Creativiteitstechniek: Waarom brainstormen en C-box een powerkoppel vormen?
1 / 18
Lesduur is: 50 minIntroductie
In deze module worden de creativiteitstechniek brainstorm en de convergentietechniek C-box behandeld. Aan de hand van een casus leren de leerlingen de technieken gebruiken. Vervolgens kunnen de leerlingen de technieken inzetten tijdens hun eigen creatieve proces.
Instructies
Voorkennis van de leerling
De leerling heeft geen specifieke voorkennis nodig.
- Download en print voor elke leerling het werkblad.
- Regel geeltjes voor elke leerling.
- Zorg dat elke leerling een zwarte stift, pen of potlood ter beschikking heeft.
- Verdeel de leerlingen in groepjes van 4/5 leerlingen.
Leerdoelen/vaardigheden
- De leerling kent de basisregels van brainstorming en kan deze toepassen.
- De leerling kan uitleggen waar in het ontwerpproces brainstorming effectief kan worden ingezet.
- De leerling kan een C-box gebruiken om ideeën te categoriseren op basis van innovativiteit en haalbaarheid.
Aansluiting curriculum
Deze les is relevant voor een breed scala aan vakken binnen het voortgezet onderwijs, waaronder techniek, O&O en profielwerkstuk, omdat het leerlingen de essentiële vaardigheden bijbrengt om creatieve en innovatieve ideeën te genereren (divergent denken via brainstormen) en deze vervolgens te structureren en te evalueren om tot haalbare oplossingen te komen (convergent denken via de C-box), wat cruciaal is voor projectmatig werken en het ontwikkelen van 21e-eeuwse vaardigheden.
Werkbladen
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Tekst
'Waarom de brainstorm en C-box een powerkoppel vormen' is de titel van deze LessonUp. In deze LessonUp maak je kennis met de creativiteitstechniek 'brainstorming'. Je leert waar je deze techniek in het creatieve proces kunt inzetten en je oefent met het gebruik van de techniek aan de hand van een casus. Je leert ook kijken naar de beperkingen van deze creativiteitstechniek.
Verdere informatie
Deze LessonUp maakt deel uit van een lessenreeks over creativiteit.
In deel 1 van de lessenreeks wordt het begrip 'creativiteit' verkend.
Deel 2 van de lessenreeks bestaat uit een aantal deellessen waarin leerlingen technieken aangeleerd krijgen om creativiteit te stimuleren.
In deel 3 van de lessenreeks worden een aantal creatieve warming up werkvormen behandeld.
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Tekst
Je hebt vast wel eens van brainstormen gehoord en waarschijnlijk ook wel eens zelf meegedaan aan een brainstormsessie.
Brainstorming is een concept dat al in 1953 bedacht is door Alex Osborne. Vaak wordt het gedaan met een groep, maar dat is niet perse nodig. Osborne heeft vier regels opgesteld waarvan hij dacht dat ze belangrijk zijn voor een brainstormsessie.
1. Stel kritiek uit
Tijdens een brainstorm denk je niet na over de bruikbaarheid of haalbaarheid van een idee en maak je er geen kritische opmerkingen over. Dit moet leiden tot onverwachte ideeën en moet er voor zorgen dat groepsleden zich niet aangevallen voelen.
Tijdens een brainstorm denk je niet na over de bruikbaarheid of haalbaarheid van een idee en maak je er geen kritische opmerkingen over. Dit moet leiden tot onverwachte ideeën en moet er voor zorgen dat groepsleden zich niet aangevallen voelen.
2. Verwelkom 'wilde ideeën'
Je kunt elk idee uiten dat in je opkomt. Hoe wilder het idee, hoe beter. Er moet een sfeer worden gecreëerd waarin de deelnemers zich veilig en geborgen voelen.
3. Stimuleer combinatie en verbetering van ideeën.
4. Ga voor kwantiteit
Probeer zo veel mogelijk ideeën te bedenken. Osborne was er van overtuigd dat 'quantity breeds quality' ofwel kwantiteit leidt tot kwaliteit. Hoe meer ideeën je bedenkt, hoe groter de kans dat er een goede tussen zit.
Bronnen
Sawyer(2012), Van Boeijen et al. (2014)
Slide 5 - Tekstslide
Vraag
Op welke plek in het ontwerpproces kun je brainstorming inzetten?
Antwoord
Brain storming kun je bijvoorbeeld inzetten tijdens de fase 'Ontwerp schetsen'. Het helpt je om met je team in korte tijd een grote hoeveelheid ideeën te bedenken.
Bron
SLO (z.d.)
Slide 6 - Tekstslide
Tekst
Op welke plek in het creatieve proces kun je brainstorming gebruiken?
Antwoord
Je kunt brainstorming goed gebruiken om divergent te denken.
