Nederlands Film Festival: Familieperikelen: Scheids! Wissel!

• Mediawijsheid
• Kunstvakken
• +1
• Basisschool
• Groep 7,8

Introductie

Deze filmles is ontwikkeld voor de groepen 7 en 8 van het primair onderwijs bij het korte filmprogramma: Familieperikelen. De les zal dieper in gaan op de korte documentaire Mijn ouders zijn gescheiden: Scheids! Wissel! In deze les onderzoeken en ontdekken jullie samen hoe film een verhaal kan vertellen en wat het verhaal uit een film bij jou te weeg kan brengen. Ken je dat: dat je tijdens het kijken van een film helemaal op gaat in het verhaal? Dat komt omdat filmmakers bij het maken van een film verschillende middelen inzetten om ons als kijker mee te nemen in dit verhaal. In deze LessonUp maken de leerlingen kennis met een aantal van deze middelen. Door samen te kijken, te bespreken én te doen komen de leerlingen meer te weten over het verhaal van de film. Middels praktische opdrachten gaan zij zelf aan de slag, want als je iets ziet, dan wil je dit het liefste zelf ervaren. Op een speelse en vrije manier leren zij zo alles wat zij zien open in de groep te bespreken en maken zij een koppeling naar hun eigen leven. Foute antwoorden zijn er niet. Hierdoor kunnen de leerlingen zich goed verbinden met wat zij beleefden in de film. Omschrijving van de film: Din (12) is de midmid van voetbalclub VC Baardwijk uit Waalwijk. Drie jaar geleden gingen zijn ouders uit elkaar. Er volgde een periode vol onzekerheid, ruzie en onrust. Din bleef stil en praatte niet over zijn gevoelens. Nog steeds niet. Nog nooit heeft hij zijn ouders verteld hoe deze periode voor hem was. In de film Scheids! Wissel! zal Din met hulp van regisseur Tim, ook kind van gescheiden ouders en oud-voetballer, duidelijk maken wat er zich in zijn hoofd afspeelde toen zijn ouders gingen scheiden. Waar de woorden ontbreken, neemt de bal het over. Din is nou eenmaal niet zo’n prater, liever laat hij zijn voeten spreken. Leerdoelen: - De leerling verkent in gesprek met medeleerlingen de emoties die de film oproept, de verschillende woorden die daarbij horen en koppelt deze woorden aan wat de leerling ziet en hoort. - Relateert de visie of boodschap van de film aan de eigen belevingswereld - De leerling verkent overeenkomsten en verschillen tussen aan de ene kant de visie en intentie van de maker en de boodschap van de film en aan de andere kant eigen opvattingen, gevoelens en gedachten, die van medeleerlingen en actualiteit. - De leerling herkent en benoemt hoe je met het verhaal en de vormgeving een visie of boodschap van een maker kan ondersteunen en versterken - De leerling past onder begeleiding en aan de hand van voorbeelden die al dan niet uit de eigen belevingswereld komen narratieve elementen in een eenvoudig verhaal voor een film.

Instructies

• Deze les is ontwikkeld als een klassikale les in het primair onderwijs voor groep 7 / 8
• Het is een actieve les, leerlingen zullen veel zelf aan het woord zijn, uitvoeren en fantaseren. De vragen en opdrachten staan uitgeschreven, deze kan je voorlezen aan de groep waarna zij zelf antwoord geven of de opdracht uitvoeren.
• De les kan ingezet worden als voorbereidings- of verwerkingsles bij Mijn ouders zijn gescheiden: Scheids! Wissel!
• De slides bestaan uit beeld en filmfragmenten. Bij elke slide zijn notities beschikbaar voor de docent, met achtergrondinformatie en opdrachten om de leerlingen bewuster te laten kijken en om hen te laten reflecteren op dat wat zij zien en ervaren in de film.
• Wanneer je in de les notities aanklikt, zien de leerlingen deze ook verschijnen op het digibord. Het is daarom handig de instructies van tevoren voor jezelf uit te printen. Deze les kan uitgeprint worden door op de print knop rechtsboven op het scherm te drukken.
• De les sluit af met een verdiepende opdracht van ca. 30 minuten, die aansluitend aan de les of na afloop van het filmbezoek kan worden gedaan.

Les bij de film: Mijn ouders zijn gescheiden - Scheids! Wissel! 

Binnenkort gaan jullie het korte filmprogramma Familieperikelen bekijken tijdens het Nederlands Film Festival óf misschien dat jullie dit programma al hebben gezien. . 

Een film uit dit programma is Mijn ouders zijn gescheiden - Scheids! Wissel! Deze les gaat dieper in op deze film. 

