Movies that Matter - Vlekkeloos - v.a. vmbo-breed
1 / 24
Lesduur is: 50 minIntroductie
Welkom bij deze les bij de film Vlekkeloos (Emma Branderhorst, 2021)
Tijdens deze les maken leerlingen kennis met filmeducatie en mensenrechten in de breedste zin. Film is een uitstekend middel om het besef van jongeren over maatschappelijke thema's te vergroten. Met deze les open je de ogen van leerlingen en studenten voor mensenrechtenthema's.
In deze les bekijken leerlingen en/of studenten de film Vlekkeloos, een korte film over Ruby (15), die met haar hardwerkende moeder en haar jongere zusje in een buitenwijk woont. Het gezin leeft onder de armoedegrens. Haar moeder draait dubbele diensten om het gezin te onderhouden en Ruby voelt zich verantwoordelijk voor haar zusje. Wanneer Ruby ongesteld wordt, komt ze er achter dat er geen menstruatie producten meer in huis zijn. Hoewel de noodzaak hoog is, durft ze haar moeder niet lastig te vallen. Ruby probeert het zelf op te lossen, maar belandt in een tweestrijd met alle gevolgen van dien. Hoelang houdt Ruby dit vol? Wanneer wordt het haar teveel?
Heb je vragen of opmerkingen over deze les? Neem dan gerust contact met ons op door te mailen naar educatie@moviesthatmatter.nl of te bellen naar 020-2807612.
Instructies
Thema's
- Armoede
- Menstruatie-armoede
- Mensenrechten
Opzet van de les
Deze les bestaat uit twee delen:
1) Voorbespreking en de film (+-30 min)
2) Nabespreking (+-20 min)
Leerdoelen
Aan het eind van deze les kunnen de leerlingen:
- Beschrijven wat absolute- en relatieve armoede is, en wat menstruatie-armoede is;
- Uitleggen wat voor gevolgen menstruatie-armoede heeft op meisjes/vrouwen wereldwijd en in Nederland;
- Beschrijven op welk mensenrecht menstruatie-armoede betrekking heeft;
- Benoemen wat zij en anderen kunnen doen om menstruatie-armoede tegen te gaan.
Werkwijze
- De les bestaat uit twee delen.
- Per slide wordt beschreven wat de bedoeling is.
- De les kan geprint worden, inclusief de notities per slide (zie PDF in de bijlage). In deze notities vind je nog algemene, uitgebreide informatie, die je helpt door deze les te navigeren.
- Het is bij deze les niet nodig om met 'devices in de klas' te werken. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
- Op de slides zijn hotspotbuttons te vinden. Door deze aan te klikken verschijnt er (extra) informatie, een vraag of een instructie. Als docent kun je ervoor kiezen om de informatie onder de hotspotbutton met hoed samen met de leerlingen/studenten te lezen of zelf aan leerlingen/studenten te vertellen. De informatie is daarom ook opgenomen in de instructies bij de losse slides.
Veel plezier met de les!
Lijkt het je leuk een keer met je klas naar een film met verdiepingsprogramma toe te gaan? Naast de films en lessen op LessonUp organiseren we ook festival- en bioscoopvertoningen! Klik hier voor ons festival in maart en klik hier voor onze bioscoopvertoningen door het jaar heen.
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Welkom bij deze les bij de film Vlekkeloos (Emma Branderhorst, 2021).
Deze les bestaat uit twee delen:
1) Voorbespreking en de film (+-30 min)
2) Nabespreking (+- 20 min)
Belangrijke informatie vooraf
De film duurt 16 minuten en is te bekijken via de Vimeo link die in deze les staat.
Benodigdheden
Voor deze les hebben leerlingen pen en papier nodig.
Slide 2 - Tekstslide
Voor de film krijgen jullie een algemene introductie over armoede.
Hiermee behandelen wij leerdoel 1: Beschrijven wat armoede is en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn
In leerdoel 2 zit een spoiler voor de film. Daarom bewaren we die voor na de film
Slide 3 - Tekstslide
Deel 1: Voorbespreking en de film
In dit eerste deel van de les maken de leerlingen kennis met het thema armoede en kijken jullie samen de film.
Dit deel duurt, inclusief de film, ongeveer 30 minuten.
Slide 4 - Tekstslide
Op deze slide worden de leerlingen geactiveerd om na te denken over armoede. Vertel de leerlingen pen en papier erbij te pakken en per vraag drie dingen op te schrijven.
