Noem geen namen - Astrid Sy

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo
• Leerjaar 1,2

Introductie

Drie jonge vrouwen zetten zich tijdens de Tweede Wereldoorlog in om kinderen te redden uit handen van de Nazi's. Ze smokkelen de kinderen uit de crèche tegenover de Amsterdamse Schouwburg, waar de nazi's joden verzamelden om op transport te zetten. Een indrukwekkend boek over keuzes die jonge mensen in oorlogstijd maken. Gebaseerd op het waargebeurde verhaal.

Instructies

Gebruik deze les om het boek Noem geen namen vooraf wat beter te belichten. Waar gaat het over? Willen de leerlingen dit boek lezen? Je kunt ook achteraf bekijken welke thema's de leerlingen herkennen en wat ze er zelf mee doen.

Beeld bij je boek

Noem geen namen - Astrid Sy

Voor het eerst bij Beeld en Geluid op school? Kijk hier voor een korte instructie.

Noem geen namen

Lieke is lid van het Jonge Jury Boekgenootschap 2022. Van alle boeken die zijn uitgekomen in 2021 en meedingen naar de Prijs van de Jonge Jury 2022, tipte zij Noem geen namen.

Beluister het audiofragment waarin Lieke haar bewondering voor Noem geen namen toelicht door de mooiste zin uit het boek te benoemen. Laat je meevoeren, lees Noem geen namen en praat mee over het boek door jouw versie van #DeZin te geven! 

Wist je dat praten over boeken minstens zo leuk is als het lezen ervan? Doe daarom mee en maak #DeZin ook voor het boek van jouw keuze. Hoe? Dat zie je hier.

Het verhaal

Noem geen namen is een indrukwekkende roman over drie jonge vrouwen die in de Tweede Wereldoorlog Joodse kinderen uit handen van de nazi’s redden. 

Rosie is kinderverzorgster en woont bij haar ouders in Amsterdam-Oost. Wanneer de oorlog uitbreekt, moet Rosie een moeilijke keuze maken: blijft ze bij haar ouders of gaat ze de kinderen van opgepakte Joden helpen? Samen met haar twee nieuwe vriendinnen Kaat en Josephine raken ze betrokken bij het smokkelen van Joodse kinderen. Wat volgt is een lange, gevaarlijke weg die begint bij een crèche aan de Plantage Middenlaan in Amsterdam.

De schrijver Astrid Sy

Al van kleins af aan is Astrid (Sy 1987) gefascineerd door verhalen van vroeger. Tijdens haar studie geschiedenis ging ze volledig op in de middeleeuwen en niet veel later ontdekte ze ook de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

In haar debuut De brieven van Mia vervult Astrid haar grootste wens: ervoor zorgen dat alle verhalen die ze verzamelde, ook echt gehoord worden. Daarnaast wil ze jonge lezers helpen te begrijpen hoe het is om een oorlog mee te maken. Deze missie is terug te vinden in al haar werk. Zo ook in het boek Noem geen namen.

Naast schrijver is ze ook historicus, presentator (Andere Tijden) en onderzoeker. 

De Amsterdamse schouwburg en de crèche 

Het boek is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. In het fragment zijn Duitsers te zien die Joden 'verzamelden' in de Amsterdamse schouwburg. Kinderen plaatsten ze in de crèche aan de overkant.

Aan het woord zijn Hilde Goldberg, die destijds als jonge vrouw in de crèche werkte en Sieny Cohen-Kattenburg, voormalig crècheleidster.

Bron: Andere Tijden, NTR, 2003

Bekijk hier het fragment

*De schouwburg en de crèche liggen direct tegenover elkaar.

Het was in het verzet beter als je niet wist wie je hielp en je geen namen kende van anderen. Zo ook bij groepen studenten en verzorgsters die de kinderen uit de crèche redden.

Noem geen namen was het motto.

Verklaring van de titel

Bron: Andere Tijden - NTR - 2003

Bekijk hier het fragment

Studentenverenigingen in Utrecht en Amsterdam werkten samen en gebruikten hun netwerk om de kinderen uit de stad te krijgen. Kijk mee hoe dit allemaal begon. 

Netwerk van Utrecht en Amsterdam

Bron: De onderduikkinderen van Utrecht - NOS 2016.

Gisela

Wieberdink-Söhnlein

Hetty

Veute

Sieny

Cohen-Kattenburg

*Hierboven zie je de afbeeldingen van de echte vrouwen, op wie het boek gebaseerd is.

Bekijk hier het fragment

Er was lef en moed voor nodig om in oorlogstijd baby's en kinderen te helpen door hen 'weg te sluizen' naar onderduikadressen. Luister en kijk mee naar hoe het in zijn werk ging.

Moed en lef

Foto: Gisela Wieberdink - Söhnlein en Hetty Veute op latere leeftijd

Bekijk hier het fragment

Bron: De onderduikkinderen van Utrecht - NOS 2016.

Wat zou jij doen in oorlogstijd? Zou je kiezen voor je eigen veiligheid of zou je proberen andere mensen te helpen? Zelfs als dat je eigen veiligheid op het spel zou zetten.

Denk je dat het eigenlijk wel mogelijk is om antwoord te geven op deze vraag? Want kunnen wij ons wel voorstellen hoe het is om in oorlog te leven?

Om over na te denken...

Meer fragmenten?

Kijk op beeldengeluidopschool.nl

https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/home

Bekijk de lijst met alle fragmenten voor alle boeken van 

De Jonge Jury 2022 op Beeld en Geluid op school.