Jullie krijgen in deze les enkele korte fragmenten uit de film te zien. Bij ieder fragment horen vragen of opdrachten. 

Vraag of opdracht

Extra informatie

Kijken

Verdiepende opdracht

Legenda

Op deze slide staan alle symbolen uitgelegd die je tijdens deze les kan tegenkomen.

Je gaat nu de eerste 30 seconden van de film bekijken. Bekijk het fragment en bedenk goed wat je ziet en voelt tijdens het kijken. 

Inhoud van de les

Laat de slide aan de leerlingen zien, zodat ze weten wat ze van deze les kunnen verwachten.

Fragment 1: 0.00 - 0.31

Bespreek in tweetallen

Welke beelden hebben je tot nu toe gezien? 

Wat vind je van het begin van de film? Welk gevoel roept dit bij jou op? 

Vragen over het fragment

Laat de leerlingen enkele minuten in tweetallen de vragen over het fragment bespreken. Bespreek enkele vragen (bijvoorbeeld de laatste twee) kort klassikaal na.

Beschrijf drie beelden die je in dit eerste stukje van de film hebt gezien

Wat ben je door deze beelden te weten gekomen over de plaats waar de film zich afspeelt (de setting)?

Waarom denk je dat de filmmaker ervoor gekozen heeft om de film met deze beelden te beginnen?

Setting

De setting is de plaats waar een verhaal zich afspeelt. Neem bijvoorbeeld de film ‘Finding Nemo’, daar is de setting de oceaan, want daar speelt het verhaal zich grotendeels af. 

Vragen bij het fragment

Klik de informatiebutton open om de term 'setting' uit te leggen en bespreek de vragen met de leerlingen.

(mogelijke) antwoorden:
Vraag 1: beelden van een leeg voetbalveld, een auto die aankomt en Din die uitstapt en naar zijn team toe loopt.
Vraag 2: de film speelt zich waarschijnlijk (gedeeltelijk) af op het voetbalveld
Vraag 3: door de eerste beelden weten we dat voetbal waarschijnlijk belangrijk is in de film en voor de hoofdpersoon

Wie is de hoofdpersoon van deze film?

Hoe weet je dat dit de hoofdpersoon is?

Wat weet je al over de hoofdpersoon? Noem drie dingen die je tot nu toe te weten bent gekomen.

Hoofdpersonage

Het hoofdpersonage, ook wel protagonist genoemd, is de persoon over wie het verhaal gaat.

Vragen bij het fragment

Klik de informatiebutton open om de term 'hoofdpersonage' uit te leggen en bespreek de vragen met de leerlingen.

(mogelijke) antwoorden:
Vraag 1: Din is de hoofdpersoon
Vraag 2: Din is de eerste die je ziet en hoort. De film begint met een leeg voetbalveld en dan komt de auto aanrijden waar Din uitstapt en volgt de camera hem. Hij zet de film in beweging en wordt door de camera gevolgd. Hierdoor wordt duidelijk dat Din waarschijnlijk de hoofdpersoon is.
Vraag 3: Din zit op voetbal en heeft vrienden bij het team. Hij wordt door een familielid in de auto naar voetbal gebracht.

Bespreek in tweetallen

Bespreek in tweetallen

Welke beelden zag je in dit fragment?

Wat vind je van wat Din vertelt? Kan je je voorstellen hoe Din zich voelt? Waarom? 

Heb je al een idee waar de film precies over gaat? Hoe komt dat? 

Vragen over het fragment

Laat de leerlingen in tweetallen de vragen over het fragment bespreken. Bespreek enkele vragen kort klassikaal na.

Waarom denk je dat Din opeens moet keepen, terwijl hij net vertelde dat hij normaal gesproken midmid staat?

Denk je dat de coach Din in de goal had gezet als de wedstrijd niet gefilmd was? Waarom denk je van wel/niet?

Hoe voelt Din zich denk je als hij opeens moet keepen? Omschrijf dit in vier woorden. Begrijp je zijn reactie?

Stel: jij zou net zoals Din opeens iets héél anders moeten doen dan je gewend bent, hoe zou jij dan reageren?

Bijvoorbeeld: ineens met links schrijven, terwijl je rechts bent, moeten verhuizen naar een andere plaats, alleen nog maar in het Frans praten enzovoort. 

Vragen bij het fragment

Bespreek de volgende vragen klassikaal met de leerlingen.

(mogelijke) antwoorden:
Vraag 1: Din vertelt net dat er chaos zal ontstaan als de teamleden op een andere positie spelen. Om die chaos  zichtbaar te maken, zet de coach de spelers op een andere positie.

