Ma 23 september Vormen van het werkwoord herkennen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

 Drie vormen van een werkwoord

1. Persoonsvorm

2. Hele werkwoord

3. V oltooid deelwoord

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in de zin:

- de persoonsvorm

- het voltooid deelwoord

 - hele werkwoorden

Het voltooid deelwoord

• Wie kan uitleggen wat een voltooid deelwoord is?
• Hoe herken je een voltooid deelwoord?
  

Voltooid deelwoord

- Het voltooid deelwoord is een werkwoordsvorm.

- Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets is afgelopen 

   (voltooid).

- In een zin met een voltooid deelwoord staat altijd een vorm 

   van hebben of zijn.

- Het voltooid deelwoord staat vaak aan het eind van een zin.

- Het voltooid deelwoord begint vaak met ge-, be- of ver-.

Werkwoorden = .... woorden?

• Persoonsvorm 
  
  
  
• Voltooid deelwoord 
  
  
  
• Hele werkwoord 

Het doel van deze les

Aan het eind van de les ken je deze vormen van het werkwoord: persoonsvorm, hele werkwoord en voltooid deelwoord.

Aan het eind van de les kun je de persoonsvorm, het hele werkwoord en het voltooid deelwoord aanwijzen in een zin.

Werkwoordsvormen

- Persoonsvorm

- Voltooid deelwoord

- Hele werkwoord - infinitief

- Onvoltooid deelwoord --> Hele werkwoord + d

Hoe zat het ook al weer?

Persoonsvorm, hele werkwoord en voltooid deelwoord.

Als een zin 1 werkwoord is, dan is dat de pv.

Joris belt vanmiddag mijn broer.

Als er meer werkwoorden in de zin staan, is dat naast de pv een heel werkwoord of een voltooid deelwoord.

Joris heeft vanmiddag mijn broer gebeld.  gebeld = voltooid deelwoord

Joris gaat vanmiddag mijn broer bellen.      bellen = heel werkwoord

De vormen van het werkwoord.

Persoonsvorm
Heel werkwoord
Voltooid deelwoord

PV, hele werkwoord en vdw

Persoonsvorm, hele werkwoord en voltooid deelwoord

Werkwoorden

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

Het voltooid deelwoord is altijd een werkwoord. 

Het infinitief/hele werkwoord is altijd een werkwoord. 

De persoonsvorm is altijd een werkwoord. 

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.  

Er zijn 3 verschillende werkwoordsvormen :

      Het hele werkwoord

      de persoonsvorm

        

       het voltooid deelwoord

1

2

3

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is een vorm van een werkwoord. Er moet ook altijd (een vorm van) zijn, worden of hebben in de zin staan.

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zinnen?

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zinnen?

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is een vorm van het werkwoord.

Het voltooid deelwoord staat in de zin samen met de woorden 'hebben, worden en zijn'. 

Meestal staat er ge-, be- of ver- voor het voltooid deelwoord. 

Voltooid deelwoord

geen voltooid deelwoord

gelopen

geslapen

slapen

gedaan

doen

schrijven

persoonsvorm

voltooid deelwoord

fietst

verdenken

geweest

ontsnapt

Werkwoord

Voltooid deelwoord

Gaan

Gegeten

Rijden

Gereden

Verandert niet als je de zin van tijd verandert

Er staat altijd een persoonsvorm in de zin.

Begint met ge-, be- of ver-.

Maken

Gemaakt

Hele werkwoord (infinitief)

Voltooid deelwoord

(vdw)

Koppel de zinnen/beschrijvingen aan de juist begrippen

Ze noemen mij ook wel ‘de woordenboekenvorm’ of ‘het hele werkwoord’ 

Je vindt mij door de tijd te veranderen van een zin. 

Als je een bevel geeft aan iemand gebruik je mij! 

Je schrijft mij zo kort en eenvoudig mogelijk. ​

Als het onderwerp van een zin ‘ik’ is schrijf je mij zo. 

