Cette leçon contient 19 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.
La durée de la leçon est: 20 min
Introduction
Vincent van Gogh liet zich inspireren door Japanse prenten. Via een filmpje en zes quizvragen met betrekking tot voorstelling en vormgeving ontdekken de leerlingen wat Vincent van Japanse prenten leerde.
Instructions
Algemene leerdoelen
- De leerlingen maken kennis met Vincent van Gogh
- De leerlingen kunnen herkennen en benoemen wat Vincent van Gogh van Japanse prenten heeft geleerd.
Aansluiting op het curriculum
- Tehatex: examenthema Voorbeeldig.
- Kunst Algemeen: Romantiek en realisme (intercultureel)
Benodigde materialen
- Eventueel mobiele telefoons
Differentiatie
Om tijd te besparen kunnen er één of meerdere vragen worden overgeslagen.
Collectie The Samuel Courtauld Trust, The Courtauld Gallery, Londen
Slide 1 - Diapositive
Vertel: Vincent van Gogh is nooit in Japan geweest. Toch was Japanse prentkunst een van zijn grootste inspiratiebronnen. De prenten leerden hem om op een andere manier naar de wereld te kijken. Ze hielpen Vincent om zijn kunst te moderniseren.
In het filmpje op de volgende slide is te zien wat Vincent van Japanse prenten leerde (duur: 2.11 min.)
Slide 2 - Vidéo
Vertel: Na het filmpje volgt een korte quiz met zes vragen over Van Gogh en Japan. Let dus goed op.
Van Gogh & Japan
QUIZ
Kunstenaar Vincent van Gogh
Detail van Brug in de regen (naar Hiroshige)
Datering 1887
Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
Slide 3 - Diapositive
Vertel: De quiz bestaat uit twee delen: vormgeving en voorstelling. In totaal zijn er zes vragen.
Laat iedereen zijn of haar mobiel pakken en ga naar de volgende slide.
Als niet iedereen een mobiel heeft kan er in tweetallen gewerkt worden. Ook kan de les zonder mobiel worden gedaan. Zet dan het vinkje 'diveces in de klas' uit.
Vormgeving
Slide 4 - Diapositive
Vertel: De volgende vragen gaan over de vormgeving van de werken: compositie, kleur, techniek, lijnvoering, ruimte en licht.
Noem de overeenkomsten in vormgeving tussen deze werken
Maker Vincent van Gogh Titel De wiegster (Augustine Roulin) Datering 1889 Collectie The Art Institute of Chicago, Helen Birch Bartlett Memorial Collection, 1926
Maker Toyohara Kunichika Titel Acteur in vrouwenrol met koekoeksbloemen Datering 1867 Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
Slide 5 - Diapositive
Geef de leerlingen even de tijd om de afbeeldingen te bekijken.
Ga door naar de volgende slide. Daar kunnen de leerlingen de antwoorden met hun mobiel invoeren.
Overeenkomsten
Slide 6 - Carte mentale
Antwoorden
felle kleuren
platte kleurvlakken
stevige contourlijnen
Qua voorstelling zijn er ook overeenkomsten. Bijvoorbeeld dat het om portretten gaat en dat er grote bloemen op staan.
Wat is hier Japans aan?
Maker Vincent van Gogh
Titel Danszaal in Arles,
Datering 1888
Collectie Musée d’Orsay, Parijs, schenking van dhr. en mevr. André Meyer, 1951
A. Diagonalen
B. Felle kleuren
C. Geen horizon
D. Stevige contourlijnen
Slide 7 - Diapositive
Laat de leerlingen in tweetallen bedenken wat er Japans is aan dit werk.
Op de volgende slide kunnen de leerlingen hun antwoord invoeren.
Wat is hier Japans aan?
A
Diagonalen
B
Felle kleuren
C
Geen horizon
D
Stevige contourlijnen
Slide 8 - Quiz
Vertel de leerlingen dat er meer antwoorden goed zijn. Laat hen een keuze maken en bespreek de antwoorden.
Antwoord
Alle antwoorden zijn goed. Al springen de diagonalen op dit schilderij niet meteen in het oog.
Welk werk hoort hier qua compositie niet bij?
timer
0:30
A
Maker Vincent van Gogh
Titel De zaaier
Datering 1888
Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
B
Maker Utagawa Hiroshige
Titel Onverwachte avondbui op de Grote Brug bij Atake
Datering 1857
Collectie Collectie Alan Medaugh, New York
D
Maker Katsushika Hokusai Titel Besneeuwde ochtend in Koishikawa Datering ca. 1830-1832 Collectie Collectie Dorhout
C
Maker Vincent van Gogh Titel Veld met irissen bij Arles Datering 1888 Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
Slide 9 - Diapositive
Laat de leerlingen in tweetallen de vraag beantwoorden.
Hiervoor kan de timer gebruikt worden.
Vertel de leerlingen zo nodig dat het hier om 'vormgeving' gaat.
Op de volgende slide kunnen de leerlingen hun antwoord invoeren.
Welk werk hoort hier qua compositie niet bij?
