Abstract à la Mondriaan

• Kunst
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

 Abstract à la Mondriaan

Doel van de les: introductie op Piet Mondriaan en zijn abstracte kunst

 Abstract à la Mondriaan

Op de achtergrond zie je een foto van Piet Mondriaan. Deze kunstenaar is geboren in de binnenstad van Amersfoort. Het huis bestaat nog steeds en is zelfs een museum geworden. Zijn kunst is nog steeds razend populair. In 2022 is zelfs nog een kunstwerk voor bijna 50 miljoen euro verkocht!

Wat maakt Mondriaan en zijn kunstwerken zo bijzonder dat hij tot vandaag zo beroemd is gebleven?

Piet Mondriaan

Wie heeft wel eens van Piet Mondriaan gehoord? Wat weten jullie al over hem?

Hoe lang geleden zou hij hebben geleefd?

Misschien denken de leerlingen eerst aan het rechterplaatje: Rechte lijnen en vlakken met de primaire kleuren. Maar Mondriaan maakte in het begin van zijn carrière andere schilderijen, zoals het linkerplaatje.

Wat zijn de grootste verschillen? De grijze boom is ook een schilderij van Mondriaan. Wat is er verandert ten opzichte van het landschapsschilderij?

Mondriaan 'abstraheert', en hij is een van de eerste kunstenaars in de westerse wereld die schilderijen maakt die volledig abstract zijn: het gaat om kleur en compositie, niet om de werkelijkheid na te bootsen.

In dit filmpje zie je de stijlontwikkeling van Mondriaan. Halverwege stopt het filmpje. 

Toen Mondriaan 'zijn stijl' had ontdekt, bleef hij deze nog 20 jaar verder ontwikkelen. 

Mondriaan wilde 'dynamisch evenwicht' bereiken. Zijn kunst moest niet saai worden, maar het beeld moest wel in balans blijven.

1917

1919

1921

1939

1942

Kunnen jullie raden hoe de stijlontwikkeling is gegaan?

Toen Mondriaan volledig abstract ging werken, durfde hij nog niet de primaire kleuren te gebruiken. 'Te heftig' vond hij dat. Pas toen zijn vriend Bart van der Leck de primaire kleuren ging gebruiken, durfde Mondriaan dat ook.

Hij experimenteert ook met de zwarte lijnen, eerst dun, dan dikker, de vlakken worden steeds kleiner. 

Later in zijn leven kiest hij er voor om de zwarte lijnen volledig los te laten. Vinden jullie dat een goede keuze? 

Zijn Mondriaans composities:

Dynamisch? 

In evenwicht?

Saai?

Een afbeelding van Mondriaans laatste kunstwerk met als titel: Victory Boogiewoogie. Hij heeft het werk nooit afgekregen.

Boogiewoogie is ook een jazzsoort, klik op de luidspreker voor een fragment. Past de muziekstijl bij zijn kunstwerk? Waarom denk je dat het kunstwerk naar de jazzmuziek is vernoemd?

Het lijkt simpel, een kunstwerk met een paar zwarte lijnen en vlakken. Maar hoe krijg je een compositie in balans?

Hoeveel mogelijkheden zijn er eigenlijk met 3 lijnen en 1 vierkant?

Probeer maar uit! Je krijgt 2 minuten de tijd.

Vinden jullie de kunstwerken van Piet Mondriaan 50 miljoen waard?

Ja, want...

Nee, want..

De leerlingen hebben een korte introductie gehad wie Piet Mondriaan is, wat voor kunst hij heeft gemaakt en hoe zijn abstracte kunst is ontwikkeld.

Terug naar het begin: Wat vinden de leerlingen? Zijn de kunstwerken van Piet Mondriaan zoveel geld waard?

Probeer het zelf!
Maak een Mondriaan compositie

Eventueel:

De leerlingen maken een abstracte compositie van gekleurd papier. Daarbij staat vooral het experimenteren centraal. Kan er nog een kleurvlak bij of juist af? Wat vinden de leerlingen beter gelukt? Hun eigen compositie of toch die van Mondriaan?

-Knip een paar rechte zwarte lijnen. Maak je ze smal of breed? Lang of kort?

-Wat voor compositie kun je met de zwarte lijnen maken? Mis je nog een zwarte lijn? Probeer uit totdat je tevreden bent

-Kies je kleuren uit en knip daarvan een paar rechthoeken. Welke kleur doe je waar? En welke vlakken laat je leeg?