PO I Slaap! > voorbereiding en verwerking

• Kunstzinnige oriëntatie
• Maatschappijleer
• +2
• Basisschool
• Speciaal Onderwijs
• Groep 3-8

Introductie

In Kunsthal KAdE is de thematentoonstelling Slaap! te zien. De tentoonstelling is een kleine verkenning van de slaap, via de verbeelding van kunstenaars en ontwerpers die zich hebben laten inspireren door slaap en dromen, verschrikkingen van de nacht, de biologische klok en behoefte aan een veilige slaapplaats. In deze les maak je kort kennis met het onderwerp van de tentoonstelling en een paar kunstwerken.

Instructies

Deze LessonUp bestaat uit de volgende onderdelen:

• Voorbereidingsles vóór het bezoek aan Slaap!
• Duur: 30 minuten
  
  
• Verwerkingsles na het bezoek aan Slaap!
• Duur: 30 - 60 minuten 

Voorbereiding tentoonstelling Slaap!

Vertel binnenkort brengen jullie een bezoek aan Kunsthal KAdE. Daar is een tentoonstelling te zien over Slaap!

* Let op in één uur tijd is het onmogelijk om alle kunstwerken te zien en bespreken tijdens de rondleiding in KAdE. De museumdocenten kiezen er (samen met jullie) een aantal uit om van dichtbij te bekijken en bespreken.

Identiteit?!

Identiteit?!

Identiteit?!

Hoe heb jij geslapen?

😒🙁😐🙂😃

Vertel “Heb je goed geslapen?” is een vraag die veel aan elkaar gesteld wordt. Een vraag waardoor je meteen meer te weten komt over het humeur of de gemoedstoestand van iemand.

Laat de leerlingen meedoen op hun devices (tablets) en klikken op het gevoel dat het beste past bij hoe zij hebben geslapen vannacht. Als je de les klassikaal doet laat leerlingen dan hun handen opsteken bij de verschillende emoijs en tel!

Bespreek wijs een aantal leerlingen aan, hoe komt het dat ze zo geslapen hebben? (veel fijne of minder fijne dromen, temperatuur, een mug in je slaapkamer, nog niet moe zijn, zin hebben in de volgende dag, iets heel anders).

Vraag aan de leerlingen: waarom slapen mensen? Waarom hebben we slaap nodig? En misschien kun je met elkaar ook nadenken over wat er zou kunnen gebeuren als je niet slaapt!

Bekijk de video van het klokhuis. Wat zijn jullie te weten gekomen over waarom mensen slapen? 

Vertel in de tentoonstelling in Kunsthal KAdE doorloop je straks de slaapfasen. Iedere nacht ga je deze slaapfasen door net zolang tot je in een diepe slaap valt en (hopelijk) fijn aan het dromen bent.

Wat weet je nu over slaap?

Maak een woordweb wat zijn jullie te weten gekomen over slaap? Leerlingen kunnen middels tablets antwoorden insturen of je kan klassikaal een woordweb maken en de antwoorden opschrijven. 

De fases van slapen...

Lichte slaap

Inslapen (sluimerslaap)

Droomslaap (REMslaap)

Diepe slaap

Slaap en Waak 
(slapeloosheid)

Vertel de tentoonstellingsmaker heeft de tentoonstelling Slaap! zo gemaakt dat jullie straks de vier slaapfasen doorlopen: van inslapen naar lichte slaap, naar diepe slaap, naar droomslaap en (soms) niet kunnen slapen! 

Slaapfase: inslapen > het is donker buiten, je lichaam geeft aan dat het tijd is om te gaan slapen. 

Slaapfase: lichte slaap > je bent nog aan het woelen in bed en een lekkere slaaphouding aan het zoeken.

Slaapfase: diepe slaap > je 'valt' letterlijk diep in slaap. Heb jij dat gevoel wel eens gehad dat je in slaap 'viel?'

Slaapfase: droomslaap > in deze fase kunnen de meest echte dromen voorkomen. 

Slaapfase: slaap en waak > (eigenlijk geen 'echte' slaapfase) maar wat als je niet kan slapen en je klaar wakker in bed ligt?

Bekijk de werken 'groot' door op de afbeeldingen te klikken. Welk kunstwerk hoort volgens jullie bij welke slaapfase? Waarom denken jullie dat?

Opdracht verbind de kunstwerken met de slaapfasen (leerlingen kunnen op hun tablet de opdracht individueel maken). Als je de opdracht klassikaal doet kun je er lijnen tussen trekken op het bord.

Vertel in Kunsthal KAdE ga je niet alleen kennismaken met de slaapfasen. In de grote zaal van de kunsthal is er een ruimte helemaal ingericht met verschillende soorten slaapplaatsen, slaapkamers en bedden. 