Bron
Sawyer (2012)
Illustratie
Gebaseerd op: How to Think and Work Divergently - 4 Ideation Methods (2020)
Slide 7 - Video
Tekst
Tijd om te oefenen met brainstormen en dat gaan we doen aan de hand van een casus over AI.
[Bekijk de video met de leerlingen]
Slide 8 - Tekstslide
Tekst
Een heel verslag door ChatGPT laten schrijven, een afbeelding voor kunst door Dall-E laten maken of Suno een liedje laten maken voor een muziekopdracht kunnen voorbeelden zijn van manieren waarop de school wil dat je AI niet gebruikt.
Maar hoe kun je AI op een goede en zinvolle manier gebruiken in het onderwijs?
Opdracht
Vorm een groepje van 4/5 personen. Verzin samen met je groepje ideeën. Noteer de ideeën op geeltjes en plak zichtbaar voor de hele groep op een wand of een tafel.
Slide 9 - Tekstslide
Tekst
Als het goed is hebben jullie nu allerlei ideeën bedacht. Maar hoe kies je nu samen met je groepje wel idee goed is of welke je wilt uitwerken.
Daarvoor kun je gebruik maken van een C-box. Een C-box is een matrix die je helpt om grote hoeveelheden ideeën te categoriseren op twee verschillende criteria (vandaar de naam C-box). Wij gaan gebruiken maken van de criteria innovativiteit en haalbaarheid.
Op de horizontale as staat hoe haalbaar het idee is, van goed haalbaar tot moeilijk haalbaar. Op de verticale as staat hoe innovatief een idee is. Van niet innovatief tot heel innovatief.
Bespreek elk idee dat op een geeltje staat en plaats het in een van de kwadranten. Je kunt hiervoor het werkblad gebruiken.
Als je dat gedaan hebt, heb je een grof overzicht waarin ideeën in vier categorieën zijn ingedeeld.
Bron
Van Boeijen et al. (2014)
Slide 10 - Tekstslide
Tekst
Stel je voor dat je samen met een persoon een lift binnenstapt van een groot kantoorgebouw. Je herkent deze persoon als de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Je trekt de stoute schoenen aan en vertelt de minister in 30 seconden (ongeveer de duur die de lift er over doet om de juiste verdieping te bereiken) jouw idee om AI in het onderwijs te gebruiken.
Hoe overtuig je de minister dat hij/zij iets met jouw idee moet doen?
Opdracht
Kies samen met je groepje aan de hand van de C-box één idee uit, bedenk een leuke pakkende naam voor dit idee en bereid een elevator pitch van 30 seconden voor.
Elk groepje pitcht het idee aan de klas.
Gezamenlijk met de klas kan bepaald worden wat het beste idee is, bijvoorbeeld door het applaus te meten, te stemmen door elke leerling op een papiertje het idee van zijn of haar keuze te laten noteren, of elke leerling een sticker laten uitdelen aan het idee van zijn of haar keuze.
Slide 11 - Tekstslide
Tekst
Je hebt zojuist geoefend met de C-box en brainstormen.
Maar is brainstormen eigenlijk wel zo effectief als je denkt?
Uit diverse onderzoeken blijkt groepen die brainstorming gebruiken om ideeën te bedenken, minder ideeën bedenken dan wanneer ieder groepslid individueel ideeën had bedacht. Gemiddeld bedenkt een nominale groep, zoals de groep van individuen genoemd wordt, 2 keer zo veel ideeën als een groep die brainstorming gebruikt.
Je hebt misschien wel gemerkt dat je bij een brainstorm soms moet wachten voordat je een idee kunt inbrengen. Dit wordt 'production blocking' genoemd. Soms zijn mensen ook bang om hun idee in te brengen, omdat ze denken dat het toch niet goed is of omdat anderen het wellicht raar zouden vinden. Dit wordt door wetenschappers 'evaluation apprehension' genoemd. Daarnaast hebben mensen in groepen soms de neiging zich minder in te zetten dan als ze alleen zijn. Dit wordt 'free riding' genoemd.
Gelukkig zijn er ook creativiteitstechnieken, zoals 'brain drawing' en 'elektronisch brainstormen' die deze valkuilen ondervangen.
Bronnen
Diehl & Stroebe (1987)
Sawyer (2012)
Taylor, Berry & Block (1958)
Slide 12 - Tekstslide
Tekst
Gefeliciteerd je hebt de module 'Waarom brainstormen en C-box een powerkoppel vormen' succesvol afgerond!
Je kent nu de brainstormregels en hebt geoefend met het houden van een brainstormsessie. Verder heb je geleerd hoe je een C-box kunt gebruiken om ideeën te categoriseren.
Verder
Wil je meer creativiteitstechnieken ontdekken, volg dan de andere modules!
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies