lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen vandaag?

Lesdoel

Nakijken

Voorkennis ophalen

Instructie

Zelfstandig werken

Uitleg mondeling

Einde les 

Wat kun je aan het eind van de les?

Je weet wat een meewerkend voorwerp en een bijwoordelijk bepaling is. Je weet ook hoe je deze vindt in de zin.

Lijdend voorwerp (lv)

• Zinsdeel dat iets ondergaat
• Wie / wat + gezegde+ onderwerp
• Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp
  
• Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel
  

Als er geen lijdend voorwerp in de zin zit, zit er ook geen meewerkend voorwerp in

Voorbeeld

Pieter verdient een topsalaris

Willem Alexander leest morgen de miljoennota voor.

Wat is het lijdend voorwerp?
Zij had haar aandelen voor weinig geld verkocht.

1. weinig geld
2. verkocht
3. haar aandelen
4. had

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Veel volwassenen kijken 's avonds vaak naar RTL-Boulevard.

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

Meewerkend voorwerp (mv)

Aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp = meewerkend voorwerp

Voorbeeld

Johan gaf zijn vriendin een nieuw horloge.

Anne schonk Rik een glas limonade in.

Wat is het meewerkend voorwerp in de zin?
Marieke gaf de nieuwe voorzitter een hand.

1. gaf
2. de nieuwe voorzitter
3. voorzitter
4. een hand

Wat is het meewerkend voorwerp in de zin?
De docent zou haar een onvoldoende hebben gegeven.

Hoe vind je de bijwoordelijke bepaling?

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt na het benoemen, noem je bwb.

Bijwoordelijke bepaling

Geeft antwoord op de volgende vragen: waar, wanneer, waarom, waarmee, waardoor, hoe en hoeveel.

Voorbeeld

Gaf hij zijn zusje een oud mobieltje op haar verjaardag?

De rest (alle woorden/ zinsdelen die je overhoudt): 

Op haar verjaardag. 

Noem de bijwoordelijke bepaling in de zin.
Gisteren gaf hij zijn moeder een bos bloemen op haar verjaardag.

1. gisteren
2. een bos bloemen
3. op haar verjaardag
4. zijn moeder

Ontleed de volgende zin (pv, ow, wwg, lv, mv, bwb).
Vanochtend gaf Jop mij het boek van Nederlands terug.

Wat ga je doen?

Maak opdracht 4 op blz. 63

Extra: verdeel de zin in zinsdelen

             benoem ook: pv, ow, wwg, lv (zet dit eronder)

Zelfstandig

Stilte

Vragen? Steek je vinger op

Klaar? Maak opdr. 5 op blz. 64