Bekijk dit schilderij van Willem Weismann. Laat de leerlingen opnoemen wat ze allemaal zien:

- Wat zie je?

- Waar is deze man?
- Wat voor spullen liggen er in de kamer?

- Wat is de man aan het doen?

- Waarom zou de man er zo bij liggen?

Tip: klik op de afbeelding om deze groter te maken. 

Bekijk de foto's. Hebben jullie door waar je naar kijkt, wat zou dit kunnen zijn?

Vertel dit is 'de slaapkamer' van kunstenaar Stijn Ter Braak. In Kunsthal KAdE mag je in de installatie kijken en dan ben je echt even in zijn slaapkamer. 

Je ziet ook foto's van spullen die je in zijn slaapkamer tegenkomt. Bespreek welke spullen kom je ook tegen in jullie slaapkamers?

Opdracht de slaapkamer van Stijn heet 'mijn slaapkamer', wat als je een titel zou moeten bedenken die jullie slaapkamer het beste omschrijft? Misschien is het wel een rommeltje, heel erg opgeruimd, helemaal geel geverfd, vol met posters. Laat de leerlingen een naam bedenken voor hun kamer! 

Op naar de rondleiding! 

Tot snel!

Je hebt nu al even kort kennis gemaakt met een aantal thema's die centraal staan in de tentoonstelling Slaap! 

Heb je nog vragen? Neem ze mee dan kan de museumdocent ze misschien beantwoorden tijdens de rondleiding!

Tot snel in Kunsthal KAdE!

Verwerking tentoonstelling Slaap!

'Een slaapplaats voor iedereen'

Let op deze les is voor na het bezoek.

Vertel jullie hebben de tentoonstelling Slaap! bezocht met je klas. In de grote zaal in Kunsthal KAdE stond het thema: het bed als veilige plek centraal. In deze verwerkingsles gaan we het hebben over 'een slaapplaats voor iedereen'. 

Bekijk een deel van de video. De video stopt automatisch op 1:27 minuut. 

Bespreek veel steden maken openbare plekken minder aantrekkelijk voor daklozen om te slapen. Wat hebben jullie voor voorbeelden voorbij zien komen waardoor het moeilijker is voor mensen om buiten te slapen?

Vraag heb je dit ook wel eens gezien in de stad waar jij woont? Denk aan in je wijk, het winkelcentrum, station of park bij jou in de buurt. 

Bekijk de videoclip van de Sheltersuit Foundation.

Bespreek wat voor gevoel geeft de video de leerlingen?

Vertel Sheltersuit ontwerpt en maakt producten die directe bescherming bieden, vaak voor mensen die geen eigen slaapkamer hebben en dakloos zijn. Iedereen verdient een warme en (voor zover dat kan) fijne slaapplek. De Sheltersuits zijn geen vervanging voor het vinden van een huis, maar een hulpmiddel wanneer je geen andere keuze hebt. 

Ontwerp voor de openbare ruimte (buiten) iets dat kan helpen om mensen die niet anders kunnen, toch een fijne, warme of veilige slaapplek te geven. 

1. Maak groepjes 

2. Hoe kan jullie idee mensen helpen? 

3. Teken jullie ideeën op papier!

3. Bouw of maak in het klein je idee (meubels, kledingstukken of iets heel anders) om slapen makkelijker te maken voor mensen die buiten leven.

4. Presenteer jullie plannen aan elkaar.

Opdracht: Een slaapplek is voor iedereen

Vertel in de grote zaal in Kunsthal KAdE stond niet alleen 'het bed' centraal als thema, maar ook het bed als veilige plek.

Opdracht in deze les gaan jullie nadenken over hoe je voor mensen die geen huis en daarmee geen slaapkamer, slaapplek of bed hebben iets kunt ontwerpen om ze wel die veilige plek te geven. 

Opdracht ontwerp voor de openbare ruimte (buiten) iets dat kan helpen om mensen die niet anders kunnen, toch een fijne slaapplek te geven. Haal je inspiratie uit de video's die je net hebt gezien en denk aan:
- Kledingstukken
- Meubels voor buiten 

- Iets heel anders!

Laat leerlingen in groepjes werken aan deze opdracht. Je kan de opdracht zo groot maken als je zelf wil. De opdracht kan bestaan uit het maken van schetsen (2D), moodboards (verzamelen van afbeeldingen op internet en tijdschriften) of juist 3D: het echt bouwen van het idee van de leerlingen met materialen als karton, papier, stokjes, textiel.

Laat de leerlingen aan het eind van de les hun ideeën zien aan elkaar. 

Tip: de afbeeldingen in deze slide kun je vergroten door erop te klikken.