In de ban van de zwaartekracht

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Introductie

Als je springt kom je altijd vanzelf naar beneden. Dat komt door de zwaartekracht. Maar hoe werkt deze kracht precies? Is er overal zwaartekracht? En is die overal even groot? In deze les onderzoeken de leerlingen met een experiment de zwaartekracht op aarde en rekenen ze deze kracht voor andere planeten uit.

Instructies

Opbouw van de les:

De les begint met een klassengesprek over wat zwaartekracht is en waar we zwaartekracht tegenkomen. Vervolgens voert de docent een of meerdere demonstratieproeven uit en voeren de leerlingen zelf een proefje uit. De leerlingen bekijken een video over een paraboolvlucht en komen gezamenlijk tot definities van de termen kracht, gewicht en massa. 

Leerdoelen van deze les:

De leerlingen:

• maken kennis met het concept zwaartekracht.
• leren het verband tussen de grootte van de kracht en de massa van planeten.
• leren het verhaal van Sir Isaac Newton, die de zwaartekracht voor het eerst wetenschappelijk beschreef.
• krijgen meer inzicht in zwaartekracht door middel van een valexperiment.
• leren wat vallen te maken heeft met de baan van satellieten om de aarde.
• berekenen de zwaartekracht op andere planeten.

Aan de slag met en zonder devices

Enkele slides bevatten interactieve onderdelen. Deze onderdelen kunnen ook zonder devices klassikaal behandeld worden. Vink hiervoor tijdens het geven van de les 'Devices in de klas' uit.

De instructies per slide zijn te vinden in de bijlage 'In de ban van de zwaartekracht - instructie'.

Instructies

In de ban van de zwaartekracht - instructie.pdf

Werkbladen

In de ban van de zwaartekracht - werkblad.pdf

In de ban van de zwaartekracht

Deze les

• Wat is zwaartekracht? (5 min.)
  
• Demonstratie-experimenten (10 min.)
  
• Gewicht(loos) (15 min.)
  
• Paraboolvlucht (5 min.)
  
• Hoe zwaar? (10 min.)

Lesdoelen

In deze les:

• maak je kennis met het concept zwaartekracht.
  
• leer je het verband tussen de grootte van de kracht en de massa van planeten.
  
• leer je het verhaal van Sir Isaac Newton.
  
• krijg je meer inzicht in zwaartekracht door middel van een valexperiment.
  
• leer je wat vallen te maken heeft met de baan van satellieten om de aarde.
  
• bereken je de zwaartekracht op andere planeten.

Wat is zwaartekracht?

Demonstratie-experimenten

• Wat zag je?
  
• Wat gebeurde er?
  
• Wat viel je op?
  
  
• Welke conclusies kunnen we trekken?

Gewicht(loos)

• Maak het werkblad Gewicht(loos)
  
• Voer de proef uit
  
• Hoe kun je de zwaartekracht in een fles beïnvloeden?

Hoe zwaar?

• Maak het werkblad Hoe zwaar?
  
• Hoe groot is de zwaartekracht op Mars?

Lesdoelen

Nu:

• ken je het concept zwaartekracht.
  
• ken je het verband tussen de grootte van de kracht en de massa van planeten.
  
• ken je het verhaal van Sir Isaac Newton.
  
• heb je meer inzicht in zwaartekracht door middel van een valexperiment.
  
• weet je wat vallen te maken heeft met de baan van satellieten om de aarde.
  
• kun je de zwaartekracht op andere planeten berekenen.

Wat heb je geleerd?