwoorden

Naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde

Doel van deze les

Ik weet wat het naamwoordelijk gezegde is

Ik weet wat het verschil is tussen een werkwoordelijk gezegde en een naamwoordelijk gezegde

Ik ken de koppelwerkwoorden

Naamwoordelijk gezegde

• Het onderwerp 'is' iets, bij een werkwoordelijk gezegde 'doet' het onderwerp iets
• Bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel
• Het werkwoordelijk deel bevat alle werkwoorden uit de zin. Een van deze werkwoorden is een vorm van een koppelwerkwoord.
• Het naamwoordelijk deel zet je tussen vierkante haken. Het bevat een bijvoeglijk of zelfstandig naamwoord dat een eigenschap van het onderwerp geeft. Het kww koppelt deze eigenschap aan het onderwerp.

Bijvoorbeeld:

Jan wordt door zijn vrienden opgehaald.

Ww deel: wordt opgehaald. Onderwerp: Jan

Het onderwerp 'doet' iets dus er is een werkwoordelijk gezegde

Jan wordt verliefd op zijn buurmeisje.

Ww deel: wordt. Onderwerp: Jan

Het onderwerp 'is' iets, er is een toestand (verliefdheid) dus dan schrijf je:

Naamwoordelijk gezegde: wordt [verliefd]    Dus het ww-deel en nw-deel

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen 

                                         ZWABBELS 

Nog meer voorbeelden

Zoë wordt over enkele jaren een succesvolle vlogger.

ng= wordt [een succesvolle vlogger]

Zoë wordt de klas uitgezet.

wg= wordt uitgezet

Kat Macho blijft de knuffelkat van Marjolein.

ng= blijft [de knuffelkat]         Hier is de knuffelkat dus geen lijdend voorwerp!

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Stappenplan

apps.noordhoff.nl

Wat houdt het werkwoordelijk gezegde in?

1. persoonsvorm
2. persoonsvorm + onderwerp
3. persoonsvorm + voltooid deelwoord
4. alle werkwoorden uit de zin

Wat houdt het naamwoordelijk gezegde in?

1. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel
2. koppelwerkwoord
3. koppelwerkwoord + een kernmerk of eigenschap van het onderwerp
4. alle werkwoorden in de zin

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Welk van de onderstaande woorden is geen koppelwerkwoord.

1. zijn
2. blijken
3. kijken
4. schijnen

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een lijdend voorwerp.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Mijn vriend wordt leraar op een basisschool.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij is naar huis gegaan.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Wat is het gezegde?
Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. WG= was geworden
2. NG= was gisteren ziek geworden
3. NG= was ineens ziek geworden
4. NG= was ziek geworden

Mijn zus is vervelend geweest.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het meisje werd naar school gebracht.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De man is gisteren aangekomen op het station van Terborg

1. WG= is aangekomen
2. NG= is gisteren aangekomen
3. NG= is aangekomen

De baby is groot geworden.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

En nu in een hele zin

Mijn vader is op zijn studeerkamer

pv =

ow =

wg/ng =

lv =

mv =

bwb =

Mijn vader is op zijn studeerkamer

pv = is

o = mijn vader

wg = is  ("is" koppelt hier geen eigenschap aan het onderwerp, dus geen kww)

lv = -

mv = -

bwb = op zijn studeerkamer (waar?)

Deze zin heeft dus geen naamwoordelijk gezegde. Een naamwoordelijk gezegde neemt een toestand of eigenschap van het onderwerp aan.

De 6 belangrijkste koppelwerkwoorden zijn:

1. zijn, komen, blijven, blijken, lijken schijnen
2. zijn, worden, blijven, brengen, lijken, schijnen
3. zijn, moeten, blijven, blijken, lijken, schijnen
4. zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

TOP GEWERKT!
Heb je de stof begrepen ?

1. HEEL GOED
2. GOED
3. REDELIJK
4. NIET GOED

Meer oefenen:

https://www.cambiumned.nl/theorie/grammatica/zinsdelen/gezegde/

Aan de slag!

Blz 61 oef 1-2-3-4

Blz 93 oef 1-2-3-4