MUSEUM VOOR IEDEREEN

• Kunst
• Basisschool
• Groep 3-5

Slide 1: Introductie

Informatie docent: Tijdens het programma 'Een museum voor iedereen' brengen de leerlingen een bezoek aan het Mondriaanhuis in Amersfoort, de plek waar kunstenaar Piet Mondriaan op 7 maart 1872 geboren werd. Dit lesmateriaal dient ter voorbereiding op het programma en laat de leerlingen kennismaken met Mondriaan en zijn kunst, biedt verdieping in wat een museum eigenlijk is, laat de diversiteit van musea zien en biedt ruimte voor een eigen creatieve invulling.

De les heeft de volgende doelen:

Leerlingen

- denken na over wat een museum is.

- delen hun ervaringen met betrekking tot musea en krijgen een indruk van de diversiteit ervan.

- weten wat ze kunnen verwachten tijdens het bezoek aan het Mondriaanhuis.

- maken kennis met de schilderijen van Mondriaan.

- krijgen een indruk van hoe speciaal de kunstwerken van Mondriaan zijn: hij was en is wereldberoemd.

Gebruik deze les ter voorbereiding van het bezoek met de klas óf gebruik hem los van een bezoek.

Deze les is bedoeld voor groep 3, 4 & 5 van het basisonderwijs. De les is zonder device uitvoerbaar. Je behandelt de les klassikaal op een centraal scherm.

Vertel: Kennen jullie kunstenaar Piet Mondriaan al? Hij is over de hele wereld bekend door zijn kunst met de kleuren rood, geel en blauw (optioneel: wijs één van zijn kunstwerken op de beginslide aan).

Wij gaan binnenkort op bezoek bij het Mondriaanhuis in Amersfoort, dat is het huis waar Piet Mondriaan heel lang geleden is geboren (detail: in 1872). In deze les zullen wij kennismaken met Piet en gaan we het hebben over wat een museum nou eigenlijk precies is.

Slide 2: Wat is een museum? 

Informatie docent: Bij deze slide leg je de kenmerken van een museum uit aan de hand van een vergelijking met de supermarkt, een plek waar veel leerlingen wel eens zijn geweest. Je bedenkt samen wat er opvalt bij een supermarkt (veel en dezelfde producten, je kunt alles kopen, op iedere straathoek is er wel een supermarkt te vinden) en legt het verband met het museum (diverse collectie, doel om ten toon te stellen) Je introduceert hierbij de  begrippen collectie en topstuk.

Vertel: Wat is een museum eigenlijk? Wie is er al wel eens in een museum geweest? (laat de leerlingen hun ervaringen delen).

Herkent iemand de plek waar deze foto’s zijn gemaakt? 

De supermarkt is een plek waar je o.a. eten en drinken kunt kopen. In bijna elke supermarkt vind je dezelfde producten en het zijn er ook zo ontzettend veel. Kijk maar eens hoeveel chips zakken of wortelen er in de schappen liggen. En het leuke is, alle producten in de supermarkt zijn te koop en mag je dus, als je betaald, mee naar huis nemen.

Klik op de cirkel met het oog: vraag de leerlingen wat ze zien. Op de afbeelding is een museumzaal in het Mondriaanhuis te zien. Je ziet kunstwerken aan de muren hangen, het zijn er een stuk minder dan de chips zakken in de supermarkt. De kunstwerken hangen daar om bekeken te worden, je kunt ze helaas niet kopen om mee naar huis te nemen. In een museum kun je heel veel verschillende objecten/voorwerpen vinden, al die objecten bij elkaar noem je de collectie. Vaak is er één heel bijzonder en belangrijk object in die collectie en dat noem je het topstuk. Iets dat misschien wel heel anders is dan de rest of juist heel gek, mooi of iets waar het museum enorm trots op is. 

Slide 3: Welk voorwerp hoort bij welk museum? 

Informatie docent: Bij deze slide bespreek je met de leerlingen dat er heel veel verschillende soorten musea bestaan, ''geen museum hetzelfde''. Je gaat klassikaal een sleepopdracht doen waarbij de leerlingen mogen raden welk voorwerp in welk museum te zien is. Heb je alle voorwerpen naar een museum gesleept? Controleer de antwoorden door op de ‘controleer’ knop te klikken. Mocht nog niet elk voorwerp op de juiste plek zijn, kies dan om de opdracht nog eens te proberen door op de ‘opnieuw’ knop te klikken. Komen jullie er niet uit? Klik dan op ‘toon antwoord’ en je krijgt de juiste combinaties te zien.

Vertel: Om te leren dat er heel veel verschillende soorten musea bestaan gaan we een sleepopdracht doen. Welk voorwerp denken jullie dat in welk museum te zien is?

Achtergrond informatie:

Naturalis in Leiden (natuurhistorisch museum): Dit is T. rex Trix, misschien wel het ‘topstuk’ van Naturalis. In het museum leer je van alles over de natuur en kan je o.a. Trix en haar dino tijdgenoten tegen het lijf lopen.

Spoorwegmuseum in Utrecht (transport museum): In dit museum leer je over hoe de trein de wereld heeft veranderd. Het heeft zelfs een echt station en heel veel verschillende treinen die je kunt bekijken. 