Persoonsvorm

Gebiedende wijs

Bijvoeglijk gebruikt deelwoord

Infinitief

Ik-vorm

PERSOONSVORM

VOLTOOID DEELWOORD

INFINITIEF

ONVOLTOOID DEELWOORD

Hele werkwoord + d. 

De handeling is nog niet afgelopen. 

Als je de zin van tijd verandert, verandert dit werkwoord mee. 

Werkwoordsvorm zoals je dat in het woordenboek tegenkomt. 

Werkwoord geeft aan dat de handeling is afgerond.

Sleep de omschrijving naar het juiste begrip.

Persoonsvorm

Voltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

Onvoltooid deelwoord

Volt. dw. als bijvoeglijk naamwoord

Gebruik je altijd na 'te'.

Kan in de verleden en tegenwoordige tijd staan.

Hele werkwoord + d

Zo kort mogelijk

Begint vaak met -ge, -be, -ver, -ont.

voltooid deelwoord

infinitief (hele werkwoord)

persoonsvorm verleden tijd

persoonsvorm tegenwoordige tijd

zong

gezongen

zingt

zingen

Woordenboekvorm. Eindigt vaak op '-en', behalve 'gaan', 'slaan', 'staan', 'zijn'. Deze vorm volgt ook na de woorden 'aan het' en 'te'. 

Begint vaak met 'ge-', maar niet altijd. Verandert niet als de tijd van de zin verandert. Als deze werkwoordsvorm in de zin staat, staat er ook een werkwoordsvorm van 'hebben', 'zijn' of 'worden' in de zin. 

Deze vorm kun je vinden door de zin van tijd te veranderen. Woorden die dan veranderen, zijn deze werkwoordsvorm. 

Persoonsvorm 

Heel werkwoord / Infinitief

Voltooid deelwoord

Werkwoordspelling moeilijk? Ben je mal! Je volgt gewoon het stroomschema. Je begint altijd met het beoordelen of het werkwoord een [                              ] is. Daarna kijk je naar de [                            ] van de zin. 

De [                          ] van het werkwoord vind je door -en weg te halen. 

Je gebruikt de regel van [                              ] alleen in de

[                        ] tijd. Eindigt de stam op een van die medeklinkers? Dan voeg je [                        ] toe. 

Bij het [                                       ] werkwoord schrijf je het woord zo [                             ] mogelijk, maar alleen als de uitspraak het toelaat.

De infinitief is een onafhankelijk werkwoord. De vorm is niet afhankelijk van hoeveelheid of tijd. Dit is altijd het [                                  ].

persoonsvorm

tijd

stam

't x-kofschip

tegenwoordige

verleden

+te

+de

bijvoeglijk gebruikte

kort

lang

hele werkwoord

Een voltooid deelwoord:

1. is tijdvorm waarbij iets klaar is
2. dan is de pv altijd een vorm van 'zijn, worden of hebben'
3. antwoord A, B en D
4. kan eindigen op een 't', een 'd', een 'n en een 'en'

Wat is een voltooid deelwoord?

1. werkwoord
2. de , het , een
3. persoonsvorm
4. zelfstandig naamwoord

Wat is geen voltooid deelwoord?

1. Gelopen
2. Verzorgd
3. Gewerkt
4. Worden

Wat is een voltooid deelwoord?

1. aankomen
2. groeten
3. gedaan
4. zwemmen

Wat is een voltooid deelwoord?

1. heel werkwoord
2. persoonsvorm
3. ge-be-her-ver-ont woorden
4. werkwoordelijk gezegde

Een voltooid deelwoord ...

1. staat altijd aan het begin van een zin
2. staat vaak in het midden van een zin
3. staat meestal aan het eind van een zin

Huiswerk voor do 26 sept

Maken opdr. 7 t/m 9

Je herkent de drie werkwoordsvormen:

persoonsvorm

hele werkwoorden

voltooid deelwoord