lesplan
Vilten Lesplan
Wil je met dit lesplan aan de slag? Klik op de knop hieronder om een eigen kopie te maken in 'Mijn Lessen'. Vervolgens kun je de lessen aanpassen naar jouw wensen.
Project voor basisschoolleerlingen van groep 3/4, door De Katoendrukkerij in Amersfoort.
Algemene informatie
Iedereen heeft wel iets van wol thuis. Mensen gebruiken al eeuwen wol om producten mee te maken en in elke cultuur hebben die producten een andere vorm.
Bij de bewerking van wol worden verschillende technieken gebruikt. Vroeger gebeurde dit op ambachtelijk wijze, tegenwoordig veelal machinaal.
Daarnaast zijn er ook kunstenaars die met wol kunstwerken maken. Over wol valt dus van alles te leren! Dat doen de leerlingen in de voorbereidingsles, workshop en verwerkingsles op school.
Naast de Koppelpoort in Amersfoort staat de oude Volmolen, vroeger werden hier wollen lappen gevold tot stevige wollen stof (laken). Op dit moment is in de Volmolen de Katoendrukkerij gevestigd, een plek voor verschillende vormen van textielnijverheid. Leerlingen gaan hier een eigen product maken van wol met vilttechniek. Ze ervaren wat het is eigenhandig iets te maken en vorm te geven.
Leerdoelen
- Leerlingen weten dat mensen in verschillende- tijden en -plaatsen wol voor producten hebben gebruikt.
- Leerlingen begrijpen dat de producten die mensen maken verschillend zijn vormgegeven, afhankelijk van de cultuur.
- Leerlingen leren over de verwerkingsmethoden van wol, o.a. kaarden, spinnen, weven, vilten, breien, haken en vingerhaken.
- Leerlingen experimenteren met het maken van een symetrische ronde vorm uit papier.
- Leerlingen experimenteren met- en ervaren hoe ze kunnen vilten met verschillende kleuren.
- Leerlingen leren over de geschiedenis van de wolindustrie.
- Leerlingen zien verschillende kunstenaars aan het werk met vilt.
Aansluiting bij de kerndoelen
Oriëntatie op jezelf en de wereld: 44, 45, 51, 52
Kunstzinnige Oriëntatie: 54, 55, 56 (SLO)
Competenties
Kunstzinnige Oriëntatie: Competenties uit de Leerlijnen Beeldend en Cultureel Erfgoed (SLO)
Techniek: Competenties t.a.v. gebruik materiaal en gereedschap, onderzoekend ontwerpen, denken in processen en oorzaak-gevolg. Leerplankader Wetenschap & Techniek (SLO)
Een afspraak maken voor de excursie naar de katoendrukkerij
De Katoendrukkerij in De Volmolen
Contactpersoon Nathalie Cassee
Plantsoen Noord 2
3811 GH Amersfoort
Telefoon: +31(0)6 12526099
E-mail: info@dekatoendrukkerij.nl
Openingstijden: woensdag t/m zondag van 10.00-17.00 uur
Er kunnen maximaal 28 leerlingen meedoen per bezoek. Het bezoek duurt 1,5 uur en wordt begeleid door een medewerker van de Katoendrukkerij, de leerkracht en tenminste 5 hulpouders.
1. Voorbereidingsles
Aanpak: Digibordles en doe opdracht.
Doel: Introductie begrippen, voorbereiding op workshop en uitleg excursie.
Organisatie: Klassikaal en individueel
Duur: 60 minuten.
Benodigdheden: Wit printpapier (70 of 80 gram) 16 x 16 cm en schaar voor elke leerling.
Voorbereiding:
Snij het papier op maat 16 x 16 cm.
Neem de digibordles door. Rechts onderin staat een icoon van een notitieblad, hier staat informatie voor de leerkracht, bijvoorbeeld conclusies die je kunt trekken of vragen die je kunt stellen aan de leerlingen.
De digibordles kan uitgeprint worden door op Print te drukken onder de rode knop Start Les.
LESOPBOUW
Deel 1. (Digibord) De grote schapenquiz.
Deel 2. (Digibord) Mensen gebruiken wol al heel lang.
Deel 3. (Digibord) In veel landen wordt wol gebruikt.
Deel 4. Wat is vilten?
Deel 5. Doe opdracht:
De leerlingen knippen uit papier een ster-achtige vorm, die tijdens de workshop Vilten gebruikt gaat worden. Voor het beste resultaat is het belangrijk dat de kinderen veel papier wegknippen, dan kan het vilt goed aan elkaar hechten.
Deel 6. (Digibord) Voorbereiding op de excursie in de Volmolen
De leerlingen gaan naar de Katoendrukkerij in de Volmolen. Een groep gaat Vilten de ander doet buiten een spel, daarna wordt er gewisseld. Gebruik de foto's in de digibordles, zodat ze een beeld krijgen van de plek waar ze naar toe gaan.
NB. Het is praktisch als de sterren al verdeeld zijn in de 2 groepen.
2. Excursie naar de volmolen
Bij de Katoendrukkerij wordt de groep in 2 groepen verdeeld.
Maak deze 2 groepen van te voren. De leerlingen werken met 4 kinderen aan 1 tafel, maak ook deze groepjes.
Groep 1 krijgt een workshop Vilten.
De leerlingen krijgen een korte rondleiding in de werkplaats, uitleg over vollen en vilten en gaan dan aan de slag.
Groep 2 doet Buitenopdrachten, onder begeleiding van tenminste 3 ouders en/of leerkrachten.
U kunt kiezen welke opdracht(en) het beste bij u groep passen. Zie PDF hieronder.
Na 40 minuten wisselen de groepen.
En na een centrale afsluiting in de Katoendrukkerij gaan de leerlingen met hun werkstuk naar school.
NB. Tijdens de excursie zijn de leerkracht en de ouders medeverantwoordelijk voor de rust in de groep.
Lunchen of iets drinken kan tijdens de Buitenopdrachten.
3. Verwerkingsles
Aanpak: Digibordles: Viltfilmpjes.
Doel: Leerlingen
Organisatie: Klassikaal
Duur: 30 minuten
Benodigdheden: Digibord.
LESOPBOUW
Bespreek de excursie na. Bekijk het filmpje over een Viltkunstenares. Daarna zijn er ook nog 5 korte filmpjes te zien die helemaal gemaakt zijn van wol, ook heel kunstig!
Andere lessuggestie: Als een paar leerlingen het vingerhaken al onder de knie hebben en er zijn hulpmoeders beschikbaar dan is het ook leuk om er een vingerhaakles aan te knopen.
Gebruik dikke katoen of wol. Of een dubbele draad in twee kleuren dat geeft een mooi effect!
Achtergrondinformatie voor de leerkracht
Colofon
Concept & lesmateriaal: Nathalie Cassee, Tjally Dirriwachter, Marije Visser Cultuureducatie
Workshop: Tjally Dirriwachter
Eindredactie: Museum Flehite
Fotografie: Nathalie Cassee, Tjally Dirriwachter, Marije Visser
Filmpje verwerkingsles: Anna Skubisz
Realisatie: Mei 2022 i.s.m. RKBS De Rossenberg Leusden
Dit project is gerealiseerd met subsidie in het kader van het Fonds voor Cultuurparticipatie.