4.5 Ontstaan van soorten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.5 Ontstaan van soorten

Lesdoel:

•  Je kunt manieren van reproductieve isolatie uitleggen.

Belangrijke begrippen:

Reproductieve isolatie

Eilandtheorie

Allopatrische soortvorming

Sympatrische soortvorming

Startopdracht:

Geef een definitie/beschrijving van de volgende begrippen:

1. Soort

2. Populatie

3. Mutatie

4. Gene flow

5. Allelfrequentie

6. Genetic drift

Het ontstaan van soorten

Wat denk je dat
reproductieve
isolatie inhoudt?

Lees: reproductieve isolatie

Tekstbegripsvragen:

1. Hoe ontstaan genetische verschillen in een populatie?

2. Wat wordt bedoeld met reproductieve isolatie?

3. Op welke 2 manieren kan reproductieve isolatie optreden in een populatie?

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Darwinvinken

Eilandtheorie

Verschillende vinkensoorten op verschillende eilanden, maar wel met eenzelfde voorouder

De grootte van het eiland en de afstand tot het vaste land bepaalt de hoeveel soorten op een eiland

Eilandtheorie

Hoe groter het eiland, hoe meer verschillenden soorten

(biodiversiteit)

Hoe verder het eiland van het veste land, hoe minder verschillende soorten

Eilandtheorie

1965 Door Mac Arthur en Wilson verfijnd:

Aantal soorten op een eiland (biodiversiteit) wordt ook bepaald door

1. immigratie

2. extinctie (uitsterven)

Eilandtheorie

1965 Door Mac Arthur en Wilson verfijnd:

Aantal soorten op een eiland (biodiversiteit) wordt ook bepaald door

1. immigratie

2. extinctie (uitsterven)

Eilandtheorie

Hoe kleiner het eiland, hoe minder immigratie en hoe groter kans op extinctie

Hoe groter de afstand tot vaste land, hoe minder immigratie en hoe groter de extinctie

Eilandtheorie > model

De eilandtheorie wordt gebruikt als model om te voorspellen wat de grootte is van de biodiversiteit van geïsoleerde gebieden, zoals eilanden, bergtoppen, meren en bossen.

BINAS 93C

Het ontstaan van nieuwe soorten door een barrière is

1. Sympatrische soortvorming
2. Parametrische soortvorming
3. Geometrische soortvorming
4. Allopatrische soortvorming

verwerken

 maken 67 - 84

herhaling?

- biologiepagina.nl info

versterking?

- concept-map maken van bs5

lesdoelen:

•  Je kunt manieren van reproductieve isolatie uitleggen.

planning:

1. college Roy Erkens (15)
   
2. theorie: soortvorming (10)
   
3. opdr 67-84 (60)
   
4. afsluiting (5)

In de theorie van Darwin is evolutie de verklaring voor het ontstaan van soorten en daarmee is dat voor hem het uitgangspunt ter verklaring van de grote soortendiversiteit op aarde. Waardoor treedt volgens Darwin evolutie op?

Evolutie treedt volgens Darwin op doordat ….

1. .. in een populatie individuen zich voortdurend aanpassen aan veranderende milieuomstandigheden en vooral nieuwe kenmerken doorgeven aan hun nakomelingen.
2. .. verandering in het milieu de individuen in een populatie aanzet tot mutaties om te overleven; die mutaties worden dan doorgegeven aan hun nakomelingen.
3. .. in een populatie alléén sterke individuen overleven en deze dus ook gemiddeld sterke individuen zullen voortbrengen.
4. .. in een populatie vooral de best aan het milieu aangepaste individuen zich zullen voortplanten en daarmee deze gunstige eigenschappen steeds meer voorkomen in de volgende generaties

Twee uitspraken over het ontstaan van nieuwe soorten:

Katrien zegt: Er is sprake van twee nieuwe soorten als twee groepen organismen niet meer in staat zijn onderling voort te planten
Marion zegt: Bij het ontstaan van nieuwe soorten is het belangrijk dat een groep organismen geïsoleerd raakt van een andere groep soortgenoten
Wie heeft gelijk?

1. Beide hebben gelijk
2. Geen van beide heeft gelijk
3. Alleen Katrien heeft gelijk
4. Alleen Marion heeft gelijk

Ik kan manieren van reproductieve isolatie uitleggen en voorbeelden geven van allopatrische en sympatrische soortvorming.

010

B7 Ontstaan van soorten

Ontstaan nieuwe soorten

ontstaan nieuwe soort 

Ontstaan van soorten

1. Voor het ontstaan van nieuwe soorten, moet langere tijd geen uitwisseling van genen zijn: reproductieve isolatie!
2. Vindt in één populatie een mutatie plaats, dan komt die niet in de andere populatie. 
3. Na een tijdje zijn ze zó verschillend, dat het twee soorten zijn geworden.
4. Reproductieve isolatie kan plaatsvinden door geografische isolatie (allopatrisch soortvorming) of door gedragsverschillen (sympatrisch soortvorming)

het ontstaan van nieuwe soorten

Een oorzaak voor het ontstaan van een nieuw soort is reproductieve isolatie: lange tijd vindt geen voortplanting plaats tussen individuen van 2 of meer populaties.

Dit kan komen door geografische isolatie: er is een bergketen ontstaan en daardoor kan men niet meer in contact komen.

Ook verschillen in gedrag kan een oorzaak zijn van reproductieve isolatie

Eilandtheorie

Deze theorie voorspelt de hoeveelheid verschillende soorten op een eiland aan de hand van de grootte, de afstand tot het vaste land, het aantal soorten dat immigreert en het aantal soorten dat verdwijnt.

Binas 93C

soorten soortsvorming

allopatrische soortsvorming: populaties zijn geografisch van elkaar gescheiden

sympatrische soortsvorming: de populaties leven bij elkaar maar gaan zich specialiseren

Hoe ontstaan nieuwe soorten?

1. Door afzondering
2. Door andere omstandigheden
3. Door natuurlijke selectie
4. Door a, b en c

                                    Ontstaan van soorten  
                                in stambomen

Eiland theorie

Hoeveel verschillende soorten organismen er op een eiland kunnen leven hangt af van de grootte van het eiland. Grote eilanden hebben meestal meer habitats en niches dan kleine eilanden.

De afstand van een eiland tot het vaste land speelt ook een rol. Is de afstand groot, dan zullen nieuwe soorten niet zo makkelijk vanaf het vaste land het eiland bereiken.

BINAS 93C

Eiland theorie