Paragraaf 1: Hoofdletters en leestekens

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Welkom bij Nederlands

Spelling § 1 Hoofdletters en leestekens

Lesdoelen:

• Je leert wanneer je een hoofdletter moet schrijven;
• Je leert wanneer je een punt gebruikt;
• Je leert wanneer je een uitroepteken gebruikt;
• Je leert wanneer je een vraagteken gebruikt.

Wanneer een hoofdletter?

• Begin van een zin;
• Bij (aardrijkskundige) namen;
• Officiële feestdagen;
• Historische gebeurtenissen;
• Instellingen, verenigingen of bedrijven.

Wanneer geen hoofdletter?

• Dagen
• Maanden
• Seizoenen
• Windstreken

Met of zonder hoofdletter?

1. Pinksteren
2. pinksteren

Met of zonder hoofdletters?

1. havo
2. HAVO

Met of zonder hoofdletter?

1. aardrijkskunde
2. Aardrijkskunde

Met of zonder hoofdletter?

1. de volkskrant
2. de Volkskrant

Met of zonder hoofdletter?

1. maandag
2. Maandag

Met of zonder hoofdletter?

1. December
2. december

Leestekens

Leestekens I

Een punt gebruik je bij gewone zinnen:

De winter begint op 21 december.
Het meisje rent door het bos.
Volgende week begint de vakantie.

Leestekens II

Zet na een vraag een vraagteken.

Doe jij de deur even open?
Wil je ook wat drinken?
Hoe laat ben je vandaag vrij?

Leestekens III

Geef met een uitroepteken je zin extra nadruk.

Pas op voor die auto!

Houd nog toch eens een keertje je mond!

Te gek! We gaan op vakantie naar Thailand!

Leestekens IV

Een komma zorgt voor een kleine pauze in de zin. 

• In een samengestelde zin: 

– tussen twee persoonsvormen 

– voor een voegwoord zoals maar, nadat, omdat, terwijl, want.

• Tussen de delen van een opsomming.

Ik heb de last van de volgende griepklachten: keelpijn, hoofdpijn, zweten en misselijkheid.

Leestekens V

Dubbele punt en aanhalingstekens

• bij een citaat: Mees riep: ‘Kijk uit voor die fietser!’

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Stop daar onmiddellijk mee.
2. Stop daar onmiddellijk mee?
3. Stop daar onmiddellijk mee!

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Hoe laat wil je eten.
2. Hoe laat wil je eten?
3. Hoe laat wil je eten!

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Weet jij waar mijn bal is.
2. Weet jij waar mijn bal is?
3. Weet jij waar mijn bal is!

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Volgende week heb ik een belangrijke wedstrijd.
2. Volgende week heb ik een belangrijke wedstrijd?
3. Volgende week heb ik een belangrijke wedstrijd!

Waar staan de hoofdletters en leestekens goed?

1. In Frankrijk staat in Parijs de Eifeltoren.
2. In Frankrijk staat in Parijs de eifeltoren.
3. In Frankrijk staat in parijs de eifeltoren.

Waar staan de hoofdletters en leestekens goed?

1. In noord-Brabant spreken ze brabants.
2. In Noord-Brabant spreken ze Brabants.
3. In Noord-Brabant spreken ze brabants.

Waarom gebruik je hoofdletters en leestekens?

1. Om de tekst beter leesbaar te maken.
2. Om de tekst belangrijker te laten lijken.
3. Om de les plechtiger te laten lijken.

Wat is goed geschreven? Let op de hoofdletters en leestekens.

1. 5 kinderen gaan naar huis
2. 5 kinderen gaan naar Huis.
3. 5 Kinderen gaan naar huis.
4. 5 kinderen gaan naar huis.

Hoofdletters en leestekens: juist of onjuist?

Dat heb je echt geweldig gedaan!

1. Juist
2. Onjuist

H1: Hoofdletters en leestekens

Wanneer gebruik je geen hoofdletter?

1. aan het begin van de zin
2. bij namen
3. namen van dagen, maanden, seizoenen en windstreken
4. bij woorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid

Hoofdletters en leestekens: juist of onjuist?

Het amsterdamse waterlooplein ligt in het centrum.

1. Juist
2. Onjuist

Hoofdletters en leestekens: juist of onjuist?

Cornald van der Meer woont in de brabantse gemeente Oisterwijk.

1. Juist
2. Onjuist

In welke zin zijn de hoofdletters en leestekens juist geplaatst?

1. Woon jij in Den helder of in Schagen?
2. Woon jij in Den Helder of in Schagen.
3. Woon jij in Den Helder of in Schagen?
4. Woon jij in Den helder of in Schagen.

Welke zin zijn hoofdletters en leestekens juist geplaatst?

1. En toen zei marieke ineens: 'Ik heb een geweldig plan.'
2. En toen zei Marieke ineens 'Ik heb een geweldig plan.'
3. En toen zei Marieke ineens: 'Ik heb een geweldig plan.'
4. En toen zei Marieke ineens: Ik heb een geweldig plan.

Hoofdletters en leestekens: juist of onjuist?

Mijn beste vriendinnen zijn: Nena, Pien, en Milou.

1. Juist
2. Onjuist