Paarse vrijdag - LHBTQI+

• Maatschappijleer
• Mentorles
• +3
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Introductie

Paarse vrijdag is een terugkerende feestdag. Helaas is het niet op alle scholen een thema waarover 'vanzelfsprekend' gesproken wordt. Er zijn nog steeds allerlei vooroordelen en er is ook nog veel angst. Via fragmenten kun je een onderdeel vanuit de LHBTQI-onderwerpen uitkiezen en daar het gesprek in je les mee aangaan.

Instructies

Deze les is een handreiking. Het thema is de noodzakelijkheid van het vieren van Paarse Vrijdag. Het verhaal dat verteld wordt is

- agressie tegen LHBTQI+-ers - tegen en door jongeren

- acceptatie in Nederland (homohuwelijk en nu meer homofobie)

- cijfers / aantallen - ook onder jongeren en op school

- rolmodellen

- taboe in de sport

- coming out is echt niet gemakkelijk

Wil je meer fragmenten hebben die je kunt gebruiken voor je eigen discussie - bekijk onderstaande lijsten. Er zit vast iets tussen.

Meer info vind je:

• Lijst met actuele fragmenten: https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/share/folder/99c1a68da2ef9e4718890996268ee901a828199f56bbc4ef745758ee7b225076 
• LU-pagina met lessen over boeken met genderthema met fragmenten: https://www.lessonup.com/nl/channel/beeldengeluid/plan/zJXirRXZEQpAQxxwx 
• De bijbehorende lijst met alleen de fragmenten van deze boekenlijst: https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/share/folder/90f6cd46fd99d285e4bcaa890cb12d236ec84a7b0fd64807e16ec023dfa6611e

Waarom vieren we Paarse vrijdag?

lhbtqi+, transgender, fragmenten, rolmodellen, acceptatie, homohuwelijk, homofobie, coming out, taboe, seks, nikkie tutoral, Paarse Vrijdag, LHBTQI

Paarse vrijdag is overgewaaid vanuit Amerika en wordt vanaf 2010 in Nederland gevierd. Elke tweede vrijdag in december vieren we op veel scholen Paarse Vrijdag. 

Paarse Vrijdag is in het leven geroepen om solidariteit te laten zien naar de LHBTQAI+ community, vooral op scholen en universiteiten. Dit komt omdat LHBTQAI+'ers in het onderwijs nog altijd veel gepest worden – en dat, terwijl deze periode juist een ontdekkingsperiode zou moeten zijn van genderidentiteit, expressie en seksualiteit.

Paarse Vrijdag 

Foto: Alexander Grey

Willen zijn wie je bent

Foto: Becca Tapert

Twee jaar geleden kwam Frederique in het nieuws. Haar vader plaatste een foto op Instagram en vertelde over hoe dapper zijn dochter was tegen de jongen die aan haar vroeg of ze een jongen of een meisje was. Ze werd daarom in elkaar geslagen. Maar haar antwoord was goud waard: "Ik ben wie ik ben en jij mag zijn wie jij wilt zijn." 

Bekijk hier het fragment

Bron: Jeugdjournaal 2021 NOS

Deze video geeft aan dat onder jongeren er best nog veel 'anders-zijn-haat' is. Het is een verdrietig en dapper verhaal tegelijkertijd. Het is de opmaat naar de volgende slide: Vind je het belangrijk dat Paarse vrijdag gevierd wordt.

Vind je het belangrijk dat Paarse Vrijdag gevierd wordt?

Ja

Nee

Maakt me niet uit

Je kunt hierin het gesprek aangaan over waarom wel/niet en wat het belang is. Je kunt dus ook rustig de les vervolgen en aan het einde het gesprek aangaan.

Deze vraag komt aan het einde nog een keer terug. Wie weet zijn de uitkomsten veranderd.

Waar staan de letters LHBTQAI+ voor?

• Lesbisch: vrouwen die zich aangetrokken voelen, seksueel en/of romantisch, tot vrouwen. 
• Homoseksueel: mannen die zich aangetrokken voelen, seksueel en/of romantisch, tot mannen. 
• Biseksueel: mensen die zich aangetrokken voelen, seksueel en/of romantisch, tot zowel mannen als vrouwen. Sommige mensen benadrukken dat zij gevoelens hebben voor meer dan één gender. Een deel van die mensen noemt zichzelf biseksueel, bi+, pan, queer of fluïde. 
• Transgender: een parapluterm voor mensen die zich niet identificeren met de sekse die hen bij de geboorte werd toegewezen. Deze term omvat onder andere dat iemand zich (meer) een meisje of vrouw voelt, maar het lichaam heeft dat volgens de maatschappij past bij een jongen of man, of andersom: dat iemand zich (meer) een jongen of man voelt, maar het lichaam heeft dat volgens de maatschappij past bij een meisje of vrouw. Het kan ook zijn dat iemand zich zowel mannelijk als vrouwelijk voelt, of juist zich tussen man en vrouw in voelt: non-binair. Een non-binair persoon is iemand die zich niet thuis voelt in de binaire gendercategorieën man of vrouw en zich beter voelt bij een andere, niet-binaire genderidentiteit. 
• Aseksuele mensen voelen geen seksuele aantrekkingskracht tot andere mensen, maar kunnen wel een romantische band met hen opbouwen. De A kan ook aromantisch betekenen, deze term is precies het omgedraaide van aseksueel. Aromantische mensen kunnen zich wel seksueel aangetrokken voelen tot anderen, maar hebben geen romantische gevoelens.
• Intersekse: de ervaringen van mensen die geboren zijn met een lichaam dat niet past binnen de normatieve definities van man en vrouw zoals de maatschappij die hanteert.