Museum Volkenkunde in Leiden (Volkenkundig museum): Dit museum is een museum over mensen, mensen over de hele wereld. Je leert er over verschillende culturen, tradities en gebruiken. Je ziet hier een hakschoen met het icoon Hello Kitty erop. Dit icoon komt uit de Japanse beeldcultuur.

Stedelijk Museum Amsterdam (moderne- en hedendaagse kunst en design museum): Je ziet hier een wereldberoemd Pop art kunstwerk van kunstenaar Roy Lichtenstein. Het lijkt een beetje op een stripverhaal, vind je niet? Het stedelijk museum is een plek waar je moderne en hedendaagse kunst en vormgeving kan ontdekken en beleven.

Differentiëren: Voel per groep aan of je wel of niet in moet gaan op (delen van) de achtergrond informatie bij de voorwerpen en musea. Je zou nog vragen kunnen stellen als: Is er iemand wel eens naar één van deze musea geweest? Of, wie is er wel eens naar een kunst museum geweest etc. Wat heb je daar toen gezien, geleerd of ontdekt?

Slide 4: Het Mondriaanhuis in Amersfoort 

Informatie docent: Introduceer het Mondriaanhuis en herhaal dat de leerlingen een bezoek gaan brengen aan dit museum.

Vertel: Dit is het Mondriaanhuis in Amersfoort waar jullie binnenkort op bezoek gaan. Is iemand hier al een keer geweest? Dit is het huis waar kunstenaar Piet Mondriaan in 1872 is geboren. Voordat het een museum was, was het dus gewoon een plek waar mensen woonden, speelden en kookten en sliepen. Omdat Mondriaan zo beroemd is geworden is er van zijn huis een museum gemaakt, waar iedereen op visite mag komen. In het museum kunnen jullie Mondriaans kunst bekijken, zien jullie ook kunstwerken van andere kunstenaars én mag je ook zelf kunst maken.

Slide 5: Piet Mondriaan 

Informatie docent: Bij deze slide maken de leerlingen kennis met Piet Mondriaan en hét kunstwerk waar hij wereldberoemd mee is geworden.

Vertel: We hebben het net gehad over het Mondriaanhuis, maar wie is nou die beroemde kunstenaar die in dat huis is geboren? Dit is Piet Mondriaan (wijs naar zijn foto) en in dit wiegje is hij geboren (klik op de cirkel met het oog). Piet heeft heel veel verschillende kunstwerken gemaakt, maar met dit kunstwerk en met deze stijl is hij beroemd geworden (klik op de cirkel met het oog). Wat valt je op aan dit kunstwerk? (Opvallend: hij werkt met hoekige vlakken, lijnen en specifieke kleuren, rood, geel en blauw). Piet leerde al op jonge leeftijd tekenen. Dat talent heeft hij niet van een vreemde, zijn vader was namelijk tekenleraar.

Slide 6: Wat als jouw huis een museum zou zijn… 

Informatie docent: Laat de leerlingen realiseren dat het bijzonder is dat zij een bezoek kunnen brengen aan het geboortehuis van Mondriaan. Dit is namelijk de belangrijkste reden waarom het een museum is geworden. Met deze creatieve opdracht kun je de leerlingen laten nadenken over hoe hun eigen huis eruit zou zien als het een museum zou zijn. Bespreek een aantal tekeningen met elkaar.

Vertel: Wat als Piet Mondriaan niet in dat huis was geboren, zou het dan nog steeds een museum zijn? De belangrijkste reden dat we daar nu heen kunnen is omdat er een bekende kunstenaar heeft gewoond.

Maar, wat nou als jouw huis een museum zou zijn… Hoe zou het er dan uitzien? Wat maakt jouw huis, de mensen die er wonen en de dingen die er gedaan worden zo bijzonder? En wat is het aller aller aller mooiste, gekste, meest bijzondere in jouw huis, wat is jouw topstuk? Jullie mogen het gaan tekenen!

Optioneel: Je kunt ter ondersteuning wat suggesties vanuit jouw eigen huis/leven geven: welk voorwerp betekent veel voor jou en waarom?, welke rol gaan je huisgenoten hebben als jouw huis een museum zou zijn? (rondleider, suppoost, kaartverkoop, tentoonstellingsmaker etc), misschien komt er wel een tekstbordje bij jouw topstuk, wat komt daarop te staan? etc)

Slide 7: Afsluiting

Informatie docent: Vat kort samen waar jullie het over hebben gehad tijdens de voorbereidende les en bespreek tot slot de museumregels die belangrijk zijn tijdens het bezoek.

Vertel: We hebben geleerd wie Piet Mondriaan is en hebben zijn bekendste kunstwerk gezien. We weten nu dat er heel veel verschillende musea bestaan en weten wat het woord collectie betekend en wat een topstuk is. Wij zijn helemaal klaar om op avontuur te gaan in het museum! Als we op bezoek zijn bij het Mondriaanhuis zijn er een paar belangrijke regels waar we ons aan moeten houden.

De belangrijkste zijn:

- Blijf bij je groepje

- Kijken met je ogen

- Wil je wat zeggen? Steek je hand omhoog!

Optioneel: Laat de leerlingen zelf de inhoud van de les samenvatten. Wat hebben zij geleerd?