Woordraadstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Leesvaardigheid

Woordraadstrategieën

Nederlands

Lesprogramma

• Uitleg tekstindeling en -opbouw.
• Oefenen met de indeling. 
• Aan de slag op portal of met je eindopdrachten. 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je de vijf woordraadstrategieën
  
  

• kun je uitleggen hoe je verschillende woordraadstrategieën moet gebruiken.
  
  

• kun je bij voorbeelden herkennen en uitleggen welke woordraadstrategie je in moet zetten 

• kun je bij het lezen van een tekst de betekenis van lastige woorden achterhalen door woordraadstrategieën te gebruiken.

Wat zijn woordraadstrategieën?

Woordraadstrategieën

• Een woordraadstrategie is een handige manier om achter de betekenis van een woord te komen.

• Vaak kan je achter de betekenis komen door goed te lezen en op een aantal zaken te letten die vlak voor of vlak na het lastige woord staan.
• Synoniem
• Omschrijving
• Voorbeeld
• Tegenstelling
• Bekend woorddeel (samenstelling)
  
• Op zoeken

Woordraadstrategieën

Je kunt op zoek naar de volgende vijf zaken om de betekenis te achterhalen:

• Synoniem
• Omschrijving
• Voorbeeld
• Tegenstelling
• Bekend woorddeel (samenstelling)
  

Als je internet of een woordenboek kunt gebruiken is er nog een optie:

• Op zoeken

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• Exact - Precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling

Vaak vind je als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Wat is een synoniem voor beduidend?

1. Onbeduidend
2. Belangrijk
3. Aanduiden
4. Onbelangrijk

Woordraadstrategie omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving (definitie) van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
  
  
• Misofonie, mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen en harde muziek uit oordopjes.

Wat het verschil tussen een synoniem en een omschrijving?

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden:
  bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
  
  
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen:
  'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'

'Ik heb drie biljetten van 50 euro.'
Wat denk je dat het woord 'biljet' betekent?

1. bon
2. briefje
3. munt

Woordraadstrategie tegenstelling vinden:

• Tegenstellingen zijn woorden die elkaars tegenovergestelde zijn.

• Als je een onbekend woord tegenkomt, kun je soms de betekenis begrijpen doordat er in de tekst een tegenstelling staat.

• Zoek je een tegenstelling? Let dan op de volgende woorden: maar, echter, toch, daarentegen.

Bijvoorbeeld:
Goedkoop - duur
begrijpelijk - onbegrijpelijk

Woordraadstrategie bekend woorddeel:

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent. 

Zulke woorden noemen je samenstellingen. 

Bijvoorbeeld:

• Lolbroek
• Kletskous
• Internetverslaafde

Voorbeeld

'parkeergarage'

 

Het woord is een samenstelling van 'parkeer' en 'garage'

parkeergarage is dus een garage om in te parkeren...

Wat denk je dat het woord 'fotografiecursus' betekent?

Dit is geen woordraadstrategie:

1. synoniem zoeken
2. tegenstelling zoeken
3. alleen vooruit lezen
4. voorbeelden zoeken

Wat is een woordraadstrategie?

1. woordenboek opzoeken
2. synoniem zoeken in de tekst
3. teruglezen
4. op google zoeken

Welke informatie vind je
in een woordenboek?

Opdracht

Maak op je iPad een document en noem dat document 'Woordenlijst Nederlands van [je eigen naam]'. Sla het document vervolgens op in de OneDrive. 

1. Zoek twee woorden die je niet kent.
2. Zoek de betekenis (rood).
3. Zoek een synoniem (wit).
4. Maak een zin waarin je het woord goed gebruikt (blauw).

Klaar? Oefen met een tekst in de Portal bij trede 2 - Lezen - informatie of werk aan je eindopdracht

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je vijf woordraadstrategieën.
  
  

• kun je uitleggen hoe je verschillende woordraadstrategieën moet gebruiken.
  
  

• kun je bij voorbeelden herkennen en uitleggen welke woordraadstrategie je in moet zetten 

• kun je bij het lezen van een tekst de betekenis van lastige woorden achterhalen door woordraadstrategieën te gebruiken.

Schrijf 2 woordraadstrategieën op die je hebt onthouden van deze les.

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen