9.5 De rechtszaak

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Het plan

1. Random controle huiswerk 
2. Uitleg § 9.5
   
3. Maken vragen
4. Aniek en Iris PO: examencommissie

5 De rechtszaak

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier het rechtsproces in Nederland verloopt.

De rechter beslist

Van politie, via officier...naar de rechter!

Recht op een eerlijk proces 

Als er een vervolging komt krijg je een dagvaarding (oproep om voor de rechter te verschijnen). 

Altijd onschuldig tot het tegendeel is bewezen.  De rechters zijn onafhankelijk en onpartijdig. 

Trias Politica: scheiding en evenwicht van machten

De rechterlijke macht

De rechters zijn onafhanklijk (toga), voor het leven benoemt.

• De rechter is onpartijdig (blinddoek)
• rechter weegt de daden en rechtmatigheid van overheidsoptreden en burgers
• controleert zichzelf via Hoger Beroep en jurisprudentie.

De meeste rechtszaken zijn openbaar, dus contoleerbaar

De zwarte toga is het symbool dat de rechter niet oordeelt op zijn persoonlijke mening. Bij twijfel wordt de rechter gewraakt.

Belangrijkste personen

1. De verdachte geholpen door een advocaat.
2. De officier van jusititie die wil bewijzen dat de verdachte schuldig is.
3. De rechter die beslist of de verdachte schuldig is en wat voor straf hij krijgt.
   

Pech...naar de rechter!

• dagvaarding (waarom, wanneer, waar)

• rechtszitting 
  

• soms bij verstek veroordelen
  

Wie is wie?

1. Verdachte
2. Rechter
3. Advocaat
4. Getuige(n)
5. Pers
6. Publiek
7. Officier van Justitie
8. Griffier

Officier van Justitie

Getuige(n)

Verdachte

Advocaat

Griffier

Rechter

Pers

Publiek

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

1. 

De opening

Controleren van jouw gegevens

2. 

De aanklacht

De officier van justitie leest de aanklacht (=tenlastelegging) voor

3.

Het verhoor van de verdachte

Eerst zelf vertellen wat er is gebeurd. Dan ondervragen de rechters, de officier van justitie en je eigen advocaat jou.

4.

Het getuigenverhoor

Mensen die iets gehoord of gezien hebben dat met de zaak te 

maken kan hebben. Getuigen mogen niet liegen.

5. Requisitoir

De officier van justitie zet na de ondervragingen alles nog even op een rijtje en komt met de strafeis

6. 

Het pleidooi

Jouw advocaat gaat jou verdedigen en vraagt om vrijspraak of een lichte straf. Soms doet de verdachte zelf zijn verdediging

7. 

Het laatste woord

Als verdachte heb je altijd het laatste woord. Je kunt ook nog iets zeggen over de strafeis van de officier

8. 

De uitspraak

De rechter vertelt of je schuldig of onschuldig bent en welke straf hij wil geven. Meestal is de uitspraak of het vonnis pas later

DISCUSSIE

Rol slachtoffer steeds belangrijker, dus waar hebben ze recht op?

- Sinds april 2016

- uitgebreid spreekrecht

- Goed idee?

Is spreekrecht voor de slachtoffer een goed idee en waarom wel/niet?

Wanneer ben je schuldig?

-Gaat het om een strafbaar feit?

-Heeft de verdachte het gedaan? - bewijs!

-Is de verdachte strafbaar? - zelf verantwoordelijk

Psychische overmacht

- Iemand staat onder grote psychische druk en kan daarom niet meer normaal handelen en overtreedt de wet.

= Ontoerekeningsvatbaar.

-

TBS (terbeschikkingstelling)

•  iemand kan niet verantwoordelijk gehouden worden voor zijn daad (hij moet behandelt worden in een TBS-kliniek)

• Bijvoorbeeld heel agressieve daders of kinderverkrachters
• Pas vrij als artsen verklaren dat hij genezen is
• Soms nooit.... 
  

Rechter geeft straf

1. geldboete
2. (voorwaardelijke) gevangenisstraf
3. taakstraf
   

Jeugdstrafrecht

12 en 18 jaar  = jeugdstrafrecht (maximaal 2 jaar)

Nadruk op voorkomen nieuw delict

Jeugdgevangenis

Geen publiek aanwezig bij de rechtszaak

Strafrecht: de rechtszaak

Kijk of je de 8 stappen van de rechtszaak kunt herkennen

Zelfstandig werken/huiswerk

Maken opdrachten § 5

Random controle huiswerk