Britse Rijk 1.1 (deel 4)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Britse Rijk 1.1 (deel 4)

18e eeuw

Programma 

1. Terugblikvragen (15 min.)
2. Uitleg: Verlichting (10 min.)
3. Zelf aan de slag (rest van de les)

Lesdoelen

1. Je kunt economische en politieke motieven noemen voor het verzet van de kolonisten tegen Groot-Britannië
2. Je kunt uitleggen hoe verlichte ideeën als Trias Politica, Volkssoevereiniteit en natuurlijke rechten werden toegepast in de Amerikaanse grondwet 
3. Je kunt argumenten voor en tegen abolitionisme noemen 
4. Je kunt verklaren waarom het verbod op slavenhandel en slavernij in het Britse Rijk zorgde voor de economische neergang van de Caraïben 

Keuzemenu 

Keuze 1: Doe mee met de reguliere les. Volg de instructies van de docent

Keuze 2: Ga zelfstandig aan de slag. Doe het volgende: 

• Neem de lessonup Britse Rijk 1.1 (deel 4) goed door en maak de vragen 
• Ga naar Teams en maak de invulsamenvatting 

Maak een keuze! Niets doen is geen optie!

Rotsen

Arbeids

intensief

Zuid

Noord

Weinig Slaven

Veel slaven

Warm en nat klimaat

Steden

Plantagekoloniën 

Vestigingskoloniën

Scheepsbouw

Tabak, Thee, Suiker

Koud

Maak duidelijk waarom de verwarring waarschijnlijk groot was geweest als het kistje met relikwieën in een kolonistengraf in de kolonie van de Pilgrim Fathers was gevonden

Bijzondere plaats van de republiek in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht

Het streven van vorsten naar absolute macht

Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

De wetenschappelijke revolutie 

Verband Britse Rijk 

Geen verband Britse Rijk

Over welke onderwerpen uit TV 6 zou jij nu of later graag nog wat meer uitleg willen hebben?

Absolutisme

Wetenschappelijke revolutie

Culturele bloei Republiek

Economische bloei Republiek

Bijzondere positie in staatkundig opzicht republiek

Wetenschappelijke revolutie

• 16e eeuw: Renaissance: Mensen hadden een nieuwsgierige (ontdekkende) en kritische houding, maar hielden wel vast aan veel kennis uit de oudheid
• 17e eeuw: Wetenschappelijke revolutie

1. Namen ontdekkende houding over, maar lieten Oudheid los: Wilden nieuwe kennis opdoen
2. Voor nieuwe kennis met je je verstand gebruik (ratio) en zelf observeren en experimenteren

18e eeuw (TV 7): Verlichting (KA 27)

• Steeds meer mensen geloofden dat de wereld beter werd als je alles met het verstand (Ratio) ging beredeneren
• Deze mensen, verlichte filosofen, kwamen via het verstand tot de volgende conclusies: 

1. Kennis: Ieder mens kan logisch nadenken, maar daarvoor is kennis nodig. 
2. Natuurlijke Rechten: Ieder mens heeft basisrechten, zoals gelijkheid en vrijheid
3. Volkssoevereiniteit: de macht ligt bij het volk en de overheid moet altijd naar het volk luisteren en hun wil uitvoeren. Anders mag je de overheid afzetten
4. Trias Politica: De macht moet niet bij een persoon liggen, maar verdeeld en gecontroleerd worden.  

John Locke

Jean Jacques Rousseau

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Waarom?

Als de drie machten verdeeld zijn en elkaar controleren is de kans op machtsmisbruik het kleinst. 

 Wat nu? (10 min.)

1. Je weet nu weer wat de verlichting is.  
2. Lees 1.1 vanaf het kopje 'oplopende spanningen in Noord-Amerika' (blz. 215)
3. Leg uit hoe de Amerikaanse onafhankelijksheidsoorlog wordt beïnvloed door de verlichting. 
4. Klaar? Werk leerdoel 7 t/m 10 van 1.1 uit (blz. 239)

18e eeuw: Britse Rijk 

• G-B vond dat kolonisten (Amerika) moederland (G-B) moesten ondersteunen. 
• In heb begin (16e en 17e eeuw): voor iedereen voordelig 
• Later (18e eeuw): 

1. Frankrijk was machtig. G-B voerde dure oorlogen met hen
2. G-B vond dat kolonisten (Amerika) moesten meebetalen via belastingen. 

Gevolg: Steeds meer spanningen tussen moederland en koloniën 

18e eeuw: Gevolgen verlichting op Britse Rijk 

• Amerikaanse koloniën hadden geen inspraak, maar moesten wel betalen: ging tegen volkssoevereiniteit en natuurlijke rechten in: No taxation without representation.
• 4 Juli 1776: Conflicten leiden tot onafhankelijkheidsverklaring Amerika

1. Britse vorst is een tiran (Volkssoevereiniteit, sociaal contract)
2. Amerika wordt Trias Politica: president, parlement en rechter gescheiden
3. Amerika wordt Federale statenbond: soevereiniteit ligt bij de staten 

Boston Tea Party

US 1776

Waarom is de onafhankelijkheid van Amerika een democratische revolutie?

Waarom is de onafhankelijkheid van Amerika een gevolg van de verlichting?

Abolitionisme in Amerika (KA 29)

• Amerika ontstaan uit de verlichting, maar de slavernij is in strijd met verlichte principes: vrijheid, gelijkheid, natuurlijke rechten. 
• Noorden wil af van slavernij: zijn er niet van Afhankelijk (vestigingskoloniën)
• Zuiden wil Slavernij behouden: zijn er van afhankelijk (plantagekoloniën)
• 1861 - 1865 (19e eeuw): Burgeroorlog tussen Zuid en Noord: Noord wint en slavernij wordt in 1865 afgeschaft. Racisme tegen en segregatie van zwarte bevolking is echter nog lang niet voorbij

Opdracht (rest van de les)

1. Lees de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring (zie teams)
2. Bedenk zoveel mogelijk manieren waarop de verlichting terug ziet komen in de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring 
3. Geef minstens een voorbeeld van 1 citaat dat past bij de volgende verlichte principes: Volkssoevereiniteit, Sociaal contract, natuurlijke rechten en Trias Politica.
4. Klaar? Start met het invullen van het samenvattingschema

Opdracht (Rest van de les)

1. Ga naar Teams, of pak het blad op je tafel. 

2. Vul met behulp van 1.1 het samenvattingsschema in 

3. Stel gerust vragen over de zaken die je niet snapt: schaam je niet