Herhaling klas 3: Gedrag in presentatie

• Voortgezet speciaal onderwijs

B1: Wat is gedrag?

Th8: Gedrag

Doelstelling

Je kunt omschrijven wat gedrag is en hoe gedrag wordt bestudeert

Welk gedrag vertoont de vrouw?

• Staat op 2 benen
• houdt met 1 hand een gieter vast
• ogen zijn gericht op de bloem

Welk gedrag vertoont het stelletje?

• Man ligt
• vrouw zit
• ze kijken elkaar aan
• arm van de man ligt op zijn buik

Gedrag

• Alles wat een mens of dier doet
• Gedrag is een reactie (respons) van een dier of een mens op een prikkel
• Gedrag komt tot stand door de werking van spieren of klieren

Gedrag

• Gedrag bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen
• Die handelingen hebben meestal een doel

Paringsgedrag

Gedrag dat voorafgaat aan de voortplanting

Doel: het mannetje wil een vrouwtje lokken en paren om zijn DNA door te geven aan de volgende generatie

Er is altijd een vaste opeenvolging van handelingen = Gedragsketen

0

Ethologie

• Studie van gedrag
• Ethogram: Een objectieve beschrijving van de handelingen van een diersoort
• Protocol: Een lijst van opeenvolgende waargenomen handelingen van een diersoort

B2: Oorzaken van gedrag

Th8: Gedrag

Doelstelling

Je  kunt omschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt

Je kunt hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden

0

Veroorzakers gedrag

• Gedrag wordt veroorzaakt door inwendige en uitwendige prikkels
• Inwendige prikkel is honger of door hormonen (krolse kat)
• Motivatie: de bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag

Sleutelprikkel

Een prikkel die een doorslaggevende rol speelt bij het veroorzaken van bepaald gedrag

Supranormale prikkel

(kunstmatige) prikkel die een sterker gedrag

opwekt dan een normale sleutelprikkel

B3: Aangeboren en aangeleerd gedrag

Th9: Gedrag

Doelstelling

Je kunt factoren noemen waardoor gedrag wordt bepaald en verschillende vormen van leren kunnen beschrijven

Samenvatting

• Gedrag wordt bepaald door erfelijke factoren (genen) en door leerprocessen
• Gedrag bij pasgeborenen is grotendeels erfelijk
• Door leerprocessen ontwikkelt gedrag zch tijdens het leven. hierdoor wordt de overlevingskans van een individu vergroot

Manieren van leren

• Gewenning

Een bepaalde reactie op een prikkel wordt bij herhaling van de prikkel aangeleerd of afgeleerd

0

Manieren van leren

• Inprenting

iets kan alleen worden aangeleerd in een bepaalde korte periode

0

Manieren van leren

• Trail and error

Leren door toevallige ontdekkingen

Door iets te proberen kom je erachter dat iets wel of niet werkt.

Werkt iets n iet dan probeer je weer wat anders

0

Manieren van leren

• Conditionering

gedrag dat door beloning of straf wordt aangeleerd

0

B4: Sociaal gedrag

Th8: Gedrag

Doelstelling

Je kunt typen sociaal gedrag

onderscheiden

Sociaal gedrag

Sociaal gedrag is gedrag van soortgenoten ten opzicht aan elkaar

Soortgenoten geven een signaal aan elkaar. Dit signaal werkt als een prikkel van de volgende handeling van een soortgenoot

Territorium gedrag

Gedrag met als functie het afbakenen van een gebied (territorium) en het verdedigen ervan tegen binnendringende soortgenoten

Het territorium moet zo groot zijn dat het de groep kan voeden

0

Balts

Paarvormend gedrag dat aan paring vooraf gaat

Het doel is om nakomelingen te krijgen (het doorgeven van DNA)

0

Broedzorg

Het verzorgen van eieren en jongen

0

Gedrag om de rangorde vast te stellen

• Pikgedrag bij kippen
• Imponeergedrag
• Verzoeningsgedrag

0

B5: Gedrag bij de mens

Th8: Gedrag

Doelstelling

Je kunt overeenkomsten en de verschillen noemen tussen gedrag van mensen en gedrag van dieren

Overeenkomsten gedrag

• Gedrag wordt bepaald door erfelijke factoren en leerprocessen
• Mensen en dieren zijn gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels
• Beide vertonen o.a. territoriumgedrag, dreiggedrag en imponeergedrag

Teritoriumgedrag

Dreiggedrag

Imponeergedrag

Verschillen

• Bij mensen wordt het gedrag sterker bepaald door leerprocessen (grotere herseninhoud)
• Mensen kunnen hun gedrag beoordelen aan de hand van normen en waarden

Rolpatronen

Het gedrag dat bij een bepaalde rol hoort

• in een relatie heeft ieder een bepaalde rol
• bij een bepaalde rol verwachten mensen bepaald gedrag: stereotypering

En dan nu aan het werk

Maken op biologiepagina.nl 

de oefenvragen van 

thema gedrag