Les 4: Socialisatie

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

WERK & MEDIA

Les X: Titel les

Maatschappijleer

HB3B

Les 4: Socialisatie (H3.2) 

Maatschappijkunde Kader 3

2024-2025

CULTUUR EN IDENTITEIT

Leerdoelen

1. Je kunt het verschil uitleggen tussen aangeboren en aangeleerd gedrag (R)
2. Je kunt uitleggen wat socialisatie is, hoe het verloopt en hiervan voorbeelden geven (T)
3. Je kunt voorbeelden geven en herkennen van sociale controle

Aangeboren en aangeleerd

Sommige eigenschappen heb je vanaf je geboorte. Gevoel voor ritme of goed kunnen rekenen zijn aangeboren eigenschappen. Ook seksuele voorkeur of voetbaltalent zijn aangeboren. Aangeboren eigenschappen kun je niet, of heel moeilijk, veranderen.

Daarnaast leer je allerlei dingen tijdens je opvoeding: lopen, praten, naar de wc gaan, enzovoort. Dit is je aangeleerde gedrag. Sommige dingen leer je juist af. Zo gooi je nu niet meer met eten of speelgoed. 

Ons gedrag is voor een deel aangeboren en voor een deel aangeleerd. Bijvoorbeeld: Het hebben van emoties, zoals verdriet, is aangeboren. Maar hoe je die emoties uit, is aangeleerd. 

Socialisatie

Als je bent opgegroeid in Nederland, zijn veel van je waarden, normen en gedrag hetzelfde als die van andere Nederlanders. Je spreekt bijvoorbeeld Nederlands en je vindt vrijheid belangrijk. Het gedrag dat bij de Nederlandse samenleving hoort, leer je tijdens je hele leven aan. Dit noemen we socialisatie: het aanleren van normen, waarden en gewoonten die bij jouw groep of samenleving horen. 

Socialisatie gebeurt op verschillende manieren:

• Imitatie (nadoen)
• Informatie (je leert dingen van je ouders, vrienden, leraren, of via de media)
• Ervaringen (dingen die je meemaakt, hebben invloed op je gedrag)

Socialisatie

Familie

Vrienden

Geloof

School

Werk

Media

Sociale controle

Als je in een winkel voordringt, zeggen anderen daar iets van. Dit noemen we sociale controle, manieren waarop mensen ervoor zorgen dat anderen zich aan de regels houden. Dit gebeurt overal: op straat, in je vriendengroep, in je gezin. 

Praten met een zachte "G"

1. Aangeboren eigenschap
2. Aangeleerd gedrag

Vliegangst

1. Aangeboren eigenschap
2. Aangeleerde eigenschap

Talent om snel nieuwe woorden en talen te leren

1. Aangeboren eigenschap
2. Aangeleerd gedrag

Iemand houdt heel
erg van pittig eten

1. Aangeboren eigenschap
2. Aangeleerd gedrag

Internalisatie

Veel dingen die je aanleert, worden vanaf een bepaald moment vanzelfsprekend. Zoals rechts rijden in het verkeer en je hand opsteken om iets te vragen: je doet het automatisch en hoeft er niet meer over na te denken. We noemen dat internalisatie, aangeleerde normen en waarden zijn vanzelfsprekend gedrag geworden. Daarom voelt voor iedereen de cultuur waar hij of zij zelf in opgroeit als 'normaal'. 

Opdrachten H3.2 (blz. 69-70)

H3.2: opdracht 1 t/m 10

Huiswerk voor volgende keer

Invullen samenvatting H3.2 (blz. 71)

Begrippen

Socialisatie

Sociale controle