Basisstof 2, De bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Thema 3 De bloedsomloop

Basisstof 2, de bloedsomloop

Leerdoelen

Je kunt drie typen bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies.

Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders benoemen.

Je kunt de kleine en grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies.

Bloedvatenstelsel

Bestaat uit het hart en de bloedvaten.

Het hart pompt het bloed door de bloedvaten. De weg die je bloed aflegt noemen we de bloedsomloop.

In tekeningen zie je blauwe en rode bloedvaten. Rood = veel zuurstof (zuurstofrijk). Blauw = weinig zuurstof (zuurstofarm). 

Bloedvaten

Drie typen bloedvaten:

1.  Slagaders
2. Haarvaten
3. Aders

Wat denk jij?

Hierdoor stroomt het bloed naar de organen toe.

Hierdoor stroomt het bloed terug naar het hart.

Dit zijn de kleinste bloedvaatjes.

Slagaders

Aders

Haarvaten

Bloedvaten

Het hart pompt het bloed in de slagaders -> naar de organen toe.

In de organen vertakken de slagaders zich in steeds fijnere bloedvaten. De kleinste = haarvaten. 

Deze komen samen in grotere vaten: de aders. Stroomt bloed weer terug naar het hart.

Namen

Slagaders hebben meestal de naam van het orgaan waar ze naartoe lopen. Aders vaak van waar ze vandaan komen.

Beenslagader = bloed naar de benen

Beenader = bloed uit de benen weg

Namen uitzonderingen

Bloedvaten van en naar het hart hebben andere namen: onderste holle ader, bovenste holle ader en aorta.

Ook de poortader is een uitzondering. Deze vervoert bloed van de darmwand naar de lever. -> weinig zuurstof, veel voedingsstoffen

Kleine bloedsomloop

De rechterhelft van het hart pompt het zuurstofarme bloed naar de longen. 

1. Daar wordt zuurstof uit de longen opgenomen in het bloed.
2. Koolstofdioxide wordt afgegeven aan de lucht in de longen. Dit adem je uit.

Vanuit de longen stroomt zuurstofrijk bloed naar je hart.

Grote bloedsomloop

De linkerhelft van je hart pompt het zuurstofrijke bloed door de organen in het hele lichaam.

1. Zuurstof en voedingsstoffen worden afgegeven aan de cellen.
2. Koolstofdioxide en andere afvalstoffen worden opgenomen in het bloed.

Vanuit je lichaam stroomt zuurstofarm bloed weer terug naar je hart.

Kleine bloedsomloop

linker

boezem

linker

longader

linker

long

slagader

haarvaten

rechter

long

rechter

kamer

Slagaders

Het hart pompt het bloed de slagaders in. Dit gebeurt met veel kracht. De bloeddruk op de wand van slagaders is dus hoog.

De slagaders zijn dik, gespierd en elastisch. 

Haarvaten

Slagaders vertakken zich in de organen tot steeds kleinere bloedvaten. De bloeddruk neemt sterk af en de wand wordt steeds dunner. 

Door de dunne wand kan vocht met voedingsstoffen en zuurstof door de wand heen naar de cellen en kan koolstofdioxide worden opgenomen in het bloed. 

Aders

De haarvaten komen weer samen in aders. De bloeddruk is laag en de wanden zijn dun en niet zo elastisch. In de aders stroomt het bloed weer terug naar het hart.

In de aders is geen hartslag voelbaar en liggen meestal niet zo diep in het lichaam. 

Kleppen

Het hart zuigt het bloed uit de aders terug. Veel aders bevatten kleppen, vooral in de armen en benen. Deze zorgen ervoor dat het bloed alleen maar richting het hart kan stromen en niet door de zwaartekracht weer terugstroomt naar de organen. 

Waarvan is de wand dik en gespierd?

1. Aders
2. Haarvaten
3. Slagaders

Leg in je eigen woorden uit waarvoor de kleppen in aders zorgen.