Vraag 2: eigen antwoord. Bijvoorbeeld: ik denk dat de coach Din niet op een andere positie gezet had als de wedstrijd niet was gefilmd. Het zou kunnen dat de coach met de filmmaker heeft afgesproken dat hij iedereen op een andere positie zou zetten om de chaos in beeld te brengen waar Din net over vertelt.
Vraag 3: eigen antwoord. Mogelijke antwoorden: hij vindt het gek, is in de war omdat nooit keept. 

Noem twee dingen waardoor je zou kunnen denken dat deze film bedacht en geacteerd (fictie) is

Noem twee dingen waardoor je zou kunnen denken dat de film een verhaal toont dat echt is (documentaire)

Wat denk je: is deze film een documentaire of een fictiefilm? Waarom denk je dat?

Documentaire

In een documentaire probeert een filmmaker de werkelijkheid in beeld te brengen of te vangen.

Fictie

We noemen iets fictie als een verhaal door de maker is verzonnen, of dat een bestaand verhaal met acteurs (na) wordt gespeeld en zaken in scène worden gezet.

Vragen bij het fragment

Klik de informatiebutton open om de termen 'documentaire' en 'fictie' uit te leggen en bespreek de vragen met de leerlingen.

(mogelijke) antwoorden:

Vraag 1: de coach van Din zijn elftal geeft opdrachten die hij misschien niet gegeven zou hebben als de wedstrijd niet was gefilmd (in scène gezet); het is wel erg toevallig dat de coach iedereen net van positie laat wisselen als Din vertelt over hoe er chaos ontstaat in zijn team; de camera staat al klaar als Din aankomt bij het voetbalveld.

Vraag 2: wat Din vertelt (tijdens het interview) en zijn reactie op de wisseling van posities lijkt oprecht i.p.v. gespeeld; Din wordt geïnterviewd over wat er gebeurde toen zijn ouders scheidden i.p.v. dat dat wordt nagespeeld
Vraag 3: eigen antwoord

Videoboodschap van de maker:

In dit fragment gaan jullie kijken naar een videoboodschap van de maker. 

Stel na het kijken van het fragment de onderstaande vragen aan de leerlingen: 

• Zien jullie de dingen die hij vertelde terug in de film? Hoe dan? 
• Wat vind je van wat de maker verteld? 
• Wat vind jij ervan dat Din zijn verhaal op deze manier deelde met zijn ouders, maar ook met de rest van de wereld? 

Verdiepende opdracht

Voetbal als metafoor

Een metafoor is een soort vergelijking (zie uitleg). In de film wordt de voetbalwedstrijd van Din als metafoor gebruikt.

• Waarom zou de filmmaker hebben gekozen voor voetbal als metafoor voor het verhaal van Din?

Metafoor

Een vorm van beeldspraak: je gebruikt een woord of beeld voor iets anders om een vergelijking te maken. Bijvoorbeeld: 'het zwarte schaap' is een metafoor voor een mens die er niet echt bij hoort: de meeste schapen zijn immers wit.

Bedenk zelf een metafoor

Nu is het aan jou om een eigen metafoor te bedenken!

Hoe zou jij een blij, sip, boos, verward gevoel uitdrukken in een film?

Kies één gevoel wat je zelf hebt ervaren en bedenk hierbij een vergelijking. Maak een tekening van een filmbeeld wat hierbij past.

Verdiepende opdracht

Deze opdracht kan ook na afloop van het filmbezoek gedaan worden.

Klik de informatiebutton open om de term 'metafoor' uit te leggen en leg de term eventueel verder uit aan de hand van andere voorbeelden. Bespreek vervolgens de vraag met de leerlingen.

(mogelijke) antwoorden:
Vraag 1: Din voetbalt graag. Hij vindt het soms misschien lastig om zijn gevoelens over de scheiding onder woorden te brengen en door dit via de metafoor van voetbal te vertellen kan Din alsnog zijn gevoelens overbrengen.

De opdracht

Hoe zou jij een blij, sip, boos, verward gevoel uitdrukken in een film?

• Laat de leerlingen een gevoel kiezen wat zij zelf hebben ervaren, en laat hen hierbij een vergelijking maken. 
• Laat hen vervolgens een tekening maken van een filmbeeld wat hierbij past.
• Reflectie: Vraag aan het einde van de les enkele leerlingen om hun filmbeelden te laten zien/horen en laat de rest van de klas raden om welk gevoel het gaat.

Leer meer met NFF

Wil je op de hoogte gehouden worden over het educatieprogramma van het NFF, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief via de qr-code. 

Wil je nog meer doen met filmeducatie in de klas?

Neem dan eens een kijkje in het lessenarchief van het NFF. Voor meer lesmateriaal voor in de klas.