Bespreek vervolgens kort een aantal antwoorden klassikaal.
Vragen:
- Aan welke woorden denk je bij armoede?
- Aan welke landen denk je bij armoede?
- Wanneer leeft iemand volgens jou in armoede?
Slide 5 - Tekstslide
Op deze slide maken de leerlingen kennis met basisbehoeften van mensen, gebaseerd op de piramide van Maslow. Dit zijn de onderste twee lagen:
- Fysiologische behoeften: behoeften die nodig zijn om in leven te blijven, zoals voeding, zuurstof, warmte (kleding en onderdak).
- Veiligheidsbehoeften: denk aan gezondheid, persoonlijke veiligheid, en financiële zekerheid (bijv. zorgverzekering en spaargeld)
Vanuit de basisbehoeften kan je doorgroeien naar de bovenste drie lagen van de piramide, namelijk:
- Sociale behoefte
- Behoefte aan erkenning
- Zelfontplooiing
Bron afbeelding: https://onemomentaday.nl/over-geluk/de-kracht-van-verbinding-juist-in-deze-tijd/
Slide 6 - Tekstslide
Op deze slide zullen jullie van wereldwijd in gaan zoomen op armoede binnen Nederland.
Vertel dat in Nederland bijna iedereen genoeg geld heeft om in de eerder besproken basisbehoeften te kunnen voorzien .
Vertel dat als je naar de kaart hiernaast kijkt, je kan zien dat niet iedereen in Nederland evenveel geld heeft. Het verschilt dus binnen Nederland hoeveel euro iemand heeft om per maand uit te geven.
Bron afbeelding: CBS
Slide 7 - Tekstslide
Op deze en de volgende slide gaan de leerlingen zelf aan de slag met een casus.
Op deze slide wordt het gezin van de casus geïntroduceerd. Familie Matter bestaat uit 2 ouders, 2 kinderen en een hond.
Laat de leerlingen op deze slide de vaste maandelijkse kosten van de familie uitrekenen en opschrijven.
Hier gaan we op de volgende slide mee verder.
Slide 8 - Tekstslide
Naast basisbehoeften heeft de familie nog meer financiële uitgaven. De leerlingen weten hoeveel geld het gezin per maand aan basisbehoeften kwijt is. Op basis van deze informatie kunnen zij bedenken:
- aan welke spullen het gezin, naast de basisbehoeften, nog meer geld kwijt is;
- hoeveel deze spullen kosten;
- hoeveel euro het gezin in totaal elke maand uitgeeft.
Vraag ze vooral naar wat zij zelf allemaal kopen/gebruiken in een maand.
Bespreek na de opdracht kort klassikaal een aantal antwoorden van leerlingen.
Bekijk vervolgens samen de video op de volgende slide. Deze start en stopt automatisch.
Slide 9 - Tekstslide
Het doel van deze opdracht is om de leerlingen in te laten zien aan welke spullen mensen allemaal geld uitgeven, en hoeveel geld zij hieraan kwijt zijn.
Hoewel 2110 euro klinkt als een flink bedrag, is het binnen de Nederlandse samenleving zeer lastig om hiervan rond te komen.
De leerlingen hebben in de vorige opdracht namelijk uitgerekend hoeveel de familie uitgeeft. Heeft de familie dan aan €2110,- genoeg?
Extra informatie docent
Als mensen niet genoeg geld hebben om zichzelf te voorzien in zaken die in Nederland als noodzakelijk worden gezien, zijn zij arm. We spreken dan van relatieve armoede.
Als een Nederlands gezin met twee ouders en twee kinderen minder dan 2110 euro per maand heeft te besteden, zijn zij arm. Dit is de lage-inkomensgrens.
Slide 10 - Video
Regisseur Emma Branderhorst geeft een korte introductie voor de film en vertelt kort waarom zij een film over dit onderwerp wilde maken
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deel 2: Nabespreking van de film
In dit deel van de les gaan jullie de film nabespreken. Dit onderdeel duurt ongeveer 20 minuten.
Slide 14 - Tekstslide
De film behandeld het onderwerp menstruatie armoede.
Hierbij is leerdoel 2: 'Uitleggen wat menstruatie-armoede is en welke gevolgen het kan hebben op meisjes/vrouwen in Nederland.' geformuleerd.
Bij de volgende slides gaan wij hier verder op in.
Leerdoel 1 is in het eerste deel van de les behandeld.
Slide 15 - Tekstslide
Bespreek
- Wat vond je van de film?
