2.3 Duitsland, van democratie naar dictatuur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H2 Tussen de oorlogen

2.3 Duitsland van democratie naar dictatuur

Leerdoel

Aan het einde van de les kunnen jullie aangeven hoe Hitler in Duitsland aan de macht kwam en hoe de nazi's van Duitsland een totalitaire staat maakten.

Weimarrepubliek (1919)

Politieke chaos:

• Keizer Wilhelm vluchtte in 1918 naar Nederland
• 1919: communisten proberen de macht te grijpen
  
• Rechtse groepen vormden eigen legertjes en vermoordden democratische politici.

Verdrag van Versailles?! Dictaat!

In Duitsland is grote onvrede en spreekt men

liever van het Dictaat van Versailles

Dolkstootlegende

Het onjuiste idee dat de arbeidersopstanden in Duitsland schuld hebben aan het verliezen van WOI.

Onjuist, want de Duitse legerleiding gaf als eerste op!

Ruhrgebiedbezetting

1923

- Duitsland kan herstelbetalingen niet voldoen

- Frankrijk en België bezetten Ruhrgebied

- Duitse regering laat geld bijdrukken

- hyperinflatie

Spotprenten over de bezetting

van het Ruhrgebied (Rijnland)

Bierkellerputsch

• Poging van Hitler om de macht te grijpen
• Mislukt, Hitler belandt in de gevangenis en schrijft daar Mein Kampf.
  
• Hitler kwam al binnen een jaar vrij!
  

1924 Dawesplan

- VS lenen Duitsland geld

- Ruhrgebied wordt ontruimd

- 'rondpompen van geld'

De man Hitler

Oostenrijker: Naar Duitsland verhuisd (afgewezen kunstenaar)

Vrijwilliger Duitse leger

1919 aansluiting DAP

NSDAP

Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiders Partij

antidemocratisch, totalitair, gewelddadig, nationalistisch en racistisch

Kenmerken van nationaal-socialisme

• Het Duitse ras moet raszuiver worden gehouden.
  

• Rassenleer en antisemitisme

• Het Duitse volk heeft Lebensraum (=levensruimte) nodig.

• Heim ins Reich: alle Duitsers moeten in één groot rijk wonen

Economische crisis

1929

- Beurskrach in Verenigde Staten

- crisis slaat over naar Europa 

Met de crisis van 1929 groeit de NSDAP snel

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• Na de verkiezingen van november 1932, waarbij de NSDAP de grootste werd, wordt het land vrijwel onbestuurbaar.
• Andere partijen (en de president) kunnen niet meer om Hitler heen: 
• hij wordt kanselier (minister-president). 

In 1933 vatte de Rijksdag vlam en de communisten kregen hiervan de schuld

Machtingswet 1933

NSDAP bezit 44% van de zetels maar wil meer controle!

• Het parlement stemt in met machtingswet.
• Wetten mogen afwijken van de grondwet 'voor veiligheid'.
• Hitler krijgt volmacht en wordt dictator.

0

Totalitair Duitsland

De SA (sturmabteilung) intimeerde burgers en zorgde ervoor dat er "orde" werd gehouden.

Machtigingswet van 1933 geeft alle macht in Duitsland aan Hitler.

Hitlerjugend