LHBTQAI+ cijfers

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar hoeveel mensen - volwassenen en jongeren - behoren tot de LHBTQAI+gemeenschap.

5,6% van de volwassenen behoort tot de LHB-groep. Dat is 1 op de 20 mensen.

Bij jongeren onder de 25 jaar behoort 4% van de jongens en 3% van de meisjes tot de LHB-groep. 

• Hoeveel personen is dat gemiddeld per klas?
• Hoeveel mensen van de LHB-groep zitten er dan bij jou op school?

LHB-groep is dus zonder de andere letters. 

Wil je meer toelichting over de cijfers. Dit onderzoek Movisie.nl vertelt je er meer over. (chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.movisie.nl/sites/movisie.nl/files/2023-01/Handreiking%20lhbti%2B%20Feiten%20en%20cijfers%20-%202022.pdf)

Nederland stond altijd bekend om haar openheid en vooruitstrevendheid. We zijn het eerste land waarin mensen van dezelfde sekse met elkaar mogen trouwen; het zogenaamde 'homohuwelijk'.

Nederland was vooruitstrevend!

Bekijk hier het fragment

Bron: NOS Journaal  2001

Maar tegenwoordig loopt Nederland niet meer voorop in de acceptatie van mensen uit de LHBTQAI+gemeenschap. Luister maar eens naar deze cijfers.

Acceptatie

Bekijk hier het fragment

Bron: Eenvandaag - AvroTros - 2021

Foto: Steven Weeks

Voor jongeren is het prettig om een of meer rolmodellen te hebben. Een rolmodel is iemand die als een voorbeeld is voor jou en waarin je je kunt herkennen.

Je kunt je wel voorstellen dat wanneer je (denkt dat je) tot de LHBTQAI+-gemeenschap hoort, het heel prettig is dat je  je met iemand kunt vergelijken. Het is daarom fijn dat steeds meer LHBTQAI+-ers op publieke functies zichtbaar worden.

Bekijk hier het fragment

Bron: NOS Journaal 2023

Rolmodellen

Welke BN-ers uit de LHBTQAI+-gemeenschap
kun jij opnoemen?

Nikkie Tutorial, Rikkie Kollé, Ridder van Kooten, Bette van Meeuwen, Andre van Duin, Jeroen Gortworst, Winfred Baaijens, Lisa van Ginneken, de burgemeester van Drimmelen, Patrick Martens, Everon Jackson Hooi, Jefferey Wannes, Tim den Beste, Nicolaas Veul, Loisa Lamers 

of kijk hier voor meer namen:

https://gekleurder.nl/lhbti-in-en/alle-bekende-lhbtiers-op-een-rijtje/

BN-ers komen ook uit de sportwereld. LHBTQAI+ lijkt daar niet echt een probleem. Er is echter één sport die hierin erg achterloopt.

Rolmodellen in de sport

Bekijk hier het fragment

Bron: Even tot hier - BNNVARA 2023

In welke sport is homoseksualiteit nog echt een taboe?

De 17-jarige voetballer Jake Daniels durfde het aan. In 2023 kwam hij uit de kast.

Voetballers uit de kast

Bekijk hier het fragment

Bron: NOS Journaal  2023

Profvoetballer uit de kast

Bekijk hier het fragment

Bron: NOS Journaal  2021

In de professionele voetbalwereld is homoseksualiteit nog niet gewoon. De meeste voetballers maken pas na hun carriére bekend dat ze homoseksueel zijn. Daarom was de coming-out video van Josh Cavallo zo bijzonder.

Bekijk hier de hele coming-out video

Je hebt de coming out video gezien.
Welke emotie voel je bij Cavallo?

Man of vrouw in de sport - wat maakt het verschil?

Bekijk hier het fragment

Bron: NOS Journaal  2021

Door de fysieke verschillen tussen mannen en vrouwen wordt in de sport een strikte scheiding tussen mannen en vrouwen gehanteerd. Maar is dat altijd nodig? Bekijk het fragment en probeer deze vraag eens te beantwoorden.

Wat vind je van de reactie van
de teamgenoten van Noa-Lynn?

Bekijk hier het fragment

Bron: Ik durf het bijna niet te vragen - BNN VARA - 2021

Ook bij jou thuis ...

Rolmodellen op afstand is heel erg fijn. Maar als je uit de kast komt als LHBTQAI+-er, doe je dat bij je vrienden en familie. En ondanks al het vertrouwen is dat soms nog best erg lastig. 

Dus ...

Jullie, jij en je klasgenoten, zijn allemaal bezig met de ontwikkeling van je seksualiteit en identiteit. Hoe fijn is het als je je vrienden het vertrouwen kunt geven om uit de kast te komen of dat je het vertrouwen krijgt om zelf uit de kast te komen? 

Het gaat er om dat iedereen kan zijn wie hij/zij/hen wil zijn en uiteindelijk gelukkig is.

Vind je het belangrijk dat Paarse Vrijdag gevierd wordt?

Ja

Nee

Maakt me niet uit

Meer fragmenten?

Kijk op beeldengeluidopschool.nl

https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/home

• Bekijk deze lijst met nog meer fragmenten waarvan een aantal een stelling erbij toegevoegd hebben. Deze kun je ook in je les gebruiken
• Bekijk deze lijst met fragmenten - van alle boeken met als thema gender
• Bekijk de boeken op LessonUp - Beeld bij je boek met genderonderwerpen