- Hoe heb jij het thema armoede in de film teruggezien? Kan je voorbeelden noemen?
- Wat zijn de gevolgen van armoede voor Ruby?
Bekijk vervolgens samen de video van Emma.
Slide 16 - Video
Regisseur Emma Branderhorst vraagt de leerlingen wat ze van de film vonden. Ze legt uit waarom menstruatie-armoede juist een belangrijk onderwerp is om aandacht aan te besteden.
Ze vertelt dat 1 op de 10 vrouwen in Nederland menstruatie-armoede ervaart.
Ook introduceert ze de vraag 'wat kan jij doen om menstruatie-armoede tegen te gaan?'
Deze vraag wordt 2 slides later nog een keer als opdracht gegeven.
Slide 17 - Tekstslide
Op deze slide wordt nogmaals kort het begrip menstruatie-armoede uitgelegd.
Ruby is ongesteld. Dit noem je ook wel menstrueren. Omdat Ruby in armoede opgroeit, kan zij niet veilig en comfortabel haar menstruatie doorkomen. Dit noem je ook wel menstruatie-armoede.
Benoem ook dat in Nederland 1 op de 10 meisjes en vrouwen tussen de 12 - 25 jaar heeft wel eens menstruatie-armoede heeft ervaren.
Extra informatie docent
Als de leerlingen nog niet snappen wat menstrueren is, kan je eventueel samen met hen deze video van SchoolTV bekijken.
Slide 18 - Tekstslide
Vraag de leerlingen pen en papier erbij te pakken en bij de volgende vraag minimaal drie antwoorden op te schrijven:
- Welke gevolgen van menstruatie-armoede voor Ruby heb je in de film gezien?
Benoem dat de leerlingen concrete voorbeelden op moeten schrijven. Bespreek eventueel kort een aantal antwoorden klassikaal.
Het kan ook zijn dat leerlingen nog meer gevolgen kunnen bedenken, die niet in de film naar voren zijn gekomen. Bespreek ook deze. Dit is bijvoorbeeld dat Ruby niet meer naar school gaat, omdat zij bang is om door te lekken.
Slide 19 - Tekstslide
Bespreek met de leerlingen informatie over menstrueren en menstruatie-armoede door op de hotspots te klikken.
Wanneer iemand niet veilig en comfortabel haar menstruatie door kan komen, noem je dat menstruatie-armoede.
De volgende middelen zijn hiervoor van belang:
- Producten, zoals tampons, maandverband of een cup;
- Toegang tot schoon sanitair;
- Toegang tot kennis over menstrueren.
Voor meer informatie, bekijk de volgende links:
Slide 20 - Tekstslide
Laat de leerlingen de vraag van Emma uit de video beantwoorden.
Vraag vervolgens of de leerlingen samen de volgende vragen beantwoorden:
- Wat kunnen jullie zelf doen om menstruatie-armoede tegen te gaan?
Bekijk voor informatie over acties tegen menstruatie-armoede de volgende websites:
Slide 21 - Tekstslide
Acties tegen menstruatie-armoede de volgende websites:
De nieuwsartikelen komen van NOS, Nu.nl en indebuurt.nl
Slide 22 - Tekstslide
Op deze slide wordt een link gelegd met mensenrechten. Een belangrijk onderdeel binnen Movies that Matter.
Veilig en comfortabel je menstruatie doorkomen is namelijk een mensenrecht. Dit zijn fundamentele rechten die voor iedereen over de hele wereld gelden.
Er zijn in totaal 30 mensenrechten.
Het volgende artikel heeft betrekking op menstruatie-armoede
- Artikel 25
Je hebt recht op alles wat nodig is om ervoor te zorgen dat je niet ziek wordt, geen honger hebt en een dak boven je hoofd hebt. Moeder en kind hebben recht op bijzondere zorg en bijstand.
Voorbeelden waarom:
- als je een tampon te lang gebruikt kan je ziek worden
- Als je niet genoeg geld hebt, kan je ervoor kiezen om minder te eten, zodat je tampons kan kopen
Slide 23 - Tekstslide
Herhaling van de leerdoelen.
Hier kan je met de klas controleren of de vooraf gestelde leerdoelen behaald zijn
Slide 24 - Tekstslide
Bedankt voor het volgen van onze les!
Wil je hier meer van?
In maart organiseren wij het Movies that Matter festival in Amsterdam en Den Haag.
Ook organiseren wij op aanvraag filmvertoningen in een bioscoop bij jou in de buurt