Les 5: handschriften en zingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

presentaties

- Reinaert de vos 

- Beatrijs

Middeleeuwen

Ik weet wat een verzamelhandschrift is en ken de Gruuthuse als voorbeeld met enkele kenmerken (wie, wat, waar).

Ik weet wat een Acrostichon, vriendinnenliederen, wachtliederen en historieliederen zijn en kan daarvan een voorbeeld noemen. 

Hoe leerden de gewone burgers?

Het boek als bieb

• Verzamelhandschrift = meerdere boeken in een
• Boeken, perkament/papier +  handgeschreven = persoonlijk = duur 
• Bekendste in 1400: Gent, Brugge, Brussel en Den Haag

https:

Dichtende vrienden in Brugge

• Brugge wereldstad (40-50.000 inwoners), allerlei talen
• Gruuthuse handschrift
• Hoofse liefdesliedjes, Egidiuslied (vriendschap belangrijk!) 
• Acrostichon = naamdicht --> mooi kunstje
• Jan van Hulst (artiest) en Jan Moritoen (stadsbestuur, liefdadigheid)
• Schrijven serieuze hobby

https:

Zingen in de ME

• Schrijven is elitair (ook ridders: goede manieren), maar iedereen zong
• Uit hoofd, mondeling doorgeven (orale cultuur)
• 14e eeuw burgers ook schrijven
•  Gruuthuse handschrift nam kenmerken adel over
• Liefde(sverdriet)

Zingen in de ME

• Vriendinnenliederen = 2 vriendinnen aan woord, mannen bekritiseren (ik kwam en ik dacht)
• Wachterliederen = nacht, vroege morgen, vliegt voorbij, geliefdes afscheid nemen, niet betrapt worden (wachter op toren) (Het viel eens hemels douwe)
• Historieliederen = nieuwsbericht over belangrijke gebeurtenis (graaf Floris en Gerard van Velde)

https:

Opdracht

• Bekijk de video en maak aantekeningen
• Bedenk twee quizvragen + antwoord: stuur in op volgende dia
• Lees in jullie middeleeuwse boek

Plak hier twee vragen + antwoorden, geschikt voor een quiz (bijvoorbeeld meerkeuze).

Boekje

Ga in groepjes bij elkaar zitten en verzamel informatie over het boekje:

• wat is kort de verhaallijn + personages?
• wat is het genre en welke kenmerken zie je daarvan terug
• drie voorbeelden van hoe symboliek toegepast wordt in het boek
• twee voorbeelden van hoe de middeleeuwse samenleving terug te vinden is in het boek. 

Huiswerk

Vat samen en kijk na van elkaar:

• https://www.literatuurgeschiedenis.org/middeleeuwen/artes

• https://www.literatuurgeschiedenis.org/middeleeuwen/verzamelhandschrift

• https://www.literatuurgeschiedenis.org/middeleeuwen/het-gruuthusehandschrift