Voorbereidingsles Katoendruk

• Handvaardigheid
• Geschiedenis
• +1
• Basisschool
• Groep 5,6

1. Opwarmertje

Wat heb jij aan vandaag?

Ga staan als je een spijkerbroek aan hebt.

Ga staan als je kleding met strepen aan hebt.

Ga staan als je kleding met bloemen aan hebt.

Ga staan als je kleding met sterren aan hebt.

Ga staan als je kleding met een dierenprint aan hebt.

Ga staan als je kleding met letters erop aan hebt.

Waarom zijn jouw kleren versierd met patronen van strepen, dierenvacht, bloemen, sterren of letters?

Laat de kinderen dit formuleren. 

(Mooi, mode, vrolijk, stoer, chique etc.)

En leg uit dat mensen ongeacht tijd of plaats hun kleding versierden. 

Dit wordt geïllustreerd met de volgende slides: kleding uit verschillende landen en kleding uit verschillende tijden.

Andere tijden, andere motieven...

Ötzi de ijsmummie

Dierenvelletjes van ongeveer 5000 jaar geleden.

Reconstructie in Zuid Tiroler Archeologiemuseum, Bolzano, Italië.

Vrouwenjakje uit 1750. Sits met blockprints bedrukt.

Rijksmuseum.

Japon uit 1923. Tekening Rijksmuseum.

Trouwjapon uit 1759. 2 meter breed, met een geborduurd bloempatroon.

Rijksmuseum

Middeleeuwse kleding, geschilderd door de Gebroeders Van Limburg rond 1410.

Museé Condé, Chantilly, Frankrijk.

Verschillende plaatsen, verschillende patronen...

IJsmotieven uit Noordwegen.

Traditionele Japanse bloempatronen.

Patronen uit Peru.

Indonesiche printjes.

Je mooi aankleden en je kleding versieren doen mensen in alle landen en culturen.

2. Kijkquiz

Patronen voorspellen

Wat is een patroon?

Het woord patroon heeft meerdere betekenissen. Als het gaat over vormen dan is dit de betekenis, (in het groene rechthoek).

Een patroon op stof bestaat uit deeltjes die steeds weer herhaald worden.

Als je goed kijkt kun je het patroon voorspellen....

Wijs het deel aan dat steeds herhaald wordt.

Industrieel vervaardigde stof, stofwinkel Sikkens.

Kun jij het patroon voorspellen?

Kijk met de leerlingen naar het patroon. 

Vraag hoe ze denken dat het patroon verder gaat aan de zijkanten en/of boven en onderkant.

Laat ze onder woorden brengen waarom ze dat denken.

Help ze met benoemen en gebruik de termen: volgorde, afstand, richting, om-en-om, tussenruimte. 

Bekijk daarna de tweede foto, waarop je kunt zien hoe het patroon verder gaat. 

Welke kleur komt er aan de bovenkant?

Welke kleur komt er aan de onderkant?

De volgorde van de gekleurde strepen is steeds hetzelfde.

T-shirt, collectie King Louie.

Hoe gaat het patroon verder aan de boven kant?

Hoe gaat het patroon verder aan de zijkant?

Het middelste patroon is symmetrisch. Je kunt het spiegelen.

Waar is de spiegellijn?

Industrieel vervaardigde stof, stofwinkel Sikkens.

Zie je herhaling in dit patroon, en waar?

Hoe gaat het verder?

Waar komt weer een plukje gele bloemetjes?

Industrieel vervaardigde stof, stofwinkel Sikkens.

Sits Collectie Rijksmuseum.

Deze stof is met de hand bedrukt. 

Dat kun je zien, omdat het niet overal precies hetzelfde is.

Hoe gaat dit patroon verder?

Er ontstaat een patroon door het gebruik van:

dezelfde vorm, 

in dezelfde richting, 

met daartussen dezelfde afstand.

Placemat zeefdruk Karen Visser.

Vroeger werden patronen met kwasten op stof geschilderd. 

Een snelle manier om patronen op stof te maken, is houten stempels gebruiken. 

Deze stempels noemen we drukblokken.

De vlinder is en voorbeeld van zo'n drukblok.

Met 1 drukblok kun je veel verschillende patronen maken.

Zie je de variatie in richting?

Kijk eens door je wimpers.

Wat gebeurd er? 

Doordat de stempels heel dicht bij elkaar staan ontstaan er er nieuwe vormen...

Wat gebeurt er met de witte stukken op het papier tussen de afdrukken van het drukblok?

Daar ontstaan weer nieuwe vormen. Dit noemen we de restruimte.

Probeer zelf maar!

Leerlingen kunnen nu met het letter-alfabet patronen maken. 

Laat elk kind 1 letter uitkiezen, waarmee hij/zij patronen kan maken. 

3. Doe opdracht

Maak nu zelf een patroon met 1 stempel-letter van het alfabet.

Wat voor patroon heb jij gemaakt?

Bespreek met de leerlingen de patronen die ze hebben gemaakt. 

Gebruik begrippen als: 

volgorde

symmetrie

spiegelen

spiegellijn

herhaling

vorm

richting

afstand

tussenruimte

4. Welkom in  

De Katoendrukkerij

Met de letters is geoefend. 

Tijdens het bezoek aan de Katoendrukkerij bedrukken leerlingen een knikkerzak met blokprint hun eigen patroon. 

Hier kun je alvast een kijkje nemen in de Katoendrukkerij...

buiten met koppelpoort

Tot snel bij 

de Katoendrukkerij!