Gebruik je stem!

• Burgerschap
• Maatschappijleer
• +1
• MBO
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6
• Studiejaar 1-4

Introductie

Waarom zou ik gaan stemmen? Leerlingen en studenten houden zich bezig met deze vraag. De les 'Gebruik je stem!' gaat precies hierover: Amjad (22 jaar) vertelt in een video hoe hij anderen probeert te motiveren om te gaan stemmen. Amjad is één van de jongeren die is geïnterviewd voor Stories that Move. 2024 is het jaar waarin meer dan de helft van de werledbevolking naar de stembus gaat. Onderzoekers zien dat steeds meer landen weg bewegen van de democratie. Verkiezingen zijn één onderdeel van een functionerende democratie. Deze les kan gebruikt worden om te bespreken waarom het belangrijk is om te gaan stemmen.

Instructies

VO kerndoelen: 36, 37, 43

MBO: politiek-juridische dimensie, sociaal-maatschappelijke dimensie

Tips: Bekijk van tevoren zelf eerst de video.

Amjad is één van de jongeren die is geïnterviewd voor Stories that Move. Dit is een gratis online toolbox die je helpt om diversiteit en discriminatie te bespreken in de klas. In video's vertellen Europese jongeren over hun ervaringen. De interactieve opdrachten dagen leerlingen of studenten uit te reflecteren op hun eigen standpunten en keuzes en zorgen voor verbinding.

Ben je enthousiast geworden neem dan een kijkje op: www.storiesthatmove.org en maak een gratis account aan. Met een account heb je toegang tot alle video’s en werkvormen van Stories that Move.

Gebruik je stem!

Introduceer het onderwerp

We gaan het hebben over de democratie.

Amjad vertelt hoe hij de democratie ervaart. Zijn verhaal biedt een mooi startpunt om met studenten over democratie te praten.

Waar denk je aan bij democratie?

Studenten geven aan waar zij aan denken bij 'democratie'. 

Toon de antwoorden en bespreek er een aantal, zodat er een inhoudelijk gesprek ontstaat over wat democratie eigenlijk is. 

Nederland is sinds 1848 een parlementaire democratie.

Dit betekent dat het volk vertegenwoordigers kiest voor in het parlement. De landelijke overheid van Nederland zit in Den Haag. Maar ook iedere Provincie en iedere gemeente heeft zijn eigen bestuur.

Democratie in Nederland

Korte instructie

Bespreek met de groep dat Nederland een parlementaire democratie is en dat er op 22 november Tweede Kamerverkiezingen waren. De Nederlandse bevolking koos haar volksvertegenwoordiging.

Verkiezingen zijn één element van een functionerende democratie. Er zijn nog veel meer elementen zoals:

• vrije, eerlijke verkiezingen
• verschillende politieke partijen
• vrijheid van meningsuiting
• onafhankelijke journalistiek
• rechtspraak

Heb je al eens gestemd?

Ja

Ja, maar niet altijd

Nee, ik wist niet op welke partij

Nee, ik was geen 18+

Nee, ik heb geen stemrecht

Bespreek de resultaten

Studenten vullen in of ze al eens hebben gestemd. Er kunnen diverse redenen zijn waarom studenten wel of niet hebben gestemd.

Benadruk dat er geen goede of foute antwoorden zijn. Bespreek na het invullen van de poll de antwoorden. 

Interactieve video

Start de interactieve video van Amjad. De video wordt op drie momenten onderbroken voor een interactieve vraag. Vergeet niet het geluid aan te zetten.

00:40

Nederland

Tweede Kamerverkiezingen 2023 

• In de grondwet staat de vrijheid van meningsuiting, mensenrechten en democratie centraal.
• Iedereen met met een Nederlandse nationaliteit van 18+ mag stemmen.
• Iedereen mag in aanloop naar de verkiezingen een politieke partij oprichten en zich verkiesbaar stellen.

Syrië

Verkiezingen van 2021

• In de grondwet staat de vrijheid van meningsuiting, mensenrechten en democratie centraal. Máár volgens mensenrechtenorganisaties is dat in de praktijk anders.
• Alleen mensen die in gebieden wonen die onder controle staan van president Assad mogen stemmen.
• Alleen Syriërs die de afgelopen tien jaar aaneengesloten in Syrië hebben gewoond, kunnen zich verkiesbaar stellen.
• De twee tegenkandidaten die het tegen Assad opnemen, zijn zorgvuldig gekozen door het regime .

Kaart uit: 2020

volledige democratie

autoritair regime

Democratie is niet vanzelfsprekend

Bekijk en bespreek de kaart

Het merendeel van wereldbevolking leeft niet in een (volwaardige) democratie. Het is dus best bijzonder dat Nederland een democratie is.

Op deze kaart hebben we Nederland en Syrië uitgelicht. Door op de hotspots te klikken krijgen de studenten inzicht in de verschillen tussen deze twee landen.

Optioneel:

Je kunt aan de studenten vragen wat de kenmerken van democratische en niet-democratische landen zijn. Of bespreek wat hen opvalt aan deze kaart.

Deze kaart is opgesteld in 2020 door The Economist Intelligence Unit.

01:00

Voel jij je in de politiek gerepresenteerd?

Leg uit waarom wel/niet.

uitleg gerepresenteerd

Leg eventueel uit wat gerepresenteerd betekent. 

Bespreek de antwoorden en start een groepsgesprek, waarin diverse meningen worden gedeeld. 

01:51

Jouw stem heeft geen invloed

eens

oneens

Stelling

Studenten bepalen of hun stem tijdens verkiezingen invloed heeft of niet. De stelling is ongenuanceerd om reacties uit te lokken.

Nadat de studenten een keuze hebben gemaakt, kan er een kort groepsgesprek beginnen.

Tip: Creeër een fysieke stellingslijn in de klas om de nuances nog beter zichtbaar en bespreekbaar te maken.

Bespreek in tweetallen

Wat kan jij doen om mensen om je heen te motiveren om te gaan stemmen? 

Stembureau

Korte groepsopdracht

Studenten gaan in duo's aan de slag. 

Zij bedenken in 5 minuten een antwoord op de vraag:

• Wat kan jij doen om mensen om je heen te laten stemmen?

Na 5 minuten kunnen er duo's worden aangewezen die hun antwoorden delen met de groep. 

Heb je meer tijd?

Laat ze ook deze vraag bespreken:

• Wat kan de overheid doen om zoveel mogelijk/meer mensen te laten stemmen?

Meer van Amjad?

Hoe zit het ook alweer met democratie?

Neem een kijkje op www.storiesthatmove.org en maak kennis met meer jongeren uit Europa en hun verhaal. Met een gratis account heb je toegang tot alle video’s en werkvormen van Stories that Move.

De korte animatie 'Democracy is yours' is geïnspireerd op het boek 'Over tirannie' van hoogleraar geschiedenis Timothy Snyder. De animatie is gemaakt door: Job, Joris & Marieke © Anne Frank Stichting. 

Wil je verder praten over de democratie? 

Maak gebruik van onze LessonUp les 'Democratie is van jou' rondom deze animatie.