Vrijheid van godsdienst of levensbeschouwing

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Les 1

Vrijheid van godsdienst of levens-beschouwing

Artikel 6 Grondwet

1. Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.

2. De wet kan ter zake van de uitoefening van dit recht buiten gebouwen en besloten plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

Kennen jullie dit?
Of wat herkennen
jullie erin?

Kerk van het Vliegende Spaghettimonster 

• Opgericht 2006
• Pastafari 
• Opperwezen: het Vliegende Spaghettimonster
• Kleding: vergiet op hoofd
• 'liever-nietjes'

• Ze willen dezelfde rechten als andere godsdiensten (Islam, christendom, jodendom)

             --> eens of niet eens?

Oordeel rechter

De Kerk van het Vliegende Spaghettimonster kan niet als echte godsdienst gezien worden waarvan bepaalde handelingen beschermd zouden moeten worden, in dit geval het recht om overal een vergiet op het hoofd te dragen. 

Voor een beroep op de vrijheid van godsdienst moet het gaan om een ‘gemeenschappelijk gedeelde overtuiging met een bepaalde mate van overtuigingskracht, ernst, samenhang en belang’. Bovendien moetende betreffende uitingen (zoals bijvoorbeeld het dragen van een bepaalde hoofdbedekking) algemeen of in brede kring als uitdrukking van die godsdienst gelden. De Kerk van het Vliegende Spaghettimonster is niet voldoende serieus en samenhangend maar meer een grap. Op satire (dit soort grappen) is de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging niet van toepassing. Daarom mogen zij ook niet met een vergiet op het hoofd op hun identiteitsbewijs staan.

Wat vinden jullie van de uitspraak van de rechter?

Hoe kun je tegenwoordig
in Nederland zien dat
er religies zijn?

Godsdienstvrijheid

In Nederland heb je al honderden jaren  de vrijheid om zelf te bepalen of je in een godsdienst gelooft --> sinds 1579.

Er werd toen verboden dat mensen vervolgd komen worden om hun geloof.

Toch mocht je daarna niet altijd geloven wat je wilde.

Hoe zit dat nu eigenlijk met de vrijheid van godsdienst of levensbeschouwing?

Stellingen

• Je krijgt een papier met stellingen (Staat ook in de ELO).
• Welke stellingen horen bij vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing?
• De stellingen worden onderverdeeld in tweetallen.
•  Wat zijn volgens jullie de goede antwoorden?

hulp: sites mensenrechten.nl en rijksoverheid

Of je wel of niet gelooft, mag je helemaal zelf weten

1. Klopt
2. Klopt niet

De overheid mag geen één godsdienst voortrekken

1. Klopt
2. Klopt niet

Je mag je kinderen opvoeden volgens je eigen ideeën, ook als die op een godsdienst gebaseerd zijn.

1. Klopt
2. Klopt niet

Je mag een dienst in een kerk of ander gebedshuis niet verstoren.

1. Klopt
2. Klopt niet

Je mag niet worden gediscrimineerd vanwege je geloof

1. Klopt
2. Klopt niet

Je hoeft geen belasting te betalen als dat niet mag vanwege je geloof of levensovertuiging.

1. Klopt
2. Klopt niet

Godsdienstige praktijken die schadelijk kunnen zijn voor dieren, zoals onverdoofd slachten, zijn wettelijk verboden.

1. Klopt
2. Klopt niet

Wat was nieuw voor je over de vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing? Heeft iets je verbaasd?

In een interview met de Volkskrant van augustus 2012 zei de SGP-politicus Kees van der Staaij dit: “Wij zijn voor vrijheid van godsdienst, maar wij vinden níét dat alle godsdiensten gelijk zijn.”
Wat vinden jullie daarvan?

Les 2

Vrijheid van godsdienst of levens-beschouwing

Dillema's en botsingen

Casussen/dilemma's

We bespreken die casussen/dilemma's op het gebied van vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing in 3 rondes.  

• Ronde 1: stelling
• Ronde 2: extra informatie
• Ronde 3: een vraag

Na elke ronde maak je je positie kenbaar. Hoe sta jij in het dilemma? Welk recht is belangrijker? Vind je wat er gebeurt terecht of niet? misschien verandert je mening wel als je meer informatie krijgt. 

Het uiten van religie

Vrijheid van godsdienst en recht op gelijke behandeling

en

Niet gediscrimineerd worden

Een man wordt niet aangenomen als buschauffeur
omdat hij vanwege zijn geloof geen handen schudt
met vrouwen.

1. Vrijheid van godsdienst
2. Niet gediscrimineerd worden

Wordt deze man gediscrimineerd op basis van godsdienst?

1. Ja
2. Nee

Omdat de buschauffeur 95% van zijn werktijd de

bus bestuurt, zal hij in de praktijk weinig handen

van vrouwen hoeven schudden.

Een vrouwelijke collega vindt het vervelend dat zij
tijdens een voorstelronde geen hand krijgt van deze
man. Wordt zij nu zelf gediscrimineerd als vrouw?

1. Ja
2. Nee

Uitspraak rechter

… dat de werkgever hier heeft gediscrimineerd op basis van godsdienst. Het niet-handen schudden is niet meteen discriminerend voor vrouwen want de buschauffeur groet vrouwen op een andere respectvolle wijze. Handen schudden is geen wezenlijk onderdeel van het werk van een buschauffeur. De werkgever zat dus fout.

Gezondheid en religie

Recht op gezondheid

en

Recht op vrijheid van godsdienst

Ouders weigeren een bloedtransfusie voor hun
zieke kind, omdat het tegen hun geloof is.

1. Recht op gezondheid
2. Recht op godsdienst

Voor Jehova’s Getuigen is bloed een heilig iets dat staat voor leven. Dat betekent dat mensen die een bloedtransfusie krijgen, volgens Jehova’s Getuigen niet meer naar de hemel kunnen. Voor ouders met een doodziek kind, is dat een angstig vooruitzicht.

1. Recht op gezondheid
2. Recht op godsdienst

Wat als het geen kwestie van leven of dood was?
Bijvoorbeeld als het niet gaat om een bloedtransfusie,
maar om een operatie voor een oorcorrectie?

Uitspraak rechter

Volgens de rechter mag je een volwassen patiënt niet dwingen om bijvoorbeeld een bloedtransfusie te ondergaan. Dat is anders bij een minderjarige patiënt die jonger is dan 12. In dit geval gaf de rechter de

dokters toestemming om de bloedtransfusie te doen, ondanks de bezwaren van de ouders.

Geaardheid en trouwen

Recht op gelijke behandeling

en

Recht op vrijheid van godsdienst

Een trouwambtenaar wil geen homoseksuele koppels trouwen.

1. Recht op vrijheid van godsdienst
2. Recht op gelijke behandeling

Wat als er altijd andere ambtenaren aanwezig zijn die de koppels wel willen trouwen? 

www.annefrank.org

Zou het anders zijn als het om een ander koppel gaat? Bijvoorbeeld door om koppels van verschillende culturele afkomst.

1. Ja
2. Nee
3. Een beetje

Uitspraak

Het is de gemeente toegestaan een trouwambtenaar niet aan te nemen als die weigert homokoppels te trouwen.

Wat heb je deze les geleerd over vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing? Heeft iets je verbaasd?

Les 3

Vrijheid van godsdienst of levens-beschouwing

In de praktijk

Is vrijheid van godsdienst op papier hetzelfde als in de praktijk?

Wat vond je van deze aflevering?
Leg uit waarom

Wat heb je deze les geleerd over vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing? Heeft iets je verbaasd?