A
De zaaier
B
Onverwachte avondbui op de Grote Brug bij Atake
C
Veld met irissen bij Arles
D
Besneeuwde ochtend in Koishikawa
Slide 10 - Quiz
Antwoord
D hoort er niet bij. De compositie van het landschap wordt niet geheel doorsneden door een diagonaal. (Zie de volgende slide voor de afbeeldingen).
Gebruik eventueel de afbeeldingen op de volgende slide voor het nabespreken.
A
Maker Vincent van Gogh
Titel De zaaier
Datering 1888
Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
B
Maker Utagawa Hiroshige
Titel Onverwachte avondbui op de Grote Brug bij Atake
Datering 1857
Collectie Collectie Alan Medaugh, New York
C
D
Slide 11 - Diapositive
Cet élément n'a pas d'instructions
Voorstelling
Slide 12 - Diapositive
Vertel: De volgende vragen gaan over de voorstelling: over wat er is verbeeld.
Voor welk onderwerp liet Vincent zich niet door Japan inspireren?
A
Maker Vincent van Gogh
Titel De opwekking van Lazarus (naar Rembrandt)
Datering 1890
Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
B
Maker Vincent van Gogh
Titel Ingang van een steengroeve
Datering 1889
Collectie Privecollectie
C
Maker Vincent van Gogh
Titel Vlinders en klaprozen
Datering 1889
Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
D
Maker Vincent van Gogh
Titel Een op zijn rug liggende krab
Datering 1887
Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
Slide 13 - Diapositive
Geef de leerlingen even tijd om de vraag te beantwoorden.
Op de volgende slide kunnen de leerlingen hun antwoord invoeren.
Voor welk onderwerp liet Vincent zich niet door Japan inspireren?
A
Opwekking van lazarus
B
Ingang van een steengroeve
C
Vlinders en klaprozen
D
Een op zijn rug liggende krab
Slide 14 - Quiz
Bespreek de antwoorden met de leerlingen.
Antwoord
Het goede antwoord is A.
Voor deze Bijbelse scene, een typisch westers onderwerp nam Vincent een prent van Rembrandt als inspiratiebron.
Maker Utagawa Hiroshige
Titel Hakone: gezicht op het meer
Datering ca. 1833-1834
Collectie Collectie Dorhout
Maker Utagawa Hiroshige III
Titel Waterhyacint, strandloper en ijsvogel
Datering 1871-1873
Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
Maker Utagawa Kunisada
Titel Krab loopt langs water
Datering ca. 1820-1825
Collectie Rijksmuseum Amsterdam, aankoop uit het F.G. Waller-Fonds
Prent naar een ets van Rembrandt.
Slide 15 - Diapositive
Laat de leerlingen Vincents mogelijke inspiratiebronnen zien. Bespreek eventueel de overeenkomsten en verschillen in zowel vormgeving als voorstelling.
Welk werk was de belangrijkste inspiratiebron
voor dit schilderij?
Maker Vincent Van Gogh
Titel Vaas met bloemen
Datering 1886
Collectie Gemeentemuseum Den Haag
C
Titel Zwartgelakt Japans paneel met inlegwerk van ivoor
Collectie Nationaal Museum van Wereldculturen, Leiden
B
Maker Toyohara Kunichika
Titel Acteur in vrouwenrol met koekoeksbloemen
Datering 1867
Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam
A
Maker Katsushika Hokusai
Titel Ballonklokjes en libelle
Datering 1833-1834
Collectie Rijksmuseum Amsterdam, aankoop uit het F.G. Waller-Fonds
Slide 16 - Diapositive
Vertel: Vincent schilderde dit bloemstuk toen hij in Parijs woonde. Wat was zijn directe inspiratiebron?
Laat de leerlingen in kleine groepjes een antwoord bedenken, inclusief de argumenten.
Op de volgende slide kunnen de leerlingen hun antwoord invoeren.
Welk werk was volgens jou de belangrijkste inspiratiebron voor dit schilderij?
A
Ballonklokjes en libelle
B
Acteur in vrouwenrol met koekoeksbloemen
C
Zwartgelakt Japans paneel
Slide 17 - Quiz
Bespreek de antwoorden met de leerlingen.
Antwoord
Het juiste antwoord is C. Het schilderij van Vincent en het lakwerk hebben beide een zwarte achtergrond. Ook de manier waarop de bloemen over het vlak zijn verdeeld is zeer vergelijkbaar.
Op de volgende slide staat wat Vincent over zijn inspiratiebron schreef.
Vincent van Gogh en Theo Bonger aan Theo van Gogh (aug 1886)
'(...) een tak witte lelies - wit, roze, groen - tegen zwart, in den geest van een zwart japansch verlakt met parelmoer ingelegd, die ge kent (...)' (brief 568).
Slide 18 - Diapositive
Klik op het symbool met de brief om het citaat van Vincent te tonen.
Ga naar de volgende slide voor de laatste vraag.
Vincent leerde veel van Japanse prenten. Wat hadden de prentmakers van hem kunnen leren, vind jij?
Slide 19 - Question ouverte
Vertel: Dit is de laatste vraag.
Bespreek de antwoorden van de leerlingen en